Jfyhkgu

Ten artykuł dotyczy 3 Batalionu Strzelców (II RP). Zobacz też: inne bataliony strzelców noszące numer 3.

3 Batalionu Strzelców Batalion Manewrowy
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1924
Rozformowanie	1939
Tradycje
Święto	12 maja
Nadanie sztandaru	24 maja 1937
Rodowód	I batalionu 142 Pułku Piechoty
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Karol Pater
Ostatni	mjr Stanisław Godzisław Hankiewicz
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Rembertów
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	Doświadczalne Centrum Wyszkolenia Centrum Wyszkolenia Piechoty Mazowiecka Brygada Kawalerii

3 Batalion Strzelców (3 bs) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Historia batalionu |

W 1924 roku w Rembertowie został sformowany Batalion Manewrowy.

12 kwietnia 1927 Minister Spraw Wojskowych podporządkował pododdział komendantowi Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia ^[1]. Batalion przejął tradycje bojowe I batalionu 142 Pułku Piechoty. 19 maja 1927 Minister Spraw Wojskowych ustalił i zatwierdził dzień 12 maja świętem batalionu^[2]. Pod koniec lat dwudziestych pododdział przemianowany został na 3 Batalion Strzelców.
W 1930, po przekształceniu Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Centrum Wyszkolenia Piechoty, podporządkowany został jego komendantowi.

7 grudnia 1932 roku Minister Spraw Wojskowych ogłosił wyniki międzyoddziałowych zawodów strzeleckich przeprowadzonych w 1932 roku w myśl „Instrukcji Wyszkolenia Kontyngensu Piechoty”, część I, w dywizjach piechoty z rocznikiem 1910. W grupie samodzielnych batalionów strzelców i morskiego tytuł mistrzowskiego otrzymał 3 Baon Strzelców, a tytuł mistrzowskiego pododdziału uzyskał pluton pionierów 3 bs pod dowództwem por. Eugeniusza Wityka^[3].

 Osobny artykuł: Proporzec strzelecki mistrzowskiego pułku piechoty dywizji.

W dniach 11-13 maja 1934 roku baon obchodził swoje doroczne święto połączone z uroczystościami 15 lecia oddziału. W sobotę 12 maja, w uroczystości wziął udział Prezydent RP Ignacy Mościcki, któremu towarzyszył szef Gabinetu Wojskowego pułkownik Jan Głogowski i adiutant kapitan Józef Hartman oraz I wiceminister spraw wojskowych generał dywizji Kazimierz Fabrycy i szef Departamentu Piechoty pułkownik Kazimierz Janicki^[4].

10 lutego 1937 Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru dla 3 bs. Na lewej stronie płata umieszczone zostały nazwy bitew stoczonych przez I/142 pp: „Ossów 14 VIII 1920”, „Kolno” 23 VIII 1920”, „Halicz” 14 IX 1920” i „Gliniska 2 IX 1920” ^[5].

20 lutego 1937 roku Minister Spraw Wojskowych ustalił dzień 24 maja świętem batalionu^[6].

24 maja 1937 roku w Rembertowie Prezydent RP wręczył dowódcy batalionu sztandar ufundowany przez społeczeństwo powiatów: warszawskiego, mińsko-mazowieckiego i radzymińskiego oraz gminy wawerskiej.

3 Batalion Strzelców był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” miał sformować następujące pododdziały:

w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym:

• Batalion Strzelców Nr 3


• Batalion Strzelców Nr 10^[a]
  


• 
  Kompania Kolarzy Nr 42 dla 10DP


• Kompania Asystencyjna Nr 212

w I rzucie mobilizacji powszechnej:

• Pluton Karabinów Maszynowych Nr 201 dla Kwatery Głównej Naczelnego Wodza
  


• Pluton Karabinów Maszynowych Nr 202 dla Kwatery Głównej Naczelnego Wodza


• Kompania Kolarzy Nr 15

w II rzucie mobilizacji powszechnej:

