1 Galicyjski Pułk Ułanów
1 Galicyjski Pułk Ułanów (niem. Galizisches Ulanen-Regiment Ritter von Brudermann Nr. 1) – pułk kawalerii cesarskiej i królewskiej Armii.
Spis treści
1 Historia pułku
1.1 Rejony rekrutacji pułku
1.2 Pokojowe garnizony
1.3 Żołnierze
1.4 Barwy 1 Pułku Ułanów
2 Przypisy
3 Bibliografia
Historia pułku |
21 października 1784 roku cesarz Józef II Habsburg zezwolił na zorganizowanie oddziału polskich kawalerzystów w składzie dwóch dywizjonów. Dowódcy Korpusu Ułanów, podpułkownikowi von Hotze do pomocy przydzielono księcia majora Józefa Poniatowskiego. W roku 1785 sformowano trzeci dywizjon ułanów. Jesienią roku 1787 dywizjony ułanów zostały rozdzielone pomiędzy pułki szwoleżerów i znalazły się nad granicą turecką.
15 lipca 1790 roku cesarz Leopold II Habsburg nakazał utworzenie pułku ułanów, który powinien być skompletowany do 1 listopada 1791 roku.
W roku 1791 ułani odeszli z pułków szwoleżerów do nowo tworzonego pułku ułanów. Początkowo pułk nie posiadał numeru, dopiero w 1798 roku, w związku z utworzeniem drugiego pułku ułanów, otrzymał numer „1”.
Lata 90. XVIII wieku pułk spędził na walkach armii austriackiej w ramach koalicji przeciw rewolucyjnej Francji na frontach włoskim i niemieckim. Następne lata to ciągłe walki w wojnach napoleońskich.
W 1801 roku oraz 1814 roku cześć pododdziałów i oficerów odeszło do nowo tworzonych pułków ułańskich 3. i 4.
W latach 1848-1849 pułk brał udział w działaniach armii austriackiej podczas Wiosny Ludów i Powstania Węgierskiego. Potem pułk uczestniczył w wojnie Austrii z Piemontem i Francją w 1859 roku.
W 1860 roku czwarte szwadrony ułańskich pułków 1,2 i 8 wykorzystano do utworzenia Ochotniczego Pułku Ułanów (późniejszy 13. Pułk Ułanów)
Szwadrony pułku w wojnie austriacko-pruskiej w 1866 roku nadzorowały granicę w rejonie Oświęcimia, Goczałkowic, Kęt i Dziedzic.
Wtedy też do pułku został wcielony Dywizjon Krakusów „Regimentarza” Kazimierza hr. Starzeńskiego złożony w głównej mierze z byłych Powstańców Styczniowych, którzy bądź schronili się w Galicji po upadku zrywu, bądź zostali tam internowani.
Latem 1918 spieszony pułk (konie oddał w 1917 roku), znajdował się na Ukrainie w Jekaterynosławiu. Jesienią dzięki pomocy polskich kolejarzy,oraz w porozumieniu z POW udało się przetransportować prawie cały pułk do kadry (szwadronu zapasowego) stacjonującej w Kluczach pod Olkuszem. Tylko jeden z eszelonów został przejęty i rozbrojony przez Ukraińców. Polacy w kadrze zabezpieczyli przed kradzieżą magazyny oraz rozbroili i zwolnili obcych narodowościowo ułanów. 1 listopada 1918 roku powiadomiono Komendę POW w Olkuszu o przejściu oddziału do Wojska Polskiego. W późniejszym okresie pułk w Wojsku Polskim zmienił nazwę na 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.
Rejony rekrutacji pułku |
Pułk uzupełniany był rekrutami pochodzącymi z Galicji, od 1853 z obszaru okręgu uzupełnień 56 Pułku Piechoty (IR NR.56) Wadowice, 1857-1860 z obszarów 20 i 56 - Pułków Piechoty (IR Nr 20 i 56) Nowy Sącz i Wadowice, od 1867 do 1889 z okręgu uzupełnień Pułków Piechoty 13 i 56 (Kraków i Wadowice). Później był wskazywany obszar 1 Korpusu z Krakowa (Militär-Territorial-Bezirk Kraków).
Pokojowe garnizony |
1815 St. Floeian, 1816 Oradea (Wielki Waradyn), 1817 Wiedeń, 1818 Žatec, 1843 Wiedeń, 1845-48 Pardubice, 1849 Neusohl (Banska Bystrzyca), 1850 St. Georgen (Svätý Jur), potem Beroun (Beraun), 1851 St. Georgen, 1854 Kraków, 1855-59 Wessely (Veselí nad Moravou), 1860 Wessely, 1862 Mährisch Neustadt (Uničov), 1863- 66 Tarnów, Lugos (Lugoj), 1868 Temeszwar, 1871 Oedenburg (Sopron), 1876 Tarnów, 1880 Kraków, 1895 Wiedeń, Monasterzyska (1899).
