Jfyhkgu

Ten artykuł dotyczy 4 Pułku Piechoty Legionów. Zobacz też: 4 Pułk Piechoty - inne pułki piechoty z numerem 4.

4 Pułk Piechoty Legionów
Odznaka 4 Pułku Piechoty Legionów
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1918
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Legionów
Tradycje
Święto	24 czerwca[1]
Nadanie sztandaru	8 lipca 1923
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Bolesław Roja
Ostatni	ppłk Bronisław Laliczyński
Działania zbrojne
I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Kielce[2]
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	2 Dywizja Piechoty Legionów
Multimedia w Wikimedia Commons

Orzełek 4 ppleg

Plan bitwy pod Kostiuchnówką

Pułk walczył w składzie 2 DPLeg.

4 Pułk Piechoty Legionów (4 pp Leg.) - oddział piechoty Wojska Polskiego w latach 1918-1939.

4 Pułk Piechoty Legionów w wielkiej wojnie (1915-1917) |

4 pułk piechoty Legionów został sformowany wiosną 1915 roku w Piotrkowie Trybunalskim. Kadry tworzyły wydzielone pododdziały II Brygady Legionów. Służyli w nim głównie ochotnicy z Podhala i Królestwa Polskiego. Pułk został włączony w skład III Brygady Legionów Polskich.

Wysłany na front w lipcu 1915 roku, chrzest bojowy przeszedł pod Jastkowem. Następnie walczył na Lubelszczyźnie i Wołyniu między innymi pod Kostiuchnówką.

Na froncie pozostał do jesieni 1916 roku. Rozwiązany 15 listopada 1917 roku po kryzysie przysięgowym Legionów. Większość żołnierzy została internowana bądź trafiła do Polskiego Korpusu Posiłkowego.

 Osobny artykuł: 4 Pułk Piechoty (LP).

Odtworzenie pułku i udział w wojnie polsko-ukraińskiej (1918-1919) |

Kraków

1 listopada 1918 w Krakowie gen. bryg. Bolesław Roja polecił mjr. Edwardowi Szeraucowi, byłemu dowódcy III batalionu, utworzenie 4 pułku piechoty. Następnego dnia mjr Szerauc wydał pierwszy rozkaz pułkowy. Do pułku wcielono kompanię chrzanowską kpt. Jażdżyńskiego i Batalion Zapasowy 16 pułku strzelców (austriacki) z Opawy.

19 listopada pułk wysłał na front wojny polsko-ukraińskiej pierwsze pododdziały: kompanie ppor. Klicha i ppor. Ogrodnika pod wspólnym dowództwem por. Krudowskiego. 8 grudnia II batalion kpt. Grzybowskiego. 8 stycznia 1919 roku kompanie por. Kosiby i por. Berlinga (dawna kompania chrzanowska). 28 stycznia 8 kompania kpt. Kosiby skierowana została na Śląsk Cieszyński.

5 lutego III batalion (w stadium organizacji) i batalion zapasowy pod dowództwem mjr. Szerauca wyjechał do Jabłonny, na koncentrację wszystkich pułków legionowych.

Lwów

W obronie Lwowa uczestniczyła kompania kpt. de Laveaux. 20 listopada do miasta przybyła kompania jarosławska por. Kaszy i kompania por. Krudowskiego z Krakowa, a następnego dnia kompania por. Feliksa Jędrychowskiego z Bochni. Wymienione pododdziały z czasem złączyły się w grupę kpt. de Laveaux, a następnie w IV batalion 4 pułku piechoty Legionów (pierwotnie I batalion).

Od 31 grudnia 1918 roku do 6 stycznia 1919 roku do Lwowa przybyły kompanie II batalionu kpt. Grzybowskiego. 10 stycznia do miasta dotarła kompania marszowa por. Klimka z Krakowa.

13 stycznia we Lwowie została zorganizowana Grupa 4 pułku piechoty Legionów pod dowództwem kpt. Grzybowskiego. W skład grupy weszły dwa bataliony: I (IV) - kpt. de Laveaux i II – kpt. Krudowskiego.

18 stycznia grupa kpt. Grzybowskiego została przemianowana na 4 pułk piechoty Legionów. Dowództwo pułku przejął ppłk Juliusz Zulauf. Dowództwo pułku w Krakowie zostało zlikwidowane.

