Akwileja
Akwileja | ||||
| ||||
Państwo | Włochy | |||
Region | Friuli-Wenecja Julijska | |||
Prowincja | Udine | |||
Kod ISTAT | 030004 | |||
Powierzchnia | 36 km² | |||
Wysokość | 5 m n.p.m. | |||
Populacja (2004) • liczba ludności | 3330 | |||
• gęstość | 92,5 os./km² | |||
Nr kierunkowy | 0431 | |||
Kod pocztowy | 33051 | |||
Położenie na mapie Włoch Akwileja | ||||
45°46′N 13°22′E/45,766667 13,366667 |
Akwileja (łac. Aquileia, wł. Aquileia, friulski Acuilee, słoweński Oglej) – miasto i gmina w północno-wschodnich Włoszech w regionie Friuli-Wenecja Julijska. Ważny ośrodek turystyczny.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 3330 osób, 92,5 os./km².
Spis treści
1 Historia
2 Zabytki i miejsca warte zobaczenia
3 Osoby związane z miastem
4 Współpraca
5 Przypisy
6 Linki zewnętrzne
Historia |
Miasto zostało założone przez Rzymian w 181/180 p.n.e. jako twierdza w czasie wojen z plemionami illiryjskimi. Miasto zaczęło się rozwijać dzięki handlowi złotem, wydobywanym niedaleko obecnego Klagenfurtu. W czasie wojen z Markomanami cesarz Marek Aureliusz uczynił z miasta bazę wypadową. W IV w n.e. miasto stało się siedzibą biskupstwa. Jeden z ówczesnych kronikarzy Auzoniusz opisał miasto jako moenibus et portu celeberrima i zaliczył je do najważniejszych obok Rzymu, Mediolanu i Kapui. W 452 r. Hunowie splądrowali i zniszczyli miasto, a jego mieszkańcy uciekli na pobliskie laguny, zakładając Wenecję i Grado. Mimo to miasto odrodziło się, lecz dwukrotnie (w 568 i 590 r.) było niszczone przez Longobardów. W średniowieczu wraz z okolicami podlegało świeckiej władzy swoich biskupów, noszących tytuł patriarchów i podlegających zwierzchnictwu cesarzy rzymsko-niemieckich. W 1450 r. Akwileja została podporządkowana Republice Weneckiej i dzieliła jej dalsze dzieje.
W 1751 r. patriarchat Akwilei został zniesiony.
Zabytki i miejsca warte zobaczenia |
katedra z początku XI wieku, zbudowana na fundamentach jeszcze starszej świątyni po której zachowała się na podłodze pochodząca z IV wieku mozaika o powierzchni 760 m² (największa zachowana mozaika wczesnochrześcijańska[1]). Na mozaice znajdują się przedstawienia postaci ludzi, zwierząt i roślin ujętych w geometryczne wzory. W absydzie natomiast zachowały się fragmenty fresków z XI wieku. Obok kościoła zachowała się dzwonnica z której roztacza się widok na miasto;- ruiny rzymskiego portu rzecznego do których, od katedry, prowadzi obsadzona cyprysami Via Sacra;
Muzeum Wczesnego Chrześcijaństwa (Museo Paleocristiano), położone na północnym wschodzie od ruin portu rzecznego. Muzeum eksponuje wczesnochrześcijańskie urny pogrzebowe, fragmenty mozaik i balustrad chóru;
Muzeum Archeologiczne (Museo Archeologico) eksponujące znaleziska z czasów rzymskich takie jak różnego rodzaju przedmioty z kamieni szlachetnych, bursztynu i szkła.
Akwileja, ruiny Forum romanum
Akwileja, ruiny rzymskiego portu rzecznego
Akwileja, katedra-baptysterium
Akwileja, wnętrze katedry
Akwileja, katedra-mozaika podłogowa
Osoby związane z miastem |
Patriarchowie Akwilei, w tym:
Świętobór Fryderyk, patriarcha akwilejski w latach 1085-1086
Pagano della Torre (zm.1332), patriarcha Akwilei w latach 1319–1332
Jan Sobiesław Luksemburski (1387–1394), patriarcha Akwilei
Ludovico Trevisan (1401-1465), patriarcha Akwilei
Z Akwileją związanie byli także:
Święty Chryzogon (III lub IV wiek), prawdopodobnie biskup Akwilei
Święty Walerian, męczennik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego
Irena z Tesaloniki, (ur. w okolicach Akwilei, zm. 294 lub 304, – dziewica i męczennica chrześcijańska oraz święta Kościoła katolickiego i prawosławnego
Rufin z Akwilei (345-410), pisarz chrześcijański, historyk
Konstantyn II (337–340), cesarz
Współpraca |
Słowenia: Piran
Austria: Maria Saal
Przypisy |
↑ Włochy północne. Wyd. I. Bielsko-Biała: Pascal sp. z o.o., 2008, s. 147. ISBN 978-3-8297-6558-9.
Linki zewnętrzne |
- Oficjalna strona miasta
- Źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica
|
|
Kontrola autorytatywna (gmina we Włoszech):
VIAF: 148893013
LCCN: n50059847
NKC: ge338926
BNE: XX461180
- WorldCat