Abhidharma





























 

Buddyzm

Koło Dharmy








 

Podstawy

Budda Siakjamuni • Dharma • Cztery Szlachetne Prawdy • Ośmioraka ścieżka • Trzy Cechy Istnienia • Filozofia buddyjska











































































Portal • Glosariusz • Kalendarium
DharmaWheelGIF.gif


p • d • e


Abhidharma (sanskr.; pali abhidhamma; chiń. 阿毘達磨 ebidamo; kor. 아비달마 abidarma; jap. apidarma, ahitatsuma; wiet. a-tì-đạt-ma) – termin znaczący właściwie "o dharmie", tradycyjnie tłumaczony jednak jako "Najwyższa Dharma".


Pojęcie to definiowano odmiennie w różnych okresach rozwoju buddyzmu. Wasubandhu[1], jeden z największych autorytetów wczesnego buddyzmu, definiował to pojęcie w Abhidharmakośa (Skarbiec Abhidharmy) jako czystą intuicyjną wiedzę, czyste intuicyjne poznanie dharm wraz z uzupełniającymi dyscyplinami (prajñāmalā sānucārabhidharma). Nieco dalej poszedł Asanga, który opisał abhidharmę jako najbliższe, gruntowne (abhimukhata) i trwałe (ābhkşnyāt) postrzeżenie natury istnienia. Jest ona także próbą poszukiwania głębszego znaczenia nauk Buddy (sanskr. sūtrātha) i w końcu służy jako środek powstrzymania i starcia skaz (pali asava, sanskr. aśrava) czy też skalań (pali kilesa, sanskr. klesia).


Literatura abhidharmy jest bardzo obfita; przyczyniły się do tego zwłaszcza dwie szkoły hinajany: theravadinów i sarvastivadinów. Dla innych szkół, jak na przykład sautrantików, abhidharma w ogóle nie jest słowem Buddy.




Spis treści






  • 1 Abhidharma jako reprezentatywna psychologia Wschodu


  • 2 Zobacz też


  • 3 Przypisy


  • 4 Linki zewnętrzne





Abhidharma jako reprezentatywna psychologia Wschodu |


Religie Wschodu są obfitym źródłem złożonych koncepcji psychologicznych. Mimo iż religie te znacznie różnią się między sobą pod względem wierzeń i przedstawianej wizji świata, to prezentowane w nich systemy psychologiczne są do siebie zbliżone. Według niektórych psychologów Zachodu[2]
Abhidharma stanowi system psychologiczny typowy dla Wschodu, bardzo usystematyzowany i skomplikowany, zawierający wiele dobrze sformułowanych koncepcji psychologicznych. Przedstawiając oryginalne poglądy Buddy na naturę ludzką, reprezentuje nauki psychologiczne typowe nie tylko dla buddyzmu, lecz wspólne wszystkim religiom Wschodu.



Zobacz też |



  • Abhidhamma Pitaka

  • Vasubandhu

  • Tipitaka

  • Abhidharmakośa



Przypisy |




  1. ↑
    tu nie chodzi o Wasubandhu, brata Asangi, tylko o wcześniejszego uczonego związanego z hinajaną


  2. ↑
    C.S. Hall, G. Lindzey, Teorie osobowości (rozdz. 10. Psychologia Wschodu), PWN, Warszawa 1990, ​ISBN 83-01-09240-8​



Linki zewnętrzne |


  • NoaN. Ronkin NoaN., Abhidharma [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 21 lipca 2014, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-30]  (ang.).



-

Popular posts from this blog

Арзамасский приборостроительный завод

Image
Акционерное общество «Арзамасский приборостроительный завод имени П. И. Пландина» Тип Акционерное общество Год основания 1957 Основатели Министерство авиационной промышленности СССР Расположение Россия   Россия , Нижегородская область Ключевые фигуры Олег Вениаминович Лавричев (генеральный директор) Отрасль Приборостроение Продукция Продукция для авиационной и космической отраслей, а также гражданского назначения Число работников около 7000 человек Проходная АПЗ Сайт oaoapz.com  Арзамасский приборостроительный завод на Викискладе Акционерное общество «Арзамасский приборостроительный завод имени П. И. Пландина» (сокращённое наименование — АО «АПЗ» ) — предприятие, выпускающее приборы для авиационной и космической отраслей, а также продукцию гражданского назначения. Завод разрабатывает и производит гироскопические приборы, системы управления, бортовые электронно-вычислительные машины, рулевые приводы, контрольно-провер
Read more

Zurdera

Image
«Zurdo» redirige aquí. Para otras acepciones, véase Zurdo (desambiguación). Los zurdos escriben y realizan otras actividades motrices finas con la mano izquierda. Para ello existen herramientas adaptadas, como lápices y tijeras para zurdos. Día de los Zurdos, 13 de agosto de 2002. El Día Internacional de la Zurdera fue instituido por el Club de los Zurdos para celebrar el ser zurdo y concienciar a toda clase de público acerca de las ventajas y desventajas de ser zurdo. La celebración ha crecido con el tiempo y en algunos países como Reino Unido se llevan a cabo diversas actividades lúdicas. Los zurdos son las personas que asimilan tendencia natural o utilizan preferentemente el lado izquierdo de su cuerpo, situación observable en sus extremidades. Es un fenotipo minoritario de la especie humana. Las personas que usan preferentemente la mano derecha son diestras , mientras que las que usan indistintamente las dos manos o piernas son ambidiestras . Índice 1 Demog
Read more

Крыжановский, Сергей Ефимович

Image
В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Крыжановский; Крыжановский, Сергей. Сергей Ефимович Крыжановский Государственный секретарь 20 октября 1911  — 3 апреля 1917 Предшественник А. А. Макаров Преемник нет Рождение 29 августа (10 сентября) 1862 Киев , Российская Империя Смерть 12 января 1935 ( 1935-01-12 ) (72 года) Париж , Франция Отец Ефимий Михайлович Крыжановский Супруга Щербатская Мария Ипполитовна, сестра Ф. И. Щербатского. Образование Санкт-Петербургский университет Награды Орден Св. Анны III ст. (1893) Орден Святого Станислава II ст. (1897) Орден Св. Владимира III ст. (1906) Орден Св. Анны I ст. (1909) Орден «За гражданские заслуги» (Болгария) I ст. (1911) Орден Св. Владимира II ст. (1914) Сергей Ефимович Крыжановский ( 29 августа (10 сентября) 1862, Киев — 12 января 1935, Париж) — русский государственный деятель, юрист. Тайный советник (1907), статс-секретарь его императорского ве
Read more