Placówka Straży Celnej „Lukasyn”
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
| Historia | ||
Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1922 | |
| Rozformowanie | 1928 | |
| Tradycje | ||
| Kontynuacja | Placówka SG I linii „Brzezie” | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Brzezie | |
| Formacja | Straż Celna | |
| Podległość | Komisariat SC „Lubomia” | |
Rozmieszczenie placówek SC Komisariatu Lubomia w 1926
Placówka Straży Celnej „Lukasyn” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca w okresie międzywojennym służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.
Spis treści
1 Geneza
2 Formowanie i zmiany organizacyjne
3 Funkcjonariusze placówki
4 Uwagi
5 Przypisy
6 Bibliografia
Geneza |
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3].
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Początek działalności Straży Celnej na Śląsku datuje się na dzień 15 czerwca 1922 roku. W tym dniu polscy strażnicy celni w zielonych mundurach i rogatywkach wkroczyli na ziemia przyznane Polsce. W nocy z 15 na 16 czerwca 1922 roku Straż Celna przejęła ochronę granicy polsko–niemieckiej na Śląsku. W ramach Inspektoratu Straży Celnej „Rybnik” zorganizowany został komisariat Straży Celnej „Lubomia”[4], a w jego składzie placówka Straży Celnej „Brzezie” z kierownikiem dozorcą Franciszkiem Ekertem[5] i „Luksyna”[6] z Franciszkiem Marszałkiem. Funkcjonariusze placówek spotykali się przy skrzynce służbowej mieszczącej się w korytarzu względnie w sieni budynku[5]. Początkowo służbę pełniono bez broni. Dopiero w połowie lipca strażnicy uzbrojeni zostali w karabiny włoskie[7].
W marcu 1924 roku zlikwidowano placówkę Straży Celnej „Brzezie”[7].
W 1926 roku placówki przeniosły swoje siedziby do wynajętych ubikacji. Placówka „Lukasyna” funkcjonowała w Fabryce Futer i Skór[8].
W kwietniu 1927 roku zmieniono nazwę placówki „Lukasyna” [a] na „Brzezie”[8].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[9]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Ochronę granicy północnej, zachodniej i południowej granicy państwa przejęła powołana z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczna[10].
Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariatu SG „Kornowac”, a rozkazem nr 10 z 5 listopada 1929 roku w sprawie reorganizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustanowił placówkę Straży Granicznej I linii „Brzezie” nad Odrą[11].
Funkcjonariusze placówki |
- Kierownicy placówki
| stopień | imię i nazwisko, numer | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| Franciszek Marszałek | był w 1922[5] | ||
| starszy strażnik | Bronisław Brodziński (53)[b] | był w 1926[12] |
Obsada personalna placówki w 1926[12]:
- starszy strażnik Bronisław Brodziński (53)
- starszy strażnik Tadeusz Wojciechowski (1062)
- strażnik Wacław Łupiński (572)
- strażnik Stanisław Grzybowski (265)
- strażnik Bolesław Zakrzewski (1121)
- strażnik Stanisław Twaróg (373)
- strażnik Józef Musioł (610)
- strażnik Józef Kulesza (448)
- strażnik Stefan Stankiewicz (792)
- strażnik Henryk Oślizło (658)
- strażnik Rudolf Pawlica (683)
Uwagi |
↑ Nazwa placówki Straży Celnej „Lukasyna” pochodziła od miejscowości położonej za granicą polsko– niemiecką[8]
↑ Przy nazwiskach w nawiasach podano numery służbowe funkcjonariuszy Straży Celnej[12]
Przypisy |
↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
↑ Kronika IG „Rybnik” ↓, s. 4.
↑ abc Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 1.
↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 31.
↑ ab Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 2.
↑ abc Kronika komisariatu „Lubomia” ↓, s. 3.
↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 59.
↑ abc Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 240.
Bibliografia |
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2017-06-1].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927. , 1927. Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej.
Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