W latach 1913-1914 komenda pułku i I dywizjon stacjonowały w koszarach przy ulicy Wuleckiej we Lwowie, II dywizjon w Mostach Wielkich, a Kadra Zapasowa w Koszarach Kawalerii (Kavalleriekaserne Rakowice), w podkrakowskich wówczas Rakowicach przy obecnej ulicy Ułanów[1].
Kolejnymi właścicielami pułku byli:
- 1815 Książę Ernst Sachsen-Coburg-Gotha, generał kawalerii
- 1844 Hrabia Carl Civalart, generał kawalerii
- 1865 Hrabia Carl Grünne, generał kawalerii
- 1884-1885 nieobsadzony
- 1885 Arcyksiążę Rudolf, następca tronu, feldmarschallleutnant
- 1889-1894 nieobsadzony
- 1894 Arcyksiążę Otto, pułkownik, feldmarschallleutnant
W latach 1815-1844 drugim właścicielem pułku był hrabia Carl Civalart, feldmarschallleutnant, generał kawalerii
Od 1907 roku szefem pułku był generał kawalerii Rudolf von Brudermann[1].
Żołnierze |
- Komendanci pułku
- płk baron Wilhelm von Hammerstein-Ecquord (1819)
- 1823 Książę Friedrich Anton Hohenzollern - Hechingen, pułkownik
- 1831 Baron Cornelius v. Dankelmann, pułkownik
- 1838 Adolph v. Mengen, pułkownik
- 1845 Carl v. Almásy, pułkownik
- 1849 Hrabia Hermann Nostitz - Rieneck, pułkownik
- 1851 Baron Wilhelm v. Koller, pułkownik
- 1858 Adolph v. Mengen, pułkownik
- 1865 Friedrich Ziegler v0n Klipphausen, pułkownik
- 1869 Baron Eduard Fleissner von Wostrowitz, pułkownik
- 1870 Hrabia Alexander Kálnoky de Köröspatak, pułkownik
- 1874 Baron Carl von Lasollaye, pułkownik
- 1878 Hrabia Rudolph Grünne, podpułkownik
- 1878 Franz Kunz, podpułkownik, pułkownik
- 1882 Baron Otto von Gemmingen - Guttenberg, pułkownik
- 1887 Hrabia Albert Nostitz - Rieneck, podpułkownik, pułkownik
- 1892 Baron Carl Dlauhovesky von Langendorf, pułkownik
- 1898 Hrabia Oscar Ludolf, pułkownik
- płk Eugen Ruiz de Roxas (1913)
- płk Friedrich Weisz von Schleussenburg (1914[1])
- Oficerowie pułku
- mjr Stefan de Castenedolo Kasprzycki – komendant I dywizjonu (1914)
- mjr Roman Kawecki – komendant Kadry Zapasowej (1914)
- rtm. Władysław Oksza-Orzechowski
- rtm. Zygmunt Łobaczewski-Wnuczek
- por. Władysław Bzowski
- por. Stefan Jacek Dembiński
- por. Adolf Drwota – oficer magazynowy (1914)
- por. Piotr Głogowski
- ppor. Jan Głogowski
- por. Aureliusz Passelli – oficer prowiantowy (1914)
- por. Olderych Vasku (1902-1905)
- por. Antoni Zawadzki (1881-1889)
- ppor. rez. Hilary Kossak
Barwy 1 Pułku Ułanów |
- 1865: żółta tatarka, jasnoniebieska kurtka i spodnie, czerwone wyłogi, żółte guziki.
- 1868: złotożółta tatarka, jasnoniebieska ułanka, czerwone wpuszczane do butów spodnie i czerwone wyłogi, żółte guziki.
- 1876: złotożółta czapka, jasnoniebieska ułanka, czerwone wpuszczane do butów spodnie i czerwone wyłogi, żółte guziki.
Przypisy |
↑ abc Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 726.
Bibliografia |
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
- http://web.archive.org/web/20170101192621/http://www.kuk-wehrmacht.de:80/regiment/ulanen/u01.html
- http://www.forum.ulani.pl/viewtopic.php?t=70
- http://www.napoleon-series.org/military/organization/Austria/cavalry/c_austriancav2.html
|
|