31 Batalion Celny
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
| Historia | ||
Państwo | ||
| Sformowanie | 1921 | |
| Rozformowanie | 1922 | |
| Tradycje | ||
| Rodowód | II/V batalion etapowy IV/V batalion etapowy | |
| Kontynuacja | 31 batalion SG | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | mjr Zygmunt Parfanowicz | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Dokszyce[1] | |
| Formacja | Bataliony Celne | |
| Podległość | MSW 8 Brygada Celna | |
Szkic rozmieszczenia pododdziałów 31 batalionu celnego „Dokszyce”
31 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Spis treści
1 Formowanie i zmiany organizacyjne
2 Służba celna
3 Kadra batalionu
4 Struktura organizacyjna
5 Uwagi
6 Przypisy
7 Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 roku w miejsce batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 31 batalion celny powstał w obszarze 2 Armii, a zorganizowano go na bazie II i IV Krakowskiego batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3].
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[4].
W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[5]. 31 batalion celny znalazł się w strukturze 8 Brygady Celnej[6].
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[7]. 31 batalion celny przemianowany został na 31 batalion Straży Granicznej.
Służba celna |
Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[8]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[9].
- Sąsiednie bataliony
30 batalion celny ⇔ 27 batalion celny – IX 1921[10]
44 batalion celny ⇔ 27 batalion celny – XII 1921[10]
Kadra batalionu |
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| mjr | Zygmunt Wiktor Parfanowicz[1] | IX 1921 – VII 1922[11] | |
| rtm. | Edward Drzniewicz[1] | VIII – X 1922[11] |
Struktura organizacyjna |
| OdeB 31 batalionu celnego w Dokszycach na dzień 6 października 1922[11] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Gnieździłowo | 2. Dokszyce[a] | 3. Porzecze | 4. Olesiowo |
| dowódcy | por. Bogusław Wadołkowski | por. Witold Sielicki | por. Antoni Brankiewicz | kpt. Józef Piwiński |
| placówki | Worony | w rezerwie | Komajsk | Hornowo-Bartkiewicz |
| Sieliszcze | Kopciuchy | Hornowo-Karczewski | ||
| Bujek | Turowszczyzna | Hornowo-Asona | ||
| Wieraciejka | Starynka | Hornowo-Wierciński | ||
| ziemianka | Starosielle | Hornowo-Sołtys | ||
| Smolarnia | Ostrów | Krownica | ||
| Ossowo | Trawki | Lipowo | ||
| ziemianka | Trościanica | |||
| Baszkówka | ||||
| Dworzec | ||||
Uwagi |
↑ W tym czasie 2 kompania celna pozostawała w rezerwie[11]
Przypisy |
↑ abc Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 14.
↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
↑ ab Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 75.
↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 74.
↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 72.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 73.
↑ ab WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.
↑ abcd OdeB batalionów celnych ↓, s. 31bc.
Bibliografia |
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Teresa Prengel-Boczkowska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”. , 2009. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||