43 Batalion Celny




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}













































43 Batalion Celny

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie
1921
Rozformowanie
1922
Tradycje
Kontynuacja

43 batalion SG
Dowódcy
Pierwszy
ppłk Stefan Taborski
Ostatni
kpt. Józef Kowalik
Organizacja
Dyslokacja

Suwałki
Nowe Święciany[1]

Formacja

Bataliony Celne
Podległość

MSW

Bataliony celne w grudniu 1921.jpg

43 batalion celny w 1922.png

43 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.




Spis treści






  • 1 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 2 Służba celna


  • 3 Kadra batalionu


  • 4 Struktura organizacyjna


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Formowanie i zmiany organizacyjne |


Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.11069/Mob. z dnia 13 sierpnia 1921 roku w miejsce batalionów etapowych i wartowniczych utworzone zostały bataliony celne. 43 batalion celny powstał w granicach odpowiedzialności dowództwa 2 Armii, a zorganizowano go na bazie 2 Armii z posiadanych w jej dyspozycji batalionów etapowych. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3].


Pod koniec sierpnia 1921 na linii odcinka kordonowego „Grodno” rozpoczęto przygotowania do reorganizacji jednostek kordonowych. Bataliony I Poznański batalion etapowy i III Poznański batalion etapowy zostały połączone w jeden, który został następnie przeformowany w 43 batalion celny. W ostatnich dniach sierpnia do Suwałk został także dyslokowany IV Poznański batalion etapowy. 7 września został on rozwiązany, a żołnierzy wcielono do formującego się 43 batalionu celnego. Tworzący się batalion celny przejął ochronę dotychczasowego pododcinka kordonowego nr 5 „Suwałki”. Na odcinku Nieszki-Wilkowo granicę czasowo obsadziła 1 kompania IV Poznańskiego batalionu etapowego. 1 września kompania została przejęta przez 43 batalion celny. Również żołnierze 3 kompanii I Poznańskiego batalionu etapowego, ochraniający do tej pory placówki w Rakówku i Leszkiemiach, zostali przeniesieni do batalionu celnego. Natomiast żołnierze z 2. i 3. kompanii I Poznańskiego batalionu etapowego zostali zluzowani przez 42 batalion celny. Ostatecznie, 11 września, również żołnierze I Poznańskiego batalionu etapowego zostali włączeni w skład 43 batalionu celnego. Miejscem postoju dowództwa nowo sformowanego batalionu były Suwałki. Po zakończeniu formowania batalion przejął ochronę nowo utworzonego pododcinka kordonowego nr 3 od wsi Leszkiemie do wsi Wilkowo, na zachód od Augustowa[4]


Mimo, że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[5].


Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[6]. 43 batalion celny przemianowany został na 43 batalion Straży Granicznej.



 Osobny artykuł: 43 batalion Straży Granicznej.


Służba celna |


Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[7]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[8].


Sąsiednie bataliony:


  • 42 batalion celny ⇔ Straż Celna ⇔ 1 batalion celny − XII 1921[9]


Kadra batalionu |


Dowódcy batalionu


























stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
ppłk
Stefan Taborski[10]
IX 1921-

mjr
Gustaw Haniawiecz[10]


kapitan
Józef Kowalik[1]
IX 1922[11]



Struktura organizacyjna |


















OdeB 43 batalionu celnego w Nowych Święcianach na dzień 30 września 1922 roku[11]
kompania
1. Ignalino
2. Kołtyniany
3. Małdziuny
kompania szkolna
Nowe Święciany
dowódcy

por. Józef Mądry

por. Jan Herbirt Heybowicz

por. Mieczysław Żukowski

kpt. Czesław Myśliński


Przypisy |




  1. ab Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 15.


  2. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.


  3. ab Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.


  4. Ochał 2017 ↓, s. 107-108.


  5. Dominiczak 1992 ↓, s. 75.


  6. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.


  7. Dominiczak 1992 ↓, s. 72.


  8. Dominiczak 1992 ↓, s. 73.


  9. WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.


  10. ab Ochał 2017 ↓, s. 108.


  11. ab OdeB batalionów celnych ↓, s. 43bc.



Bibliografia |



  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.

  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.

  • Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.


  • Teresa Prengel-Boczkowska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”. , 2009. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 

  • Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin





Popular posts from this blog

Арзамасский приборостроительный завод

Zurdera

Крыжановский, Сергей Ефимович