Konstantynów Łódzki
| ||||
| ||||
| ||||
Państwo | Polska | |||
Województwo | łódzkie | |||
Powiat | pabianicki | |||
Prawa miejskie | 1830–1870 i 1924 | |||
Burmistrz | Robert Jakubowski (od 2018) | |||
Powierzchnia | 27,25 km² | |||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość | 17 868[1] 655,7 os./km² | |||
Strefa numeracyjna | 42 | |||
Kod pocztowy | 95-050 | |||
Tablice rejestracyjne | EPA | |||
Położenie na mapie powiatu pabianickiego Konstantynów Łódzki | ||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego Konstantynów Łódzki | ||||
Położenie na mapie Polski Konstantynów Łódzki | ||||
51°44′50″N 19°19′35″E/51,747222 19,326389 | ||||
TERC (TERYT) | 1008011 | |||
SIMC | 0958826 | |||
Urząd miejski ul. Zgierska 295-050 Konstantynów Łódzki | ||||
Strona internetowa | ||||
BIP |
Konstantynów Łódzki – miasto w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, położone nad rzeką Ner, wchodzi w skład aglomeracji łódzkiej.
Według danych z 9 października 2011 miasto liczyło 17 377 mieszkańców[2].
Spis treści
1 Środowisko naturalne
2 Historia
2.1 Burmistrzowie Konstantynowa
3 Zabytki
4 Zabudowa
5 Gospodarka
5.1 Inwestycje
5.2 Rolnictwo
6 Demografia
6.1 Bezrobocie
7 Oświata
8 Kultura
9 Infrastruktura techniczna
9.1 Drogi
9.2 Media
10 Wspólnoty wyznaniowe
11 Sport
12 Ochrona przyrody
12.1 Pomniki przyrody
13 Galeria
14 Zobacz też
15 Przypisy
16 Linki zewnętrzne
Środowisko naturalne |
Konstantynów Łódzki leży na Wysoczyźnie Łaskiej, nad Nerem, na wysokości około 165–172 m n.p.m. i graniczy: od wschodu z Łodzią, od południa z gminą Pabianice, od zachodu z gminą Lutomiersk, a od północy z gminą Aleksandrów Łódzki. Konstantynów jest gminą o charakterze miejskim z terenami upraw rolnych dawnych wsi Niesięcin, Rszew i Rszewek. Miasto blisko sąsiaduje ze stolicą województwa.
Według danych z roku 2007[3] Konstantynów Łódzki ma obszar 27,25 km², w tym:
- użytki rolne: 68% (19,29 km²)
- użytki leśne: 11% (2,94 km²)
- pozostałe: 5,02 km²
Miasto stanowi 5,54% powierzchni powiatu pabianickiego.
Historia |
Miejscowość została założona w 1821 na gruntach wsi Żabice Wielkie jako prywatna osada fabryczna Mikołaja Krzywca-Okołowicza, przeznaczona dla przybywających z Niemiec sukienników i płócienników. Nazwę Konstantynów otrzymała w 1824[4].
W 1830 Konstantynów otrzymał prawa miejskie. Utracił je w 1870 i uzyskał ponownie w 1924.
W końcu 1939 Konstantynów został wcielony do Rzeszy Niemieckiej (prowincja Kraj Warty), a nowe władze zaplanowały usunięcie z miasta ludności polskiej i żydowskiej i pełną jego germanizację. Wraz z włączeniem w obszar Rzeszy nazwę miasta zaadaptowano do języka niemieckiego jako Konstantinow. W grudniu 1939 roku funkcjonowała przejsćiowo nazwa Treustadta w 1941 roku Lindenau[5]. W maju 1943 miejscowość otrzymała nową nazwę Tuchingen[6], która pozostała oficjalną do końca okupacji (18 I 1945).
5 stycznia 1940, w 4-piętrowej fabryce włókienniczej K. Steinerta i braci Schweikert przy ulicy Łódzkiej 27, Niemcy utworzyli obóz przesiedleńczy (Durchgangslager Konstantinow) dla ludności polskiej. Życie straciło tam ok. 1200 więźniów, pochowanych na miejscowym cmentarzu, w specjalnie wydzielonej kwaterze[7]. Przez ten obóz przeszła też grupa łódzkich księży aresztowanych w dniach 5-7 października 1941, podczas dużej akcji represyjnej skierowanej przeciwko łódzkiemu kościołowi. Obóz uległ likwidacji 16 sierpnia 1943, a w jego miejsce utworzono obóz dla dzieci i młodzieży białoruskiej, rosyjskiej i ukraińskiej, uznanych za nadające się do zgermanizowania (Ost Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Tuchingen). Pierwszy transport tych dzieci w liczbie 1200 został przywieziony w kwietniu 1944 roku. W tej roli obóz funkcjonował do końca okupacji niemieckiej w Konstantynowie (18 I 1945). Tuż przed jej końcem załoga obozu zbiegła. Pozostałe w obozie dzieci zostały 12 kwietnia 1945 odwiezione do Rosji[8]. O istnieniu tego obozu przypomina obelisk ustawiony przed byłym jego budynkiem.
