Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV




Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV (DOK IV) – terytorialny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych okresu II RP, pełniący funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe z siedzibą w garnizonie Łódź.



Obsada personalna Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź” i Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV |


Dowódcy okręgu


  • gen. ppor. Jan Romer (17 XI 1918 [1])

  • płk piech. Albin Jasiński (p.o. 17 - 27 XI 1918)

  • gen. ppor. Aleksander Osiński (27 XI 1918 - 13 VIII 1919)

  • gen. ppor. Kajetan Olszewski (18 VIII 1919 - 14 II 1921)

  • gen. ppor. Jan Rządkowski (14 II 1921 - 28 I 1922)

  • gen. dyw. Stefan Majewski (31 I 1922 - 12 VI 1924)

  • gen. dyw. Władysław Jung (12 VI 1924 - 10 VII 1926 [2]

  • gen. dyw. Ignacy Kazimierz Ledóchowski (p.o. 10 VII - 1 IX 1926 i dowódca 1 IX 1926 - 1 II 1927)

  • gen. bryg. Stanisław Oktawiusz Małachowski (p.o. 13 - 25 V 1926 i 1 II - 9 VII 1927)

  • gen. bryg. Romuald Dąbrowski (od 9 VII 1927)

  • gen. bryg. Stanisław Oktawiusz Małachowski-Nałęcz (od 15 VII 1927)

  • gen. bryg. Władysław Langner (od 3 IX 1934)

  • gen. bryg. Wiktor Thommée (od 18 II 1938 → dowódca Grupy Operacyjnej "Piotrków")

  • gen. bryg. Adam Korytowski (od 1 IX 1939 )


Zastępcy dowódcy okręgu


  • gen. ppor. Marceli Gosławski (od 14 I 1920)[3]

  • gen. bryg. Leon Pachucki (26 IX 1921 - 31 I 1924)

  • gen. dyw. Eugeniusz Pogorzelski (1 II - 26 VI 1924)

  • gen. dyw. Ignacy Kazimierz Ledóchowski (od 10 IV 1925)

  • gen. bryg. Adam Korytowski (VII - VIII 1939)


Pomocnicy dowódcy okręgu


  • płk dypl. Eugeniusz Chilarski (10 VIII 1928 - 30 X 1935)

  • płk dypl. Marian Bolesławicz (30 X 1935 - 5 VII 1939)


Szefowie sztabu


  • ppłk SG Marian Przewłocki (9 - 23 XII 1918)

  • płk SG Gustaw Kuchinka (8 XII 1918 - 1 IX 1921)

  • ppłk SG Stefan Iwanowski (24 IX 1921 - 16 X 1923)

  • ppłk SG Zygmunt Dzwonkowski (p.o. 15 X 1923 - 24 X 1924)

  • ppłk SG Stefan Iwanowski (24 X 1924 - 14 IX 1926)

  • płk SG Marian Eugeniusz Kozłowski (30 XI 1926 [4] -5 XII 1927)

  • ppłk SG Jarosław Szafran (5 XII 1927 - 10 XI 1928)

  • ppłk dypl. Władysław Smolarski (16 XI 1928 - 2 III 1931)

  • ppłk dypl. Adam Świtalski (2 III 1931 - 7 XI 1932)

  • płk dypl. Tadeusz Alf-Tarczyński (7 XI 1932 - 20 XI 1935)

  • ppłk dypl. Piotr Bartak (20 XI 1935 - IX 1939)


Zastępcy szefa sztabu


  • ppłk SG Stanisław Borowiec

  • ppłk SG Walery Sławek (od 15 X 1923)


Szefowie Oddziału Ogólnego

Od 1932 - Wydział Ogólny, od 1933 - Samodzielny Referat Ogólny i od 1939 - Wydział Ogólny.



