Rozmieszczenie placówek SC komisariatu "Wincenta" w 1926 roku
Komisariat Straży Celnej „Wincenta” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
Spis treści
1Formowanie i zmiany organizacyjne
2Służba graniczna
3Funkcjonariusze komisariatu
4Struktura organizacyjna
5Przypisy
6Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Wincenta”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Grajewo”[4].
1 czerwca 1921 roku w Lachowie stacjonowało jeszcze dowództwo 4 kompanii celnej 2 batalionu celnego. Posiadała ona swoje placówki w miejscowościach: Kurki, Glinki, Futory, Kiełcze, Filipki, Brzózki, Brzozowa, Bialiki, Wincenty[5]. Na przełomie roku 1921/1922 ochronę granicy państwowej w tym rejonie od pododdziałów 2 batalionu celnego przejęła Straż Celna[5].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[7].
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Kolno”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[8].
komisarz Lucjan Świderski[9] (był 1926 i w VII 1927)[10]
Obsada personalna w 1926[11]:
kierownik komisariatu – komisarz Lucjan Świderski
pomocnik kierownika komisariatu – podkomisarz Antoni Ambroziewicz
Struktura organizacyjna |
Organizacja komisariatu w 1926 roku[4]:
komenda – Wincenta
placówka Straży Celnej „Kozioł”
placówka Straży Celnej „Wincenta”
placówka Straży Celnej „Bialiki”
placówka Straży Celnej „Brzozowo”
placówka Straży Celnej „Brzózki”[11] (brak u Kozłowskiego)
Organizacja komisariatu w VII 1927 roku[12]:
komenda – Wincenta
placówka Straży Celnej „Kozioł”
placówka Straży Celnej „Wincenta”
placówka Straży Celnej „Bialiki”
placówka Straży Celnej „Brzozowo”
placówka Straży Celnej „Brzózki”
Przypisy |
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
↑Piekarz 2017 ↓, s. 28.
↑Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
↑ abKozłowski 2012 ↓, s. 26.
↑ abOdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
↑Kula 1994 ↓, s. 40.
↑Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
↑Tchórzewski 2012 ↓, s. 75.
↑Wykaz strażników ISC „Grajewo” ↓, s. 34.
↑ abSzematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 176.
↑Wykaz strażników ISC „Grajewo” ↓, s. 4-5.
Bibliografia |
Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927. , 1927. Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej.
Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wykaz imienny strażników Inspektoratu Straży Celnej „Grajewo” w latach 1927–1928 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.