Rządy hitlerowskie przyniosły wymordowanie niemal całej ludności żydowskiej miasta, liczącej przed wojną ponad 1300 osób. W Konstantynowie nie ma dziś żadnych materialnych śladów obecności społeczności żydowskiej i jej wpływu na historię miasta. Cmentarz, na którym pochowano wielu znamienitych obywateli Konstantynowa od zakończenia wojny jest całkowicie zapomniany. Rosną na nim drzewa, nie ma żadnych nagrobków ani innej formy upamiętnienia. Wśród potomków żydowskich obywateli miasta, którzy ocaleli z pożogi holokaustu powstała inicjatywa, której celem jest odzyskanie ocalałych macew i stosowne upamiętnienie miejsca cmentarza.
Urodził się tu ks. Gustaw Manitius (1880–1940), polski duchowny luterański.
W latach 1975–1998 miasto należało administracyjnie do ówczesnego województwa łódzkiego.
Burmistrzowie Konstantynowa |
- 1832–1834 – Klemens Trzciński
- 1834–1837 – Ignacy Zieleniewski
- 1837–1845 – Antoni Świątecki
- 1845–1855 – Antoni Szczepkowski (zawieszony w czynnościach od 1850 r.)
- 1850–1855 – Jan Giergielewicz
- 1855 – Leopold Kamiński
- 1855–1857 – Bolesław Czapliński
- 1857–1868 – Wawrzyniec Majewski
- 1868–1870 – Leopold Gniwiński
- 1870–1924 – brak – Konstantynów jest wsią w gminie Rszew
- 1924 – Marcin Doliwka
- 1924–1930 – Franciszek Gryzel
- 1930–1934 – Władysław Dolecki
- 1934–1935 – Antoni Rydlewicz
- 1935–1936 – Władysław Dolecki
- 1936–1939 – Adam Sztajnbis
- 1939–1940 – Gustaw Stamm
- 1940–1945 – Hanz Langlotz
- 1998−2002 − Włodzimierz Fisiak
- 2002−2018 − Henryk Brzyszcz
Zabytki |
Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisany jest kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. pw. św. Józefa Robotnika, ul. Jana Pawła II 31, 1834, 1896, 1921-23, nr rej.: A/116 z 6.10.2011
Zabudowa |
Zabudowa miasta rozciąga się wzdłuż głównej ulicy handlowej, którą przebiega linia tramwajowa Łódź – Lutomiersk. Zachował się pierwotny układ miasta z dwoma rynkami i siecią prostopadłych ulic.
Gospodarka |
Według stanu na dzień 31.12.2000 r. w Konstantynowie Łódzkim w systemie REGON zarejestrowanych było 1346 podmiotów gospodarczych, z czego większość (około 88%) stanowią firmy produkcyjno-handlowo-usługowe.
W okresie ostatnich czterech lat ogólna liczba podmiotów gospodarczych.
- 1997 r. – 1387 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych
- 1998 r. – 1453 zarejestrowane podmioty gospodarcze
- 1999 r. – 1402 zarejestrowane podmioty gospodarcze
- 2000 r. – 1346 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych.
Inwestycje |
W rankingu obejmującym wszystkie 42 miasta woj. łódzkiego, podsumowującym dynamikę zmian w latach 1992-1997 Konstantynów uplasował się razem z kilkoma innymi miastami na czele tej klasyfikacji. Jest to ośrodek przemysłowo-usługowy z rozwiniętym przemysłem: włókienniczym, odzieżowym, drzewnym, spożywczym. W mieście funkcjonuje pięć oddziałów banków. Jest tu wiele obiektów sportowych, w tym kryta pływalnia, dwa Orliki i ośrodek rekreacyjny nad stawami.
