.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
Historia Sformowanie 1921 Rozformowanie 1922 Tradycje Rodowód I/II batalion etapowy Kontynuacja Dowódcy Pierwszy kpt. Tadeusz Kosiński Organizacja Dyslokacja [1] [1] Formacja Podległość
32 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Spis treści 1 Formowanie i zmiany organizacyjne 2 Służba celna 3 Kadra batalionu 4 Struktura organizacyjna 5 Uwagi 6 Przypisy 7 Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne | Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 roku w miejsce batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 32 batalion celny powstał w Brześciu Litewskim, a zorganizowano go na bazie I/II i V/II batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2] . Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3] .
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nienadających się do dalszej służby wojskowej[4] .
W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[5] . 32 batalion celny znalazł się w strukturze 9 Brygady Celnej[6] .
Od chwili powstania do lipca 1922 roku sztab batalionu pozostawał w Nowym Świerżeniu, a już 1 sierpnia 1922 stacjonował w Rakowie. W Rakowie funkcjonował do rozwiązania, czyli do jesieni 1922 roku[7] [a] .
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3] . Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[8] . 32 batalion celny przemianowany został na 32 batalion Straży Granicznej.
Osobny artykuł: 32 batalion Straży Granicznej.
Służba celna | Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[9] . W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[10] .
Sąsiednie bataliony [11] [11] Kadra batalionu | Dowódcy batalionu stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko kpt. Tadeusz Kosiński IX 1921[7] mjr Adolf Baranowski[1] X 1921 – IV 1922[7] kpt. Gabryel Pilek-Pilekowicz[1] V 1922[7] ppłk Kazimierz Młyński[1] VI – VII 1922[7] kpt. Stanisław Jaworski - p.o. VIII 1922[7] kpt. Tadeusz Kosiński - p.o. IX 1922[7] rtm. Karol Wolhenberg[1] od X 1922[7]
Struktura organizacyjna | OdeB 32 batalionu celnego w Nowym Świerżeniu na dzień 1 września 1921[7] kompanie 1. Odceda 2. Nieśwież 3. Rubieżewicze k km. Zadworce dowódcy kpt. Stanisław Jaworski por. Korwin Kosakowski por. Tadeusz Grzeszczyński ppor. Bronisław Sachnowicz placówki Zwierzyniec Sołtanowszczyzna Rożanka Piastuny Chutor Osmulskiego Lichacze Ługowate Grzybowszczyzna Trakt Stołpce-Rubieżewicze Łastok Lesuny Trakt Rubieżewicze-Wołma Motwica Kobyla Głowa Mikulicze Smolarnia Folwark Ostup Suła Kołosowo Futor Rotszteina Boczmany Borkowszczyzna Folwark Kukuły Miedźwiedziewczyzna Liwje Folwark Djampol Szerki Bucznoje Szyniaszki Kul Jachimowo Smolarnia
Uwagi | ↑ Dokumenty OdeB nie wspominają o stacjonowaniu batalionu w Stołpcach[7] Przypisy | ↑ a b c d e f Prengel-Boczkowska 2009 ↓ , s. 14. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 24. ↑ a b Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 25. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 75. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓ , s. 26. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 74. ↑ a b c d e f g h i j OdeB batalionów celnych ↓ , s. 32bc. ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓ , s. 5. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 72. ↑ Dominiczak 1992 ↓ , s. 73. ↑ a b WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓ . Bibliografia | Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP . Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4 . Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939 . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0 . Teresa Prengel-Boczkowska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne” . , 2009. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin Formacje graniczne II Rzeczypospolitej Straż Graniczna (1918–1919)
1 p SG •
Wojskowa Straż Graniczna
Inspektorat WSG •
Strzelcy Graniczni
Dowództwo Strzelców Granicznych •
Bataliony Wartownicze
3/I •
Bataliony Etapowe
I Wbe •
Bataliony Celne Dyslokacja Batalionów Celnych brygady celne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 bataliony celne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Straż Graniczna (1922–1923) Główna Komenda Straży Granicznej komendy wojewódzkie SG Białystok/Grodno (Poleska) Brześć/Łachwa (Wołyńska) Łuck Nowogródek Tarnopol Wilno komendy powiatowe SG Głębokie Ostróg/Korzec Krzemieniec Łuniniec Nieśwież Sarny Sopoćkinie Stołpce Święciany Tarnopol Wilejka Wilno bataliony SG 1 2 4 6 7 8 9 10 11 12 15 17 19 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Straż Celna Dyrekcje ceł
Dyrekcja Ceł „Wilno” •
Inspektoraty
Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Celnej •
Inspektoraty
Chodzież •
Komisariaty
Bakałarzewo •
Placówki
Adamowice •
Straż Graniczna (1928–1939) od 1938 okręgi SG
Małopolski •
Inspektoraty graniczneod 1938 obwody SG
(1) Stawiski/Łomża •
Obwody SG powstałe po 1938
Brasław •
Komisariaty SG
Baligród •
Placówki I linii
Antonina •
Placówki II linii
Arniki •
II Rzeczpospolita