Na początku lutego 1919 struktura organizacyjna pułku przedstawiała się następująco:

• Dowództwo 4 pp Leg. we Lwowie


• I batalion we Lwowie


• II batalion we Lwowie


• III batalion w Jabłonnie


• batalion zapasowy w Jabłonnie


• kompania sztabowa we Lwowie


• 4 kompania w okolicach Gródka Jagiellońskiego
  


• 10 kompania por. Berlinga w okolicach Gródka Jagiellońskiego

1 marca ppłk Zulauf przystąpił do reorganizacji pułku. Rozwiązał II batalion. 5 marca z I batalionu, uzupełnionego żołnierzami II batalionu, sformował nowy – IV batalion (13, 14, 15, 16 kompania i 4 kompania karabinów maszynowych) oraz 5 kompanię instruktorską.

29 marca 5 kompania instruktorska wyjechała do Jabłonny.

26 kwietnia do Jabłonny wyjechało dowództwo pułku wraz z IV batalionem ale bez 14 i 15 kompanii, które zostały włączone do Grupy 5 pułku piechoty Legionów.

Jabłonna

15 marca dowództwo nad III batalionem i batalionem zapasowym objął mjr Erwin Więckowski. Utworzono zalążki I i II batalionów. 5 kwietnia przybyła ze Lwowa 5 kompania instruktorska. 11 kwietnia na front wyjechał III batalion kpt. Jażdżyńskiego. 29 kwietnia przybyło dowództwo pułku i IV batalion. Zakończono organizację I i II batalionów.

5 maja na front wyjechał I batalion kpt. de Laveaux. 15 maja dowództwo pułku i II batalion. 28 maja 3 i 4 kompanie karabinów maszynowych sformowane w Zegrzu przez pchor. Stanisława Miljana, kompania szturmowa por. Feliksa Jędrychowskiego i kompania techniczna.

Pułk w okresie pokoju |

W okresie międzywojennym 4 pułk piechoty Legionów stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr X^[3] w garnizonie Kielce. Wchodził w skład 2 Dywizji Piechoty Legionów^[3].

22 kwietnia nakazane zostało przeniesienie batalionu zapasowego 4 pp Leg. do stałego miejsca postoju - garnizonu Kielce. 31 maja batalion zapasowy kpt. Kulikowskiego wyjechał do Kielc. Po przybyciu batalion podporządkowany został dowódcy Okręgu Generalnego „Kielce”.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 4 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych^[4].
Po wprowadzeniu w 1930 nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza^[5].

W połowie marca 1939 dwóch podoficerów i 68 szeregowych pod dowództwem por. Leona Pająka skierowanych zostało do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Byli to wyszkoleni celowniczowie cekaemów oraz obsługa moździerzy i armatek przeciwpancernych.

Legioniści |

Dowódcy pułku

• ppłk Bolesław Roja (18 III 1915 - 18 VI 1917 → dowódca III Brygady LP)


• ppłk Andrzej Galica (1917)


• mjr Edward Szerauc (2 XI 1918 - 17 I 1919 )


• ppłk Juliusz Zulauf (18 I - 24 VII 1919)


• kpt. Florian Smykal (25 VII - 16 X 1919)


• mjr Mieczysław Smorawiński (17 X 1919 - 5 VIII 1920)


• mjr Florian Smykal (od 6 VIII 1920 - 30 VIII 1921)


• ppłk piech. Stefan Jażdżyński (1 IX 1921 - 31 III 1930 → komendant placu Wilno)


• ppłk dypl. Zygmunt Kuczyński (31 III 1930 - 20 IX 1931 → komendant placu Lwów)


• płk Bolesław Ostrowski (15 IX 1931 - 1 II 1937 → dowódca Pułku KOP „Zdołbunów”)


• ppłk dypl. Zygmunt Berling (27 II 1937 - 20 III 1939 → dyspozycja dowódcy Okręgu Korpusu Nr X)


• ppłk piech. Bronisław Laliczyński (20 III - IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku

• mjr / ppłk piech. Paweł Juracki (10 VII 1922^[6] - IV 1928)


• ppłk piech. Bronisław Grzebień (IV 1928^[7] – 23 X 1931 → praktyka poborowa w PKU Kielce^[8])


• ppłk dypl. piech. Tadeusz Trapszo (23 X 1931 - 28 VI 1933 → dowódca 79 pp)


• ppłk dypl. piech. Aleksander Franciszek Bieniecki (28 VI 1933^[9] – IV 1934 → stan spoczynku z dniem 31 V 1934^[10])


