38 Batalion Celny




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}









































38 Batalion Celny

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie
1921
Rozformowanie
1922
Tradycje
Kontynuacja

38 batalion SG
Dowódcy
Pierwszy
płk Jan Werstakowski
Organizacja
Dyslokacja

Kamionki–Bogdanówka[1]

Formacja

Bataliony Celne
Podległość

MSW
5 Brygada Celna

Bataliony celne w grudniu 1921.jpg



Rozmieszczenie 38 batalionu celnego


38 batalion celny w 1922.png

38 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.




Spis treści






  • 1 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 2 Służba celna


  • 3 Kadra batalionu


  • 4 Struktura organizacyjna


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Formowanie i zmiany organizacyjne |


Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.11069/Mob. z dnia 13 sierpnia 1921 roku w miejsce batalionów etapowych i wartowniczych utworzone zostały bataliony celne. 38 batalion celny powstał od podstaw (nowoformowany) w granicach DOG Lwów. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3].
Zadanie sformowania batalionu otrzymała 12. i 5 Dywizja Piechoty. 12 DP wyznaczyła ze swojego składu 300 szeregowych, a 5 DP po 150 z 38. i 39 pułk piechoty Strzelców Lwowskich [4]. Batalion formowano w Tarnopolu[4].


Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nienadających się do dalszej służby wojskowej[5].


29 października 1921 wojewoda tarnopolski wydał zarządzenie w którym granicę państwową na terenie województwa tarnopolskiego podzielił na cztery odcinki. IV odcinek – granica powiatu skałackiego i zbarskiego obsadził 38 batalion celny z Bogdanówki[6].


W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[7]. 38 batalion celny znalazł się w strukturze 5 Brygady Celnej[8].


Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[9]. 38 batalion celny przemianowany został na 38 batalion Straży Granicznej.



 Osobny artykuł: 38 batalion Straży Granicznej.


Służba celna |


Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[10]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[11].


W kwietniu 1922 bataliony celne będące na terenie DOG Lwów otrzymały zadanie chronić w rejonie swojej odpowiedzialności wiadukty, mosty kolejowe i dworce. Zadanie taki otrzymał także 38 batalion celny w Kamionce[12].


Sąsiednie bataliony


  • 23 batalion celny ⇔ 25 batalion celny – XII 1921[13]


Kadra batalionu |


Dowódcy batalionu














stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
płk
Jan Werstakowski[1]
VII – X 1922[14]
emeryt[15]


Struktura organizacyjna |



















Ordre de Bataille 38 batalionu celnego w Bogdanówce w październiku 1922[14]
kompania
1. Podwołoczyska
2. Rożyska
3. Toki
4. Kałaharówka
dowódcy

kpt. Piotr Błyskał

por. Władysław Kaduro

kpt. Zygmunt Składzień

por. Adolf Pasterczyk


Przypisy |




  1. ab Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 15.


  2. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.


  3. ab Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.


  4. ab Materiały organizacyjne 39 bc ↓, s. 1-3.


  5. Dominiczak 1992 ↓, s. 75.


  6. Materiały dyslokacyjne 39 bc ↓, s. 1,2.


  7. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.


  8. Dominiczak 1992 ↓, s. 74.


  9. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.


  10. Dominiczak 1992 ↓, s. 72.


  11. Dominiczak 1992 ↓, s. 73.


  12. Ochrona granicy 10 bc ↓, s. 7.


  13. WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.


  14. ab OdeB batalionów celnych ↓, s. 38bc.


  15. Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 22.



Bibliografia |



  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.

  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.


  • Teresa Prengel-Boczkowska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”. , 2009. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 

  • Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin

  • Materiały dotyczące ochrony granicy na odcinku 10 batalionu celnego → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

  • Materiały dotyczące dyslokacji, wykazy placówek, rozkład pododdziałów, korespondencja 39 batalionu celnego, 1921 – 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

  • Materiały dotyczące straw organizacyjnych 39 bc, 1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

  • Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.





Popular posts from this blog

Арзамасский приборостроительный завод

Zurdera

Крыжановский, Сергей Ефимович