Komisariat Straży Granicznej „Zaborowo”
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
| Historia | ||
Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1928 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Tradycje | ||
| Rodowód | Komisariat Straży Celnej „Zaborowo” | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Leszno Zaborowo | |
| Formacja | Straż Graniczna | |
| Podległość | Inspektorat Graniczny nr 11 Obwód SG „Leszno” | |
Komisariat Straży Granicznej „Zaborowo” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Spis treści
1 Geneza
2 Formowanie i zmiany organizacyjne
3 Służba graniczna
4 Kierownicy/komendanci komisariatu
5 Struktura organizacyjna
6 Uwagi
7 Przypisy
8 Bibliografia
Geneza |
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Zaborowo”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Leszno”[4].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Leszno”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[6].
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[7].
Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Leszno” do Inspektoratu Granicznego nr 11 „Leszno” i określił jego strukturę organizacyjną[6].
Już 15 września 1928 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 7 w sprawie zmian dyslokacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał miejsce postoju komisariatu (Zaborowo)[8]), jego organizację i ustalał zasięg placówek[9].
Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku reorganizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił numer i nową organizację komisariatu[10].
Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma utworzył placówkę II linii „Zaborowo”[11].
Służba graniczna |
Sąsiednie komisariaty:
komisariat Straży Granicznej „Wijewo” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Bojanowo” − 1928
komisariat Straży Granicznej „Włoszakowice” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Bojanowo” − styczeń 1930
Kierownicy/komendanci komisariatu |
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| komisarz | Juliusz Kliński[12] | był w 1932 – |
Struktura organizacyjna |
Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[6]:
- komenda − Leszno
- podkomisariat Straży Granicznej „Włoszakowice”
- placówka Straży Granicznej I linii „Długie Nowe”
- placówka Straży Granicznej I linii „Przybyszewo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Henrykowo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Tarnowa Łąka”
- placówka Straży Granicznej I linii „Mścigniew”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zbarzyk”
- placówka Straży Granicznej II linii „Włoszakowice”
- placówka Straży Granicznej II linii „Leszno”
Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[13]:
- komenda − Zaborowo
- podkomisariat Straży Granicznej „Włoszakowice”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaborówiec”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zbarzewo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Długie Nowe”
- placówka Straży Granicznej I linii „Przybyszewo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Lasocice”
placówka Straży Granicznej I linii „Henrykowo”[a]
- placówka Straży Granicznej I linii „Tarnowa Łąka”
- placówka Straży Granicznej II linii „Włoszakowice”
- placówka Straży Granicznej II linii „Leszno”
- placówka Straży Granicznej II linii „Rydzyna”
Organizacja komisariatu w styczniu 1930[10]:
- 2/11 komenda − Zaborowo
- placówka Straży Granicznej I linii „Długie Nowe”
- placówka Straży Granicznej I linii „Przybyszewo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaborowo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Tarnowa Łąka”
- placówka Straży Granicznej II linii „Zaborowo”
- placówka Straży Granicznej II linii „Rydzyna”
Uwagi |
↑ Czasowe miejsce postoju placówki Straży Granicznej I linii „Henrykowo” – Zaborowo → Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 34
Przypisy |
↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 27.
↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
↑ abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 22.
↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ Kozicka 2011 ↓, wstęp.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 33.
↑ ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 70.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 173.
↑ Wykaz imienny Wlkp. IO ↓, s. 4.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 34.
Bibliografia |
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
Iwona Kozicka. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”. , 2011. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Wykaz imienny oficerów i szeregowych Straży Granicznej Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego pracujących w Przysposobieniu Wojskowym → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
| ||||||||||||||||||||||||||