• ppłk piech. Witold Ciechanowicz (od IV 1934^[11] – ? → zastępca dowódcy 52 pp^[12])


• ppłk piech. Aleksander Józef Idzik (do IX 1939 → dowódca 154 pp)

Kwatermistrzowie

• mjr piech. Marian Prosołowicz (od 10 VII 1922^[13])


• kpt. piech. Tadeusz Jasieński-Werner (p.o. od IV 1924^[14])


• mjr piech. Franciszek Leon Waldek (od V 1925^[15])


• mjr piech. Konrad Żelazny (1928)


• mjr piech. Franciszek Jan Zabiegaj (do X 1932 → dowódca baonu^[16])


• mjr piech. Władysław I Dec (X 1932^[16] – ? → komendant RU Ciechanów)


• mjr piech. Franciszek Jan Zabiegaj (1939)

Dowódcy batalionów

• mjr Jan Kicka (komendant kadry batalionu zapasowego od 10 VII 1922)


• kpt. / mjr Witold Zubkowski-Okołow (dowódca II baonu 10 VII 1922 - 1925)


• kpt. / mjr Kazimierz Szydłowski (dowódca I baonu w Skolem 10 VII 1922 - 1925)


• kpt. / mjr Władysław Kasza (dowódca III baonu od 10 VII 1922)


• mjr Stanisław Stawarz (dowódca III baonu 1925)

Oficerowie pułku

• Adam Brzechwa-Ajdukiewicz


• Karol Baczyński


• 
  Stanisław Tadeusz Baczyński syn Karola


• mjr/ppłk lek. Izydor Chotiner (lekarz pułkowy 1923, 1928)


• 
  Emil Czapliński (dowódca kompanii)


• Teofil Dziama


• kpt. Maksymilian Firek – kapelmistrz


• Zygmunt Krudowski


• Józef Kustroń


• Kazimierz Liber


• Ludwik de Laveaux


• Walerian Młyniec


• Bolesław Ostrowski


• por. Leon Pająk obrońca Westerplatte


• Bronisław Pieracki


• Franciszek Sikorski


• Władysław Smolarski


• Andrzej Teslar


• por. Józef Wejsbach
  


• Erwin Emil Juliusz Więckowski


• Mieczysław Więckowski


• Ferdynand Zarzycki

Podoficerowie

• kpr. Wacław Ciepłucha obrońca Westerplatte


• Teofil Zieliński

Obsada personalna w 1939 roku |

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku^[17][a]:

Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne^[19]

• dowódca pułku – ppłk dypl. Bronisław Józef Laliczyński
  


• I zastępca dowódcy pułku – ppłk Aleksander Józef Idzik
  


• adiutant – kpt. Tadeusz Boguszewski


• starszy lekarz – mjr dr Jan Kapistran Bularski
  


• młodszy lekarz – por. lek. Bolesław Sylwestrowicz


• II zastępca dowódcy pułku – mjr Franciszek Jan Zabiegaj


• oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Stanisław Emanuel Turek-Niewiadomski


• zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. adm. (piech.) Witold Butwiłło


• oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Franciszek Olechowski


• oficer gospodarczy – kpt. int. Michał Ungeheuer


• oficer żywnościowy – chor. Zdzisław Wydra


• dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – por. tab. Jan Niepokojczycki