Rolnictwo |
W części miejscowości Rszew działało Państwowe Gospodarstwo Rolne „Rszew” w Konstantynowie Łódzkim[10]. W 1994 przekształcone w Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa Rszew[11]. W 1995 przekształcone w spółkę pn. Zarodowa Ferma Kur Rszew Sp. z o.o.[12]
Baza produkcji rolniczej, tj. użytki rolne zajmują 1,820 ha powierzchni, co stanowi 66,8% powierzchni ogólnej miasta.
Z informacji podawanych przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach wynika, że ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej charakteryzujący całokształt warunków przyrodniczo-glebowych, mający wpływ na wielkość produkcji rolnej wynosi dla Konstantynowa Łódzkiego 61 i jest on wyższy od średniego wskaźnika w powiecie pabianickim, o 2,1, ale gorszy o 1,4 w województwie łódzkim i o 5,6 w kraju.
W Konstantynowie Łódzkim, gleby bardzo dobre i dobre (II-IVb) stanowią 73,8%, a gleby słabe (V-VI) 26,2%. Ponadto procentowy udział gleb dobrych (II-IV) w mieście
Konstantynów jest wyższy od średniego udziału tych gleb w powiecie, w województwie i kraju.
Z ogólnej liczby mieszkańców Konstantynowa Łódzkiego (17 608 osób), liczba osób związanych z rolnictwem (w tym osoby zamieszkujące wspólnie z właścicielami gospodarstw i działek rolnych) wynosi ok. 2,7 tys., co stanowi ok. 15%.
Demografia |
Struktura demograficzna mieszkańców Konstantynowa według danych z 31 grudnia 2007 r.[13]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 17 608 | 100 | 9417 | 53,48 | 8191 | 46,52 |
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) | 2926 | 16,62 | 1446 | 8,21 | 1480 | 8,41 |
Wiek produkcyjny (18–65 lat) | 11 583 | 65,78 | 5792 | 32,89 | 5791 | 32,89 |
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) | 3099 | 17,6 | 2179 | 12,38 | 920 | 5,22 |
- Piramida wieku mieszkańców Konstantynowa Łódzkiego w 2014 roku[1].
Bezrobocie |
W latach 1997–2000 w Konstantynowie Łódzkim, podobnie jak w całym województwie łódzkim, liczba osób bezrobotnych uległa znacznemu zwiększeniu. W roku 2000 oficjalna stopa bezrobocia w powiecie pabianickim wyniosła ok. 17% i była wyższa od średniej stopy bezrobocia w województwie łódzkim, która wynosiła 16,1%. Udział osób bezrobotnych w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym w województwie łódzkim wynosił w 2000 r. 12,9%, w Konstantynowie Łódzkim 12,6%. Według danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Pabianicach liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Konstantynowie Łódzkim w latach 1997-2000 zwiększyła się o ponad 80%.
Oświata |
Na terenie Konstantynowa Łódzkiego funkcjonują 3 przedszkola, do których w roku szkolnym 1999/2000 uczęszczało 275 dzieci, co stanowi ok. 26% z ogólnej liczbie 1057 dzieci urodzonych w okresie od 1.01.1994 do 31.12.2000 r. Oprócz tego w oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych znalazło opiekę 160 dzieci.
Po reformie oświatowej w Konstantynowie Łódzkim działają 3 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum oraz jedna szkoła specjalna.
Działają liczne organizacje obywatelskie: Konstantynowskie Porozumienie Samorządowe, Stowarzyszenie Prywatnych Przedsiębiorców, Stowarzyszenie Handlowców Kupiec, Konstantynowski Klub Współpraca.
Kultura |
Konstantynów to znaczący ośrodek kultury. Od blisko stu lat istnieją: Konstantynowskie Stowarzyszenie Śpiewaczo-Dramatyczne im. Fryderyka Chopina i Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”. Staraniem Miejskiego Ośrodka Kultury od kilku lat funkcjonuje Galeria Sztuki „CDN”. Jest Biblioteka Miejska dla Dorosłych i Biblioteka Miejska dla Dzieci.
W 1989 roku powstało wydawnictwo prasowe. Dzisiaj drukuje też książki. Od pięciu lat oficyna ta edytuje ponadto czasopisma w internecie. W mieście drukiem ukazuje się kilka lokalnych gazet. „Wiadomości – 43bis” (od 1989 r.) to najstarszy w województwie i jeden z najstarszych tytułów w kraju. Nazwa pochodzi od linii tramwajowej 43bis łączącej miasto z Łodzią.
