Jfyhkgu

	; Obwód zakarpacki; Закарпатська область;
	; ; siedziba obwodu;
; ;	; ;
; Herb;	; Flaga;
; Państwo;	; Ukraina;
Siedziba;	; Użhorod;
; Gubernator;	Hennadij Moskal;
Powierzchnia;	12 777 km²;
Populacja ; • liczba ludności;	; ; 1 241 887;
• gęstość;	98 os./km²;
	Szczegółowy podział administracyjny;
	; ;
Liczba rejonów;	13;
	; Położenie na mapie ; ;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;
	; Portal Ukraina;

Obwód zakarpacki (ukr. Закарпатська область) – jeden z 24 obwodów Ukrainy. Leży w zachodniej części Ukrainy, na obszarze historycznego Zakarpacia. Graniczy z Polską, Słowacją, Węgrami i Rumunią. Ludność obwodu wynosi 1 258 264 mieszkańców (2001), powierzchnia – 12 777 km². Stolicą obwodu jest Użhorod. Obwód został utworzony 22 stycznia 1946 roku.

Obwód zakarpacki graniczy od północy z polskim województwem podkarpackim oraz z obwodami lwowskim i iwanofrankowskim, od południa – z rumuńskimi okręgami Marmarosz i Satu Mare, od południowego zachodu – z węgierskim komitatem Szabolcs-Szatmár-Bereg, od zachodu – ze słowackimi krajami preszowskim i koszyckim (historyczny region Zemplín). Jest jedynym obwodem Ukrainy który graniczy bezpośrednio z czterema państwami.

Spis treści

1 Historia

2 Ludność

3 Na Zakarpaciu urodzili się

4 Największe miejscowości

5 Zobacz też

6 Przypisy

7 Linki zewnętrzne

Historia |

Obwód zakarpacki został utworzony 22 stycznia 1946 r. dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR^[1]. Jak nazwa wskazuje, jest jedyną częścią Ukrainy leżącą po południowej stronie Karpat. Dzisiejszy obwód zakarpacki zajmuje ziemie historycznej Rusi Zakarpackiej, Marmaroszu oraz dwa skrawki historycznie należące wcześniej do Czechosłowacji – pas przy granicy ze Słowacją i z Polską na zachód i północny zachód od doliny Użu oraz pas przy granicy ze Słowacją i z Węgrami, na południe od Użhorodu, z miastem Czop.

Obszar dzisiejszego obwodu włączono do ZSRR w 1945, przedtem należał do Węgier (1938/1939-1945), Czechosłowacji (1918-1939) i Austro-Węgier (do 1918). Za panowania węgierskiego obszar dzisiejszego obwodu należał do