• kapelmistrz – ppor. rez. pdsc Marian Józef Łęgowski


• dowódca plutonu łączności – por. Julian Lesław Szołowski


• dowódca plutonu pionierów – kpt. Michał Kędziora


• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. art. Franciszek Piasek


• dowódca plutonu przeciwpancernego – por. Zbigniew Michał Józef Buczek


• dowódca oddziału zwiadu – ppor. Jan Kazimierz Batko

I batalion

• dowódca batalionu – vacat


• dowódca 1 kompanii – kpt. Edward Sikorski


• dowódca plutonu – chor. Bronisław Appel


• dowódca 2 kompanii – kpt. Ignacy Witkowski


• dowódca 3 kompanii – p.o. por. Antoni Józef Opuchlik


• dowódca plutonu – ppor. Józef Franciszek Januszewski


• dowódca 1 kompanii karabinów maszynowych – kpt. Julian Edward Dziedziniewicz


• dowódca plutonu – ppor. Marian Józef Mieczysław Zagórski


• dowódca plutonu – chor. Jan Grosicki

II batalion

• dowódca batalionu – mjr Jerzy Cyryl Radomski


• dowódca 4 kompanii – kpt. Eugeniusz Franuś


• dowódca plutonu – por. Franciszek Janicki


• dowódca 5 kompanii – kpt. Jerzy Dąbrowski


• dowódca plutonu – ppor. Piotr Jakubiak


• dowódca plutonu - ppor. Michał Stanisław Lejko


• dowódca 6 kompanii - kpt. Piotr Dolemba


• dowódca plutonu - ppor. Stanisław Antoni Bobiński


• dowódca plutonu - ppor. Adolf Jan Burzyński


• dowódca 2 kompanii karabinów maszynowych - kpt. Przemysław Tadeusz Orczykowski


• dowódca plutonu - por. Leon Henryk Cel

III batalion

• dowódca batalionu - mjr Franciszek Ruszar


• dowódca 7 kompanii - kpt. Sylwester Mielczarski


• dowódca plutonu - por. Jan Grela


• dowódca 8 kompanii - kpt. Józef Różański


• dowódca plutonu - ppor. Kazimierz Tadeusz Abrahamik


• dowódca plutonu - chor. Stefan Abiuch


• dowódca 9 kompanii - por. Władysław Dański


• dowódca plutonu - ppor. Stefan Wrona


• dowódca plutonu - ppor. Franciszek Józef Czyczul


• dowódca 3 kompanii karabinów maszynowych - kpt. Antoni Grusiecki


• dowódca plutonu - por. Stanisław Marian Fiałek


• dowódca plutonu - chor. Józef Zbigniew Jawor


• na kursie - por. Henryk Jaworski


• na kursie - por. kontr. Borys Kardasiewicz


• w szpitalu - por. Bolesław Wawrzykiewicz

Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 2 DP

• dowódca – mjr Boguchwał Stanisław Ogłaza


• dowódca plutonu – por. Tadeusz Horodyski


• dowódca plutonu – por. Mieczysław Osuch


• dowódca plutonu – por. Franciszek Jan Salamoński


• dowódca plutonu – ppor. Jan Ksawery Młodożeniec

4 obwód przysposobienia wojskowego „Kielce”

