Tu-114
| ||
 | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  ZSRR | |
| Producent | zakłady Aviakor | |
| Konstruktor | Tupolew | |
| Typ | Samolot pasażerski | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 15 listopada 1957 | |
| Wycofanie ze służby | 1983 | |
| Egzemplarze | 32 | |
| Liczba wypadków • w tym katastrof | 2 1 | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | 4 x silniki turbośmigłowe Kuzniecow NK-12 | |
Moc | 4 × 10 304 kW (14 000 KM) każdy | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 51,10 m | |
| Długość | 54,10 m | |
| Szerokość kadłuba | 2,88 m | |
| Wysokość | 15,50 m | |
| Powierzchnia nośna | 311,1 m² | |
| Masa | ||
Własna | 91 000 kg | |
Startowa | 171 000 kg | |
| Osiągi | ||
Prędkość maks. | 870 km/h | |
Prędkość przelotowa | 770 km/h | |
Pułap | 12 000 m | |
| Zasięg | 8950 km (dla 15 ton ładunku), 6200 km (dla 30 ton) | |
| Dane operacyjne | ||
| Liczba miejsc | ||
| 220 (Aeroflot – 170) | ||
| Użytkownicy | ||
Aeroflot, JAL | ||
Tu-114 (ros. Ту-114 w kryptonimie NATO „Cleat”) został stworzony w odpowiedzi na zapotrzebowanie dużego samolotu dalekodystansowego do obsługi istotnych linii ZSRR.
Wzorowany na bombowcu strategicznym Tu-95 stał się najszybszym i największym pasażerskim[1] samolotem turbośmigłowym świata, rekord prędkości (877 km/h w obwodzie zamkniętym 5000 km i z ładunkiem 25 ton) nie został pobity po dziś dzień[2].
Spis treści
1 Tworzenie
2 Wykorzystywanie
3 Trasa Tokio-Moskwa
4 Wypadki
5 Nowości techniczne
6 Przypisy
7 Bibliografia
Tworzenie |
W 1955 roku biuro Tupolewa zostało wyznaczone do zbudowania samolotu dalekiego zasięgu (8000 km). Projektem wyjściowym był istniejący już bombowiec Tu-95. Pierwotnie samolot miał nosić inną nazwę: Tu-95p (pasażerski), ale z czasem ewoluowała w Tu-114.
Z oryginalnego Tu-95 zostało niewiele – zmianom uległa powierzchnia nośna skrzydeł, przebudowano także kadłub.
Napęd: 4 silniki turbinowe śmigłowe Kuzniecow NK-12 MW o mocy 10.304 kW (14.000 KM) każdy, czterołopatowe przeciwbieżne śmigła o średnicy 5,6 m.
Wykorzystywanie |
Okres użytkowania Tu-114 był stosunkowo krótki – od 1962 do 1976 roku.
Samolot znany był z niezawodności, szybkości i ekonomiczności (zużywał nawet mniej paliwa niż Ił-62 który go zastąpił).
Obsługiwał kursy do Kopenhagi, Hawany, Montréalu, New Delhi, Paryża, Belgradu i Tokio. Po wkroczeniu Iła-62 był regularnie wycofywany z kolejnych międzynarodowych tras i wykorzystywany na liniach krajowych ZSRR.
We wczesnych latach 80., po wylataniu przeciętnie 14.000 godzin przekazywane były do wojska.
Trasa Tokio-Moskwa |
Mimo zasięgu porównywalnego do wielu maszyn z ówczesnej epoki Tu-114 został skierowany na najbardziej prestiżowe trasy.
Najbardziej znaną była trasa Moskwa – Tokio którą obsługiwały załogi obu krajów (a na Tupolewach umieszczano napis „Japan Air Lines” w geście przyjacielskiej współpracy). Pod koniec dekady lat 60. rolę starzejącego się Tu-114 zaczął przejmować odrzutowy Ił-62
Wypadki |
Jedyny poważny wypadek Tu-114 nastąpił na skutek złych warunków atmosferycznych po starcie z Moskwy.
Wymienia się jeszcze przypadek awarii podwozia przedniego, wykryty w trakcie przeglądu na ziemi.
Nowości techniczne |
Samolot cechuje parę nowinek technicznych, a wśród nich:
- Skrzydła o kącie skosu 35 stopni, rozwiązanie znane z późniejszych samolotów odrzutowych, jak rodzina Boeingów.
- Wysokie podwozie (niemal 3 metry) ze względu na dużą średnicę śmigieł (5,6 m średnicy). Tak więc podczas lotu testowego do Waszyngtonu z okazji pierwszej wizyty Nikity Chruszczowa w USA lotnisko docelowe nie miało wystarczająco wysokich schodów.
- Śmigła nadkrytyczne, których końcówki pracowały powyżej prędkości dźwięku i które były źródłem bardzo dużego hałasu.
- Moc jednego silnika Kuzniecow NK-12 MW na poziomie 14.000 KM to największa moc silnika turbośmigłowego zastosowana w samolocie pasażerskim (ten sam silnik o podwyższonej jeszcze mocy do 15.000 KM był zastosowany w transportowym An-22).
Przypisy |
↑ Większym (rozpiętość i masa startowa jest An-22).
↑ Lotnicze rekordy prędkości (w języku angielskim) – http://www.aerospaceweb.org/question/performance/q0023.shtml.
Bibliografia |
- źródło danych technicznych: David Donald, Samoloty Lotnictwa Cywilnego od 1920 do 1964 roku, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2000, ISBN 83-11-08964-7.
| ||||||||||||||
