Placówka Straży Granicznej I linii „Brzezie” Placówka SG I linii „Dębicz”
Historia
Państwo
II Rzeczpospolita
Sformowanie
1928
Tradycje
Rodowód
placówka Straży Celnej „Lukasyn”
Organizacja
Dyslokacja
Dębicz Brzezie
Formacja
Straż Graniczna
Podległość
Komisariat SG „Kornowac” Komisariat SG „Lubomia”
W tym miejscu znajdowało się dawne przejście graniczne pomiędzy Raciborzem a Brzeziem
Placówka Straży Granicznej I linii „Brzezie” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.
Spis treści
1Geneza
2Formowanie i zmiany organizacyjne
3Służba graniczna
4Kierownicy/dowódcy placówki
5Zobacz też
6Uwagi
7Przypisy
8Bibliografia
Geneza |
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3].
Początek działalności Straży Celnej na Śląsku datuje się na dzień 15 czerwca 1922 roku. W tym dniu polscy strażnicy celni w zielonych mundurach i rogatywkach wkroczyli na ziemia przyznane Polsce. W nocy z 15 na 16 czerwca 1922 roku Straż Celna przejęła ochronę granicy polsko–niemieckiej na Śląsku. W ramach Inspektoratu Straży Celnej „Rybnik” zorganizowany został komisariat Straży Celnej „Lubomia”[4], a w jego składzie placówka Straży Celnej „Brzezie” z kierownikiem dozorcą Franciszkiem Ekertem[5] i „Luksyna”[6] z Franciszkiem Marszałkiem. Funkcjonariusze placówek spotykali się przy skrzynce służbowej mieszczącej się w korytarzu względnie w sieni budynku[5]. Początkowo służbę pełniono bez broni. Dopiero w połowie lipca strażnicy uzbrojeni zostali w karabiny włoskie[7].
W marcu 1924 roku zlikwidowano placówkę Straży Celnej „Brzezie”[7].
W 1926 roku placówki przeniosły swoje siedziby do wynajętych ubikacji. Placówka „Lukasyna” funkcjonowała w Fabryce Futer i Skór[8].
W kwietniu 1927 roku zmieniono nazwę placówki „Lukasyna” [a] na „Brzezie”[8].
Osobny artykuł: placówka Straży Celnej „Lukasyn”.
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[9].
Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Kornowac”. Placówka Straży Granicznej I linii „Dębicz” znalazła się w jego strukturze[10].
Rozkazem nr 10 z 5 listopada 1929 roku w sprawie reorganizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[11]. Rozkaz nie wymienia placówki„Dębicz”. W jej miejscu wymieniona jest placówka Straży Granicznej I linii „Brzezie” nad Odrą[11].
Rozkazem nr 4/31 zastępcy komendanta Straży Granicznej płk. Emila Czaplińskiego z 20 października 1931 roku przeniesiono siedzibę komisariatu do Lubomi. Placówka Straży Granicznej I linii „Brzezie” nadal pozostawała w jego strukturze[12].
Służba graniczna |
Sąsiednie placówki:
placówka Straży Granicznej I linii „Raszczyce” ⇔ placówka Straży Granicznej I linii „Ligota” − 1928[10]
Kierownicy/dowódcy placówki |
stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
przodownik
Bronisław Brodziński[13]
1928 – był w 1930
przodownik
Aleksander Wojciechowski[14]
był w 1931 –
przodownik
Stefan Śmiełowski[15]
był w 1932 –
Zobacz też |
Przejście graniczne Racibórz-Brzezie nad Odrą
Uwagi |
↑Nazwa placówki Straży Celnej „Lukasyna” pochodziła od miejscowości położonej za granicą polsko– niemiecką[8]
Przypisy |
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
↑Piekarz 2017 ↓, s. 28.
↑Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
↑Kronika IG „Rybnik” ↓, s. 4.
↑ abKronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 1.
↑Kozłowski 2012 ↓, s. 31.
↑ abKronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 2.
↑ abcKronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 3.
↑Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ abJabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 26.
↑ abJabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 59.
↑Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 80.
↑Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 5.
↑Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 7.
↑Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 8.
Bibliografia |
Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2017-06-1].
Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927. , 1927. Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej.
Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
II Rzeczpospolita
