.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
Historia Sformowanie 1921 Rozformowanie 1922 Tradycje Rodowód II/IV batalion etapowy Kontynuacja Dowódcy Pierwszy płk Tomasz Gierazłowski Organizacja Dyslokacja [1] [1] [1] [1] [1] Formacja Podległość
33 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Spis treści 1 Formowanie i zmiany organizacyjne 2 Służba celna 3 Kadra batalionu 4 Struktura organizacyjna 5 Uwagi 6 Przypisy 7 Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne | Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 roku w miejsce batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 33 batalion celny powstał w Brześciu Litewskim, a zorganizowano go na bazie II/IV i V/IV batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2] . Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3] .
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[4] .
W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[5] . 33 batalion celny znalazł się w strukturze 7 Brygady Celnej[6] .
Od chwili powstania do listopada 1921 roku sztab batalionu pozostawał w Mikaszewiczach, od grudnia 1921 stacjonował w Korotyczach, w lutym 1922 w Olszanach, w marcu w Sienkiewiczach, a już 1 kwietnia 1922 stacjonował w Prozorokach. W Prozorokach funkcjonował do rozwiązania, czyli do jesieni 1922 roku[7]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3] . Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[8] . 33 batalion celny przemianowany został na 33 batalion Straży Granicznej.
Osobny artykuł: 33 batalion Straży Granicznej.
Służba celna | Zgodnie z rozkazem poleskiego inspektora wojskowego granicy wschodniej z 19 października 1921, 33 batalion celny obsadził odcinek granicy od Prypeci do wsi Radziwiłowicze z siedzibą dowództwa batalionu w Radziwiłowicze[9] .
Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[10] . W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[11] .
Sąsiednie bataliony [12] [12] Kadra batalionu | Dowódcy batalionu stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko płk Tomasz Giewarłowski[1] 1 VIII 1921[7] płk kaw. Stefan Przyłucki[1] 1 XII 1921[7] ppłk piech. Bolesław Szymański[a] 1 I 1922 – 1 X 1922[7]
Dowódcy kompanii [7]
Data Dowódca Dowódca Dowódca Dowódca 1 I 1922 por. Andrzej Drozd por. Zygmunt Dziewicki por. Franciszek Troll ppor. Aleksander Dubiniewicz 1 IX 1922 kpt. Marian Podolski por. Jan Wojciechowski
Struktura organizacyjna | kompanie 1. Lenino 2. Maliszewo 3. Rubryń oddział km dowódcy kpt. Włodzimierz Krogulski por. Paweł Komar por. Franciszek Troll kpt. Michał Sopocki placówki Jaśkowicze Wilcza Bezuny Morocz ujście Słuczy Korwa leśn. Grabówek nad Prypecią naprzeciw Młyńska Grabowo futor Łutki Obzów Milewicze Łutki Korwia Zalutycze Łado Radziwiłłowicze Budy Marszczynowicze
Dyslokacja batalionu w listopadzie 1921[15] :
dowództwo batalionu – Maleszewo Duże 1 kompania celna – Maleszewo Małe 2 kompania celna – Rubryń 3 kompania celna – Radziłowicze Uwagi | ↑ Bolesław Szymański z dniem 1 grudnia 1921 roku został przeniesiony w stały stan spoczynku z prawem noszenia munduru[13] , z dniem 1 grudnia 1921 roku został powołany do służby czynnej w Baonach Celnych[14] . Przypisy | ↑ a b c d e f g Prengel-Boczkowska 2009 ↓ , s. 14. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 24. ↑ a b Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 25. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 75. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 26. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 74. ↑ a b c d e OdeB batalionów celnych ↓ , s. 33bc. ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓ , s. 5. ↑ Materiały dotyczące dyslokacji IWGW ↓ , s. 35. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 72. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 73. ↑ a b WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓ . ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓ , Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1527. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓ , Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 89. ↑ Inspektorat „Polesie” ↓ . Bibliografia | Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15]. Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP . Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4 . Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939 . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0 . Teresa Prengel-Boczkowska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne” . , 2009. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin Materiały dotyczące dyslokacji Inspektoratu Wojskowego Granicy Wschodniej Województwa Poleskiego, 1921–1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin Formacje graniczne II Rzeczypospolitej Straż Graniczna (1918–1919)
1 p SG •
Wojskowa Straż Graniczna
Inspektorat WSG •
Strzelcy Graniczni
Dowództwo Strzelców Granicznych •
Bataliony Wartownicze
3/I •
Bataliony Etapowe
I Wbe •
Bataliony Celne Dyslokacja Batalionów Celnych brygady celne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 bataliony celne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Straż Graniczna (1922–1923) Główna Komenda Straży Granicznej komendy wojewódzkie SG Białystok/Grodno (Poleska) Brześć/Łachwa (Wołyńska) Łuck Nowogródek Tarnopol Wilno komendy powiatowe SG Głębokie Ostróg/Korzec Krzemieniec Łuniniec Nieśwież Sarny Sopoćkinie Stołpce Święciany Tarnopol Wilejka Wilno bataliony SG 1 2 4 6 7 8 9 10 11 12 15 17 19 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Straż Celna Dyrekcje ceł
Dyrekcja Ceł „Wilno” •
Inspektoraty
Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Celnej •
Inspektoraty
Chodzież •
Komisariaty
Bakałarzewo •
Placówki
Adamowice •
Straż Graniczna (1928–1939) od 1938 okręgi SG
Małopolski •
Inspektoraty graniczneod 1938 obwody SG
(1) Stawiski/Łomża •
Obwody SG powstałe po 1938
Brasław •
Komisariaty SG
Baligród •
Placówki I linii
Antonina •
Placówki II linii
Arniki •
II Rzeczpospolita