Infrastruktura techniczna |
Drogi |
Ze wschodu na zachód biegnie przez miasto droga wojewódzka nr 710 z linią tramwajową (nr 43A i 43B), liniami autobusowymi i mikrobusowymi. Łączy ona Konstantynów z całą zamieszkaną przez około milion mieszkańców aglomeracją. Z północy na południe przebiega droga krajowa nr 71 będąca obwodnicą dla Łodzi. Pomiędzy miastami aglomeracji istnieje również silna więź powiązań gospodarczych i społecznych. Atrakcją Konstantynowa jest bliskość portu lotniczego na Lublinku.
Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego, przez Konstantynów Łódzki będzie przebiegać droga ekspresowa S14. Budowa ma się rozpocząć w 2019 roku, a zakończyć w 2022 roku.
Na obszarze Konstantynowa Łódzkiego sieć dróg publicznych obejmuje:
Drogę krajową nr 71 – Stryków – Zgierz – Konstantynów Łódzki – Pabianice – Rzgów. Jej długość w granicach miasta wynosi 4,6 km,
Drogę wojewódzką nr 710 – Łódź – Konstantynów Łódzki – Szadek – Warta – Błaszki. Jej długość w granicach miasta wynosi 8,8 km,
Drogi powiatowe – nr 24185, 24186, 24187, 24500. Ich łączna długość (w granicach miasta) wynosi 8,7 km,
Drogi gminne – dł. 75,3 km, w tym 32 km (ok. 42%) o nawierzchni utwardzonej, a pozostałe 43,3 km o nawierzchni gruntowej.
Na drogach gminnych (miejskich) znajduje się 7 mostów o łącznej długości 73,8 m i powierzchni 524 m². Znajdują się one w następujących ulicach: Bechcice, Łąkowa, Kościelna, Polna, Cegielniana, Browarna, Krótka, Dąbrowska.
Media |
Teren Konstantynowa Łódzkiego obsługiwany jest w zakresie powszechnych usług telekomunikacyjnych przez Telekomunikację Polską SA. Telekomunikacja Polska zapewnia na obszarze miasta wszystkie podstawowe usługi telekomunikacyjne. Istnieje możliwość uruchomienia usług ISDN, jak również podłączenia do internetu. Konstantynów Łódzki objęty jest również działalnością operatorów sieci telefonii komórkowej: T-Mobile, Plus i Orange.
Miasto Konstantynów Łódzki zasilane jest w energię elektryczną z krajowego systemu elektroenergetycznego poprzez główny punkt zasilający (GPZ) 110/15 kV „Konstantynów”. Sieć rozdzielczą stanowią linie napowietrzne i kablowe 15 kV zasilające odbiorców, za pośrednictwem stacji wnętrzowych i słupowych 15/0,4 kV. Eksploatacją sieci elektroenergetycznej zajmuje się Łódzki Zakład Energetyczny SA – Rejon Energetyczny w Pabianicach będący częścią PGE Dystrybucja Łódź sp. z o.o.[14]
Zaopatrzenie Konstantynowa Łódzkiego w gaz ziemny realizowane jest za pomocą gazociągu wysokiego ciśnienia średnicy 300 mm za pośrednictwem 3 stacji redukcyjnych I0, o wydajności 1500 m³/h zlokalizowanej przy ul. Łódzkiej. Z gazu sieciowego korzysta około 76% mieszkańców Konstantynowa Łódzkiego.
Miasto posiada zbiorowy system zaopatrzenia w wodę oparty na zasobach wód podziemnych. Ujęcie wody zlokalizowane jest w Ignacewie. Woda pochodzi z 3 studni głębinowych o głębokości 100 m (pokłady górnokredowe).
Na obszarze miasta istnieje sieć kanalizacji sanitarnej rozdzielczej i ogólnospławnej. Kanalizacja ogólnospławna, to część starych kanałów o długości ok. 6,0 km. Siecią kanalizacji sanitarnej odprowadzane są nieoczyszczone ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe do Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi.
Miasto Konstantynów Łódzki nie posiada własnych miejsc składowania odpadów komunalnych. Wykorzystywane są w tym celu składowiska w Łaskowicach i na Lublinku. Usługi w zakresie wywozu odpadów wykonuje Przedsiębiorstwo Komunalne Gminy Konstantynów Łódzki Sp. z o.o.