  • mjr SG Witold Stankiewicz (VIII 1924 - 1925)

  • mjr SG Kazimierz Putek (1925 - XI 1926)

  • ppłk SG Jarosław Szafran (XI 1926 - XII 1927)

  • mjr SG Eugeniusz Dmochowski (XII 1927 - III 1929)

  • mjr dypl. Stanisław Bęben (III 1929 - XI 1930)

  • mjr dypl. Adam Paszkowski (XII 1930 - VIII 1931)

  • mjr dypl. Stefan Szlaszewski (IX 1931 - I 1932)

  • mjr dypl. Tadeusz Rudnicki (I - VIII 1932)

  • mjr dypl. Tadeusz Skwarczyński (VIII 1932 - 1939)


Kwatermistrzowie

  • płk dypl. Witold Gierulewicz

Szefowie artylerii

  • płk Aleksander Kowalewski[5] (1922-1924)

Szefowie inżynierii i saperów


  • ppłk Edmund Berezowski[6]

  • płk sap. Emanuel Homolacs (1923-1926)


Szefowie łączności i szefowie 4 Okręgowego Szefostwa Łączności w latach 1921-1929 i w 1939 roku


  • mjr łącz. Emil Kaliński (XI 1921[7])

  • ppłk łącz. Ludwik Ihnatowicz (XI 1921– XII 1922[7])

  • mjr łącz. Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft (p.o. I – II 1923[7])

  • mjr łącz. Józef Rębski (III – VI 1924 → zastępca dowódcy 1 płącz[8])

  • mjr łącz. Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft (1924[7])

  • mjr łącz. Andrzej Stręk (I 1925 – X 1926[7])

  • kpt. łącz. Henryk Teszyński (p.o. XI 1926 – I 1927[7])

  • ppłk łącz. Teofil Mazur (VI 1927[9] – IV 1928[10][11])

  • mjr łącz. Józef Barycki (V 1928 – III 1929[12])

  • mjr łącz. Wacław Tuziński (V – IX 1939[13])


Adiutanci dowódcy okręgu

  • kpt Kazimierz Czyhiryn (lata 30, do 1938)

Szefowie intendentury


  • płk int. Piotr Łokucijewski (od 26 I 1919[14])

  • ppłk int. Antoni I Stankiewicz (1921-1927)

  • ppłk int. Michał Hiszpański (1928 - III 1929)

  • ppłk int. Józef Meksza (III 1929)

  • ppłk int. Emil Swoboda (IV 1929 - XII 1932)

  • ppłk int. Stanisław Burnagel (I 1933 - VI 1938)

  • ppłk int. z WSW Zenon Bosak-Pakowski (VI 1938 - IX 1939)


Szefowie sanitarni / szefowie 4 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego


  • płk lek. dr Jakub Arct (szef Działu Sanitarnego i Oddziału IX Sanitarnego DOG Łódź 3 II 1919 - 1921)

  • płk lek. dr Kazimierz Steier (1921 - 30 IV 1927 → stan spoczynku)

  • płk lek. dr Stefan Rajmund Wojciech Miłodorowski (V 1927[15] - II 1930)

  • płk lek. dr Mieczysław Marx (VI 1930[16] - 30 VI 1934 → stan spoczynku[17])

  • płk lek. dr Antoni Stanisław Więckowski (VI 1934[18] - 30 XI 1935 → stan spoczynku)

  • płk lek. dr Edward Wertheim (XII 1935 - † 15 I 1939)

  • ppłk / płk lek. dr Kazimierz Baranowski (I - IX 1939)


Szefowie weterynarii


  • płk lek. wet. Ludwik Symon[19]

  • płk lek. wet. Maksymilian Kowalewski



Szefowie poboru i inspektorzy poborowi

W listopadzie 1921 zostało utworzone Szefostwo Poborowe DOK IV. Z dniem 1 sierpnia 1924 roku szefostwo zostało zlikwidowane, a nadzór nad działalnością powiatowych komend uzupełnień objął inspektor. W czerwcu 1927 roku stanowisko inspektoru w DOK IV zostało zlikwidowane, a w sierpniu następnego roku przywrócone. Z dniem 1 grudnia 1934 roku stanowisko inspektora poborowego zostało zniesione[20]