• Kompania Kolarzy Nr 14


• Kompania Marszowa 1 Batalionu Strzelców


• Kompania Marszowa 2 Batalionu Strzelców


• Kompania Marszowa 3 Batalionu Strzelców


• Uzupełnienie Marszowe Kompanii Kolarzy Nr 42


• Ośrodek Zapasowy Strzelców Rembertów

Ponadto jednostka wystawiła:

• II batalion 94 Pułku Piechoty majora Kazimierza Mazurkiewicza z plutonem artylerii piechoty 3 Batalionu Strzelców pod dowództwem por. Henryka Szefera ^[7]
  


• Rezerwowy Batalion Strzelców majora Józefa Rosieka ^[b]
  


• 11 Kompanię Przeciwpancerną porucznika Leszka Józefa Szopskiego


• 12 Kompanię Przeciwpancerną podporucznika Józefa Wojciechowskiego


• 13 Kompanię Przeciwpancerną podporucznika Teodora Banaszczyka ^[c]
  

W kampanii wrześniowej 1939 batalion walczył w składzie Mazowieckiej Brygady Kawalerii.

Żołnierze batalionu |

Dowódcy batalionu

• ppłk piech. Karol Pater^[8] (od 9 IV 1924 i 16 I – 22 V 1926 → praktyka poborowa w PKU Mińsk Maz.^[9][10])


• mjr piech. Aleksander Jerzy Rutkowski (p.o. 22 V 1926^[11] – 31 III 1927^[12])


• ppłk piech. Eugeniusz Wyrwiński (5 V 1927 - 15 VII 1930 → p.o. dowódcy 1 pcz)


• ppłk dypl. Stanisław Rutkowski


• ppłk dypl. piech. Marian Jadwiński (od 28 VI 1933 - )


• ppłk Marian Wieroński (do 11 IX 1939)


• kpt. Marian Karol Freyberger (12 - 16 IX 1939)


• mjr Stanisław Godzisław Hankiewicz (od 17 IX 1939)

Zastępcy dowódcy batalionu

• mjr piech. Adam Obtułowicz (26 III 1931 - 23 III 1932 → pułk KOP „Wilejka”)

Oficerowie batalionu

• kpt. Michał Murmyłło
  


• kpt. Wacław Jakub Sokol


• kpt. Ignacy Wądołkowski
  


• por. Józef Hartman
  


• por. Tadeusz Semik
  


• kpt. Antoni Brzozowski
  

Obsada personalna w 1939 roku |

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku^[13][d]:

Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne^[13]

• dowódca batalionu – ppłk Marian Stanisław Wieroński


• I zastępca dowódcy – mjr Antoni Miedwiedź


• adiutant – kpt. Aleksander Witkowski


• lekarz – kpt. lek. Dymitr Dobrowolski


• II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Stanisław Godzisław Hankiewicz


• oficer mobilizacyjny – kpt. Antoni Bolesław Hrabi


• zastępca oficera mobilizacyjnego – vacat


• oficer administracyjno-materiałowy – Kpt. Wacław II Baranowski


• oficer gospodarczy – kpt. int. Tadeusz Antoni Wiśniewski


• oficer żywnościowy – chor Bolesław Buzdygan


• dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – kpt. tab. Marian Konstanty Kozłowski