• kmdt obwodowy PW – kpt. piech. Tadeusz Konasiewicz


• kmdt miejski PW Kielce – por. kontr. piech. Henryk Kazimierz Ryżewski


• kmdt powiatowy PW Kielce – kpt. kontr. piech. Tadeusz Jan Krzyszkowski


• kmdt powiatowy PW Jędrzejów – kpt. adm. (piech.) Adolf Julian Pawlikowski


• kmdt powiatowy PW Pińczów – ppor. kontr. piech. Bronisław Ciba


• kmdt powiatowy PW Stopnica [m.p. Busk] – kpt. piech. Leonard Cholewa

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku^[20] |

Dowództwo

• dowódca pułku - ppłk Bronisław Laliczyński


• I adiutant – kpt. Tadeusz Boguszewski


• II adiutant – ppor. Jan Bus


• oficer informacyjny – ppor. Jan Batko


• oficer łączności – NN


• kwatermistrz – kpt. Jerzy Dąbrowski


• oficer płatnik - kpt. Michał Ungeheuer


• oficer żywnościowy – por. Stanisław Bartosiński


• naczelny lekarz – mjr lek. Jan Bularski


• kapelan – ks. Stanisław Cieśliński


• dowódca kompanii gospodarczej – por. Jan Niepokojczycki

I batalion

• dowódca I batalionu – mjr Kazimierz Oima


• dowódca 1 kompanii strzeleckiej – por. Marian Zagórski


• dowódca 2 kompanii strzeleckiej - por. Henryk Jaworski


• dowódca 3 kompanii strzeleckiej – NN


• dowódca 1 kompanii ckm - kpt. Julian Dziedziniewicz

II batalion

• dowódca II batalionu - kpt. Edward Sikorski


• dowódca 4 kompanii strzeleckiej – NN


• dowódca 5 kompanii strzeleckiej - por. Mieczysław Osuch


• dowódca 6 kompanii strzeleckiej – ppor. Jakub Bobiński


• dowódca 2 kompanii ckm – kpt. Przemysław Orczykowski

III batalion

• dowódca III batalionu – mjr Franciszek Ruszar


• dowódca 7 kompanii strzeleckiej - kpt. Sylwester Mielczarski


• dowódca 8 kompanii strzeleckiej - por. Jan Grela


• dowódca 9 kompanii strzeleckiej – NN


• dowódca 3 kompanii ckm – kpt. Michał Kędziora

Pododdziały specjalne

• dowódca kompanii zwiadowczej - por. Stefan Żychoń


• dowódca kompanii przeciwpancernej - kpt. Antoni Grusiecki


• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. Franciszek Piasek


• dowódca plutonu pionierów - por. Tadeusz Horodyski


• dowódca plutonu przeciwgazowego – por. Władysław Dański

Kawalerowie Virtuti Militari |

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[21][22]

Symbole pułku |

Sztandar

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

8 lipca 1923 roku generał broni Lucjan Żeligowski w imieniu Prezydenta RP wręczył pułkowi chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Kielc oraz powiatów: kieleckiego, jędrzejowskiego, włoszczowskiego i opatowskiego^[26][27]. Losy sztandaru po 1939 roku są nieznane.

Odznaka pułkowa

4 pułk piechoty posiadał cztery odznaki:

Pierwszy wzór odznaki stanowi okrągła tarcza, w którą wpisany jest krzyż z orłem typu jagiellońskiego. Na ramionach krzyża numer pułku 4. Jednoczęściowa - wykonana w tombaku srebrzonym, bita z głęboką kontrą. Wymiary: 40x40 mm. Wykonanie: Stanisław Lipczyński - Warszawa^[2].

• Wprowadzona Rozkazem Dziennym Dowódcy 4 PP nr. 238 z 14 września 1916 r.

Odznakę stanowi prawoskrętna swastyka z kwadratową tarczą z orłem bez korony pośrodku. Na bokach tarczy napis "ROK WOJNY ZASŁUGA 1915 - 1916 4 PP". W Na górnym ramieniu swastyki numer 4 wpisano w płomienie, na prawym ramieniu 4 PP LP 1917. Jednoczęściowa wykonana z aluminium. Wymiary: 40 x 40 mm^[28].

• Zatwierdzona Dziennikiem Rozkazów Ministra Spraw wojskowych nr. 49 z 13 grudnia 1921 r.

Odznakę stanowi prawoskrętna swastyka z kwadratową tarczą ze zmienionym wizerunkiem orła od poprzedniej wersji. Na bokach tarczy napis "ZA WALECZNOŚĆ 4 PP LP RP 1915 - 1916 4 PP". Jednoczęściowa wykonana z aluminium. Wymiary: 40 x 40 mm^[29].

• Zatwierdzona Dziennikiem Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych nr 31 z 8 listopada 1928 r.

Odznaka ma kształt okrągłej ażurowej tarczy obwiedzionej wieńcem laurowym na którym wpisano numer i inicjały pułku 4 PP L. Środek odznaki wypełnia wizerunek swastyki z orłem wzór 1927 na romboidalnej tarczy. Jednoczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, bez emalii. Wymiary: 40 mm Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa^[29].

Uwagi |

Przypisy |

Bibliografia |

• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.


• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.


• [red.]Bronisław Prugar-Ketling: Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.


• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.


• Adam Lewicki: Zarys historii wojennej 4-go Pułku Piechoty Legionów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.


• Jerzy Osiecki, Stanisław Wyrzycki "4 Pułk Piechoty Legionów", Kielce 2007, Agencja "JP" s.c., ​ISBN 83-60166-61-7​


• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.


• Adam Rzadkowski: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918-1939. 2 Dywizja Piechoty.. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-592-8.


• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

p • d • e Legiony Polskie 1914–1918 Formacje Legion Wschodni (1914) Legion Zachodni (1914) Legion Śląski (1914) Legiony Polskie (1914–1916) Polski Korpus Posiłkowy (1916–1918) Piechota Pierwsza Kompania Kadrowa I Brygada LP II Brygada LP III Brygada LP 1 pp 2 pp 3 pp 4 pp 5 pp 6 pp 7 pp Kawaleria Siódemka Beliny 1 puł LP 2 puł LP Artyleria i saperzy 1 pal LP ksap nr 1 ksap nr 2 Komendanci Legionów Karol Durski-Trzaska Stanisław Puchalski Stanisław Szeptycki Zygmunt Zieliński (Polski Korpus Posiłkowy) Inne legioniści kalendarium umundurowanie uzbrojenie orzełek legionowy