Strażnica KOP „Worony”
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
| Historia | ||
Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1925 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Worony[a] | |
| Formacja | Korpus Ochrony Pogranicza | |
| Podległość | Kompania graniczna KOP „Hnieździłów” | |
Rozmieszczeniebatalionu KOP „Budsław” w 1931
Strażnica KOP „Worony” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
Spis treści
1 Geneza
2 Formowanie i zmiany organizacyjne
3 Służba graniczna
4 Uwagi
5 Przypisy
6 Bibliografia
Geneza |
Do czasu zakończenia wojny polsko-bolszewickiej, czyli do jesieni 1920 roku, wschodnią granicę państwa polskiego wyznaczała linia frontu. Dopiero zarządzeniem z 6 listopada 1920 roku utworzono Kordon Graniczny Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. W połowie stycznia 1921 roku zmodyfikowano formę ochrony granicy i rozpoczęto organizowanie Kordonu Granicznego Naczelnego Dowództwa WP. Obsadzony on miał być przez żandarmerię polową i oddziały wojskowe[2]. Latem 1921 roku ochronę granicy wschodniej postanowiło powierzyć Batalionom Celnym[3]. W Dokszycach rozmieszczono dowództwo i pododdziały sztabowe 31 batalionu celnego. W Hnieździłowie stacjonowała jego 1 kompania celna. Wystawiła placówkę między innymi w Woronach.
W drugiej połowie 1922 roku przeprowadzono kolejną reorganizację organów strzegących granicy wschodniej[4]. 1 września 1922 bataliony celne przemianowano na bataliony Straży Granicznej[5]. W rejonie odpowiedzialności przyszłej kompanii granicznej KOP „Hnieździłów” służbę graniczną pełniły pododdziały 31 batalionu Straży Granicznej. W Hnieździłowie stacjonowała 1 kompania Straży Granicznej. Wystawiła ona między innymi placówkę w Woronach.
Już w następnym roku zlikwidowano Straż Graniczną, a z dniem 1 lipca 1923 roku pełnienie służby granicznej na wschodnich rubieżach powierzono Policji Państwowej[6].
W sierpniu 1924 roku podjęto uchwałę o powołaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – formacji zorganizowanej na wzór wojskowy, a będącej w etacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[7].
Formowanie i zmiany organizacyjne |
W 1924 roku, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 1 batalion graniczny. W 1928 roku w skład batalionu wchodziło 18 strażnic[8]. Strażnica KOP „Worony” w latach 1928 – 1939 znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Hnieździłów”[9][10][11][12][13][14][15]batalionu KOP „Budsław”[16]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[17].
W 1932 roku obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP[12]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga polna długości 7.2 km[14].
Służba graniczna |
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[18]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[17].
Strażnica KOP „Worony” w 1932 roku ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 7 kilometrów 560 metrów od słupa granicznego nr 359 do 367[12], a w 1938 roku pododcinek szerokości 10 kilometrów 60 metrów od słupa granicznego nr 358 do 367[14].
Sąsiednie strażnice:
strażnica KOP „Wiereciejka” ⇔ strażnica KOP „Wardomicze” – 1928[9], 1929[10], 1931[11], 1932[12], 1934[13], 1938[14]
Uwagi |
↑ wieś Worony, gmina Parafjanów, powiat dziśnieński, województwo wileńskie
Przypisy |
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 56-58.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 59-63.
↑ Polak 1999 ↓, s. 6.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 76.
↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 20.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 94-101.
↑ Grochowski (red.) 1994 ↓, s. 7.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
↑ ab Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
↑ ab Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
↑ ab Szkice dyslokacyjne ↓.
↑ abcd Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1932.
↑ ab Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 53/1934.
↑ abcd Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 84/1938.
↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 306.
↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
↑ ab Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
Bibliografia |
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