• dowódca plutonu łączności – por. Franciszek Sitarz


• dowódca plutonu pionierów – por. Stefan Mieczysław Bocianowski


• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. art. Henryk Szefer


• dowódca plutonu ppanc. – por. Józef Borowiec


• dowódca plutonu zwiadu konnego – por. kaw. Jan Witold Poziomski


• dowódca kompanii kolarzy – por. Jan Świeczka


• dowódca plutonu – por. Alojzy Antoni Rusin


• dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Wojtusiak


• dowódca kompanii szkolnej – mjr Mieczysław Marek Kubasiewicz


• dowódca plutonu – por. Aleksander Czausow


• dowódca plutonu – por. Stefan Feliks Siliński


• dowódca plutonu – por. Jan Wandel


• dowódca plutonu – por. Wacław Wilczyński


• dowódca 1 kompanii – por. Antoni Marian Tysowski


• dowódca plutonu – ppor. Michał Chomicki


• dowódca 2 kompanii – kpt. Jan Szpojankowski


• dowódca plutonu – por. Edward Teofil Jaroch


• dowódca plutonu – ppor. Wincenty Jan Fryderyk Eilmes


• dowódca 3 kompanii – por Marceli Jan Kowalski


• dowódca plutonu – ppor. Zygmunt Kielar


• dowódca plutonu – ppor. Karol Worek


• dowódca kompanii km – mjr Antoni Norbert Kilański


• dowódca plutonu – por. Tadeusz Jan Gajewski


• dowódca plutonu – por. Bohdan Hubert Pełczyński


• dowódca plutonu – ppor. Franciszek Wojciech Buzała


• dowódca plutonu – ppor. Michał Kurowski


• na kursie – kpt. Stanisław Góralczyk


• odkomenderowany – mjr dypl. Feliks Janson

Obsada personalna 3 bs we wrześniu 1939 |

Dowództwo

• 
  dowódca - ppłk Marian Wieroński (do 11 IX 1939)


• 
  adiutant - kpt. Aleksander Witkowski


• oficer informacyjny - ppor. rez. Antoni Posudzewski


• 
  kwatermistrz - kpt. Marian II Kozłowski


• 
  lekarz - kpt. lek. Dymitr Dobrowolski


• podoficer sanitarny - st. sierż. Jan Ludwiczak († 25 IX 1939)


• 
  kapelan - ks kap. rez. Julian Badziński (od 22 IX 1939)

1 kompania strzelców

• dowódca kompanii - por. Antoni Przeździecki


• dowódca I plutonu - por. rez. Wiesław Kawiński


• dowódca II plutonu - ppor. Zbigniew Szedwoj


• dowódca III plutonu - st. sierż. Franciszek Łasecki

2 kompania strzelców

• dowódca kompanii - por. Stefan Mieczysław Bocianowski


• dowódca I plutonu - ppor. Michał Chomicki († 8 IX 1939)


• dowódca II plutonu - plut. pchor. rez. Filip Trzaska
  


• dowódca III plutonu - ppor. rez. Zygmunt Koziński

3 kompania strzelców

• dowódca kompanii - kpt. Jan Szpojankowski

kompania ciężkich karabinów maszynowych

• dowódca kompanii - kpt. Marian Karol Freyberger (12-16 IX 1939 dowódca 3 bs)


• dowódca I plutonu - ppor. Franciszek Wojciech Buzała


• dowódca II plutonu - st. sierż. Marcin Walczak


• dowódca III plutonu - ppor. rez. Władysław Stanisław Biegała


• dowódca IV plutonu - ppor. rez. Leon Bruski


• dowódca plutonu moździerzy - st. sierż. Walenty Mikołajczyk

pododdziały specjalne

• dowódca plutonu łączności - por. Józef Borowic


• dowódca plutonu zwiadu - por. Edward Teofil Jaroch


• dowódca plutonu przeciwpancernego - por. Aleksander Czausow


• dowódca plutonu pionierów - plut. Antoni Arazy

Uwagi |

Przypisy |

Bibliografia |

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].


• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.


• 
  Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939


• Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”, Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza „Ajaks” i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ​ISBN 83-85621-87-3​


• Ludwik Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1985, wyd. V, ​ISBN 83-11-07109-8​


• Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie, wyd. II, Warszawa 1986, ​ISBN 83-222-0377-2​


• 
  15-lecie 3 baonu strzelców. „Polska Zbrojna”. 130, s. 1, 1934-05-14. Warszawa. 
  


• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

p • d • e Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej Rodowód Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie Naczelne władze wojskowe Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza Rodzaje sił zbrojnych Wojsko Marynarka Wojenna Formacje Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939) Bronie Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria Służby duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa WP w 1939 OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód Inne Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna Barwy broni i służb Mundur