  • płk Wiktor Romaszkiewicz (XI 1921 – V 1922[21])

  • ppłk / tyt. płk piech. / płk kanc. Stanisław Czajewski[22] (1923 – VI 1927[21])

  • ppłk piech. Eustachy Serafinowicz (I 1929[23] – III 1930[24])

  • płk piech. Wojciech Emanuel Piasecki (III 1930 – 31 VII 1934 → stan spoczynku)


Szefowie remontu

  • płk Mikołaj Karatajew (był w 1923)[5]

Szefowie duszpasterstwa wyznania rzymsko-katolickiego


  • ks. dziekan Antoni Burzyński (1921 - VI 1927)

  • ks. dziekan Stanisław Zieliński (VI 1927 - XII 1933)

  • ks. dziekan Kazimierz Suchcicki (1934 - IX 1939)


Kierownicy Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Łodzi


  • kpt. Tadeusz Marszałek (1929)

  • mjr Leon Ulatowski (1929 - 1932)

  • ppłk Stefan Cieślak (1932 - 1933)

  • ppłk dypl. Jan Gabryś (XII 1933 - 4 IX 1937)

  • ppłk piech. Karol Kurek (23 IX 1937 - 1939)

  • mjr Bolesław Gronczyński (1939)



Przypisy |




  1. Generał Jan Romer został wyznaczony na stanowisko dowódcy OGen. "Łódź", lecz go nie objął.


  2. Generał Władysław Jung w dniach 13-25 maja 1926 był internowany.


  3. Dekret L. 1817 z 14 I 1920, Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 3 z 31.01.1920 r., s. 25. W dekrecie Okręg jest nazywany Okręgiem Generalnym Łódź.


  4. Według Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 50 z 24.11.1926 r. na stanowisko wyznaczony został z dnem 31 października 1926 r. Z tą samą datą wyznaczeni zostali nowi szefowie sztabu DOK III i DOK X.


  5. ab Almanach oficerski na rok 1923/24; praca zbiorowa Dział III Z.2, s. 36 .


  6. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 47 z 25.11.1922 r., s. 852. 


  7. abcdef Jarno 2001 ↓, s. 183.


  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 21 czerwca 1924 roku, s. 341, od grudnia 1923 roku do czerwca 1924 roku był odkomenderowany do DOK X na stanowisko p.o. szefa łączności.


  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 168.


  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 160.


  11. Jarno 2001 ↓, s. 183, wg autora obowiązki szefa pełnił od lutego 1927 roku do lutego 1928 roku.


  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 88.


  13. Jarno 2001 ↓, s. 139, 184, 320, 340.


  14. Dziennik Rozkazów Wojskowych z 4 lutego 1919 r. Nr 12, poz. 449.


  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 136.


  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 222.


  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 145.


  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 171.


  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 5 sierpnia 1922 roku, s. 597, płk lek. wet. Ludwik Symon zmarł 10 marca 1922 roku w Szpitalu Okręgowym Nr 5 w Krakowie.


  20. Jarno 2001 ↓, s. 167-168, w okresie od czerwca 1927 roku do sierpnia 1928 roku nadzór nad działalnością służby poborowej sprawował inspektor poboru DOK V w Krakowie płk Maksymilian Hoborski.


  21. ab Jarno 2001 ↓, s. 167.


  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 16 grudnia 1924 roku, s. 725, z dniem 1 sierpnia 1924 roku został przeniesiony do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny, z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku.


  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 25.


  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 31, z dniem 30 kwietnia 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.



Bibliografia |



  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].

  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.

  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.

  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.

  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.

  • Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.





Popular posts from this blog

浄心駅

カンタス航空