Wspólnoty wyznaniowe |
Poewangelicki kościół św. Józefa Robotnika
Kościół Miłosierdzia Bożego
Kościół Narodzenia NMP
Kościół Nawiedzenia NMP
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół rzymskokatolicki:
- parafia św. Józefa Robotnika
- parafia Miłosierdzia Bożego
- parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
- parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Pann
- kaplica Sióstr Św. Rodziny
Świadkowie Jehowy:
- zbór Konstantynów-Południe
- zbór Konstantynów-Północ (Sala Królestwa ul. Krótka 10)[15]
Kościół Zielonoświątkowy:
- zbór w Konstantynowie Łódzkim
Sport |
W Konstantynowie swoją siedzibę ma założony w 1950 roku Włókniarz Konstantynów Łódzki, skupiający na tę chwilę trzy sekcje (piłka nożna, piłka ręczna, podnoszenie ciężarów). Prócz niego w mieście działają także dwa Uczniowskie Kluby Sportowe - Piątka (pływanie)[16] oraz Lider (siatkówka)[17]. Kolejnym klubem na mapie Konstantynowa Łódzkiego jest od 29 grudnia 2014 roku Konstantynowska Akademia Sportu mająca sekcje piłki nożnej.
Ochrona przyrody |
Pomniki przyrody |
Nazwa | Obwód na wys. 1,3 m [cm] | Wysokość [m] | Lokalizacja | Data wpisu | Forma własności | Podstawa prawna |
---|---|---|---|---|---|---|
Dąb szypułkowy | 360 cm | Państwowy Dom Pomocy Społecznej ul. Bechcice 3 | 12.11.1993 | Skarb Państwa | Rozporządzenie Nr 10/93 Wojewody Łódzkiego z dnia 12 listopada 1993 r. w sprawie uznania niektórych tworów przyrody na terenie województwa łódzkiego za pomniki przyrody i ochrony tych pomników Dz. Urz. Woj. Łódzkiego Nr 12, poz. 117 | |
Dąb szypułkowy | 355 cm | jw. | jw. | jw. | jw. | |
Dąb szypułkowy | 505 cm | jw. | jw. | jw. | jw. | |
Dąb szypułkowy | 560 cm | jw. | jw. | jw. | jw. | |
Dąb szypułkowy | 325 cm | jw. | jw. | jw. | jw. | |
Dąb szypułkowy | 330 cm | jw. | jw. | jw. | jw. | |
Dąb szypułkowy | 330 cm | jw. | jw. | jw. | jw. |
Źródło: Rejestr form ochrony przyrody na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi
Galeria |
Ulica Niesięcin
Ulica Józefów
Ner między Konstantynowem Łódzkim a Lutomierskiem
Cmentarz żydowski w Konstantynowie Łódzkim - stan obecny
Zobacz też |
- Cmentarz żydowski w Konstantynowie Łódzkim
- Obóz przesiedleńczy w Konstantynowie
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Konstantynowie Łódzkim
- Gmina Rszew
|
|
|
|
Przypisy |
↑ ab Konstantynów Łodzki polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
↑ PKW.
↑ Ireneusz Budzyński. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r. „Informacje i opracowania statystyczne”, 2010-08-20. GUS, Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
↑ Maria Nartonowicz-Kot (red.), Konstantynów. Dzieje miasta, Łódź 2006 – Urząd Miejski w Konstantynowie Łódzkim i Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego.
↑ Stadt Tuchingen
↑ Vgl. Anordnung über Ortsnamenänderung im Reichsgau Wartheland, Nr 62 vom 18. Mai 1943.
↑ Grynia Marianna, Wypędzeni. Lager in Konstantinow, Warszawa 2011 [wspomnienia więźniarki], ISBN 978-83-62446-08-7.
↑ Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945. Informator encyklopedyczny, Warszawa 1979, s. 240-241.
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 10 kwietnia 2012].
↑ Dz.U. z 1990 r. nr 51, poz. 301.
↑ Dz.U. z 1994 r. nr 83, poz. 383.
↑ Dz.U. z 1995 r. nr 93, poz. 464.
↑ Bank Danych Regionalnych – Strona główna (pol.). GUS. [dostęp 2010-09-14].
↑ PGE Dystrybucja Łódź sp. z o.o.
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-20] .
↑ http://www.ukspiatka.home.pl/news.php
↑ UKS Lider Konstantynów Łódzki – Sekcja Piłki Siatkowej Dziewcząt, ukslider.gimkonst.pl [dostęp 2017-11-24] .
Linki zewnętrzne |
- Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Konstantynów Łódzki
Konstantynów (8) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa 1883.
Kontrola autorytatywna (gmina miejska):
VIAF: 140558741
- WorldCat
|