Jfyhkgu

; ;	; Powiat pajęczański;
	; Powiat pajęczański;
; ;	; ;
; Herb;	; Flaga;
; Państwo;	; Polska;
; Województwo;	; łódzkie;
; TERYT;	1.10.13.09.00.0;
Siedziba;	; Pajęczno;
; Starosta;	Zbigniew Gajęcki;
Powierzchnia;	803,77 km²;
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności;	; ; 51 908;
• gęstość;	64,6 os./km²;
; Urbanizacja;	24,27%;
; Tablice rejestracyjne;	EPJ;
	; Adres urzędu:ul. Kościuszki 76; 98-330 Pajęczno;
	Szczegółowy podział administracyjny;
	; ;
Liczba gmin miejsko-wiejskich;	2;
Liczba gmin wiejskich;	6;
	; Położenie na mapie województwa; ;
	; ; Położenie na mapie Polski; ; ; ; Powiat pajęczański; ; ; ;
	; 51°09′N 19°00′E/51,147222 18,991667;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;
	; Portal Polska;

Powiat pajęczański – powiat w Polsce (województwo łódzkie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Pajęczno.

Spis treści

1 Geografia
- 1.1 Położenie i obszar
- 1.2 Podział administracyjny

2 Historia

3 Gospodarka, kultura, infrastruktura

4 Przyroda i turystyka

5 Demografia

6 Osoby związane z ziemią pajęczańską

7 Przypisy

8 Linki zewnętrzne

Geografia |

Położenie i obszar |

Powiat pajęczański ma obszar^[2] 803,77 km².

Powiat stanowi 4,41% powierzchni województwa łódzkiego.

Powiat pajęczański graniczy z trzema powiatami województwa łódzkiego: wieluńskim, bełchatowskim i radomszczańskim oraz z dwoma powiatami województwa śląskiego: częstochowskim i kłobuckim.

Podział administracyjny |

Pajęczno

Działoszyn

Rząśnia

Nowa Brzeźnica

Sulmierzyce

Kiełczygłów

Siemkowice

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Działoszyn, Pajęczno

gminy wiejskie: Kiełczygłów, Nowa Brzeźnica, Rząśnia, Siemkowice, Strzelce Wielkie, Sulmierzyce

miasta: Działoszyn, Pajęczno

Ludność i powierzchnia
(dane według GUS, stan: 31 grudnia 2007 r.)^[2]^[3]

lp.	Herb	Gmina	siedziba	powierzchnia (km²)	ludność	gęstość zaludnienia (osób/km²)
1		Działoszyn	Działoszyn	120,92	12926	107
2		Kiełczygłów	Kiełczygłów	88,80	4292	48
3		Nowa Brzeźnica	Nowa Brzeźnica	135,15	4958	37
4		Pajęczno	Pajęczno	113,64	11601	102
5		Rząśnia	Rząśnia	86,12	4814	56
6		Siemkowice	Siemkowice	98,40	4993	51
7		Strzelce Wielkie	Strzelce Wielkie	78,00	4856	62
8		Sulmierzyce	Sulmierzyce	82,74	4700	57
Razem	-	8	8	803,77	53140	66

Historia |

Powiat pajęczański został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie łódzkim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat pajęczański złożyło się 29 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie^[4]:

z powiatu radomszczańskiego:
- gromady Biała, Bogumiłowice, Brzeźnica Nowa, Chorzenice, Dubidze, Dworszowice Pakoszowe, Gajęcice, Konstantynów, Makowiska, Pajęczno, Prusicko, Rząśnia, Stróża, Sulmierzyce, Wiewiec, Wistka (do 1961^[5]), Wólka Prusicka i Zamoście

z powiatu wieluńskiego:
- gromady Chorzew, Działoszyn, Huta, Kiełczygłów, Krzeczów, Lipnik, Ożegów, Raciszyn, Siemkowice, Szczyty i Trębaczew

Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia powiat pajęczański nie obejmował miast; Pajęczno, stolica powiatu, utraciła prawa miejskie w 1870 roku i odzyskała je dopiero 1 stycznia 1958 roku^[6]. 1 stycznia 1959 roku z gromady Wiewiec wyłączono wieś Krzywanice i pobliskie kolonie i włączono je do gromady Lgota Wielka w powiecie radomszczańskim^[7].

1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat pajęczański podzielono na 1 miasto i 9 gmin^[8]:

miasto Pajęczno

gminy Działoszyn, Kiełczygłów, Nowa Brzeźnica, Pajęczno, Rusiec^[9], Rząśnia, Siemkowice, Strzelce Wielkie, Sulmierzyce

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu pajęczańskiego podzielono między trzy nowo utworzone województwa^[10].

częstochowskie – miasto Pajęczno oraz gminy Nowa Brzeźnica, Pajęczno i Strzelce Wielkie

piotrkowskie – gminy Rząśnia i Sulmierzyce

sieradzkie – gminy Działoszyn, Rusiec, Kiełczygłów i Siemkowice

1 stycznia 1992 roku miasto Pajęczno i gminę wiejską Pajęczno połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską^[11]. 31 grudnia 1993 roku prawa miejskie odzyskał Działoszyn, co sprawiło że gminę wiejską Działoszyn przekształcono w gminę miejsko-wiejską^[12].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie łódzkim przywrócono powiat pajęczański^[13], w porównaniu z obszarem z 1975 roku zmniejszony o gminę Rusiec, która znalazła się w powiecie bełchatowskim w tymże województwie.

Przyłączenie gminy Rząśnia do powiatu pajęczańskiego spotkało się z głośnym sprzeciwem ludności gminy powołującej się na względy funkcjonalno-przestrzenne i społeczne (zatrudnienie, gospodarka, komunikacja, podstawowe instytucje), przemawiające za przynależnością do powiatu bełchatowskiego^[14]. Podobny wniosek (o przynależność do powiatu radomszczańskiego) złożyły także władze gminy Sulmierzyce, który jednak w przeciwieństwie do wniosku gminy Rząśnia, nie spełniał wymóg formalnych^[15]. Żaden z nich nie został jednak uwzględniony.

W porównaniu z obszarem z 1956 roku jedynie obszar dawnej gromady Krzeczów leży obecnie na terenie powiatu wieluńskiego – pozostałe są ponownie w powiecie pajęczańskim.

Gospodarka, kultura, infrastruktura |

Powiat ma charakter leśny i rolniczy. Tereny rolnicze zajmują 52% ogólnej powierzchni powiatu. W produkcji rolniczej dominują ziemniaki i zboże, także rzepak i buraki cukrowe. Bardzo dobrze funkcjonuje produkcja chrzanu, Obrowska zupa chrzanowa została wpisana na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi . Na terenie powiatu działa 50 przetwórni owocowo-warzywnych. Ze zwierząt hoduje się trzodę chlewną i bydło mleczne. Powiat pajęczański posiada bogate złoża kamienia wapiennego, piasków i żwirów. W kraju znana jest Cementownia Warta S.A. z Trębaczewa koło Działoszyna. W powiecie pajęczańskim znajduje się również zwałowisko KWB Bełchatów oraz część odkrywki Szczerców.^[16] W powiecie zarejestrowanych jest 2410 podmiotów gospodarczych. Regionem partnerskim powiatu pajęczańskiego jest powiat niemiecki Merseburg-Querfurt.

Powiat dysponuje 200 miejscami noclegowymi. Na terenie powiatu znajdują się dwa kina (w Pajęcznie i Działoszynie), 27 bibliotek, ośrodki kultury oraz Powiatowa Biblioteka Publiczna z czytelnią multimedialną.

Przez teren powiatu przebiegają krajowe drogi i linie kolejowe. Dobre połączenia zapewniają: magistrala kolejowa Śląsk-Porty i droga krajowa nr 42 oraz drogi wojewódzkie nr 486, 483, 491. Tablice rejestracyjne: EPJ (od maja 2000), wcześniej odpowiednio wojewódzkie częstochowskie, piotrkowskie, sieradzkie (wszystkie do 1998) i łódzkie (styczeń 1999 – kwiecień 2000). Powiatowy zarząd dróg znajduje się w mieście Działoszyn.

Przyroda i turystyka |

Warta płynąca przez Załęczański Park Krajobrazowy

Południowo-zachodnią część powiatu obejmuje Załęczański Park Krajobrazowy, na jego obszarze znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Węże i Dąbrowa w Niżankowicach. Na terenie Parku możemy podziwiać wiele interesujących pomników przyrody m.in. Żabi Staw czy Góra Wapiennik. W całym powiecie pajęczańskim rezerwaty przyrody mają łącznie 189 ha, a obszary chronionego krajobrazu zajmują 3640 ha.

Zabytki powiatu to głównie obiekty sakralne i architektoniczne oraz miejsca pamięci historycznej. Na terenie powiatu znajdują się 32 stanowiska archeologiczne.

Neorenesansowy Dworek w Stróży

Barokowy Kościół św. Marii i Magdaleny w Działoszynie

Renesansowy Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Leonarda w Pajęcznie

Klasycystyczny Kościół św. Rocha w Rząśni

Neogotycki Kościół św. Jana Chrzciciela w Nowej Brzeźnicy

Renesansowy Pałac Męcińskich w Działoszynia

Demografia |

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2007):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	53 140	100	26 712	50,27	26 428	49,73
Miasto	12 897	24,27	6522	12,27	6375	12,00
Wieś	40 243	75,73	20 190	37,99	20 053	37,74

Piramida wieku mieszkańców powiatu pajęczańskiego w 2014 roku^[1].

Osoby związane z ziemią pajęczańską |

Marcin Bielski – żołnierz, historyk i renesansowy poeta satyryczny.

Jan Długosz – historyk, kronikarz, duchowny, geograf, dyplomata

Antoni Dobrowolski – geofizyk, meteorolog i podróżnik.

Irena Jurgielewiczowa – powieściopisarka (m.in. "Ten obcy"), pedagog.

Robert Warzycha – polski piłkarz (reprezentant Polski), trener.

Gmina Działoszyn

Gmina Kiełczygłów

Gmina Nowa Brzeźnica

Gmina Pajęczno

Gmina Rząśnia

Gmina Siemkowice

Gmina Strzelce Wielkie

Gmina Sulmierzyce

Przypisy |

↑ ^a^b http://www.polskawliczbach.pl/powiat_pajeczanski, w oparciu o dane GUS.

↑ ^a^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.)

↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286

↑ Gromadzką Radę Narodową w Wistce zlikwidowano uchwałą WRN w Łodzi z dnia 20 września 1961 r. i włączono do gromady Dworszowice Pakoszowe

↑ Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 282

↑ Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 392

↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974

↑ obecnie w powiecie bełchatowskim

↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397

↑ Dz.U. z 1993 r. nr 123, poz. 555

↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652

↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa

↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa, Wnioski i postulaty stopnia powiatowego

↑ Gospodarka Gminy Rząśnia - Gmina Rząśnia, „Gmina Rząśnia” [dostęp 2017-08-15] (pol.).

Linki zewnętrzne |

Portal tworzony przez mieszkańców powiatu pajęczańskiego

Oficjalna strona powiatu pajęczańskiego

Portal bezpłatnych ogłoszeń z powiatu pajęczańskiego

Portal informacyjny powiatu – katalog firm, przetargi, najważniejsze adresy

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/powiat_pajeczanski, w oparciu o dane GUS.

[autonazwa1-2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[3] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.)

[4] Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286

[5] Gromadzką Radę Narodową w Wistce zlikwidowano uchwałą WRN w Łodzi z dnia 20 września 1961 r. i włączono do gromady Dworszowice Pakoszowe

[6] Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 282

[7] Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 392

[zarys-8] Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974

[9] w powiecie bełchatowskim

[10] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

[11] Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397

[12] Dz.U. z 1993 r. nr 123, poz. 555

[13] Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652

[14] Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa

[15] Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa, Wnioski i postulaty stopnia powiatowego

[16] Gospodarka Gminy Rząśnia - Gmina Rząśnia, „Gmina Rząśnia” [dostęp 2017-08-15] (pol.).

搜尋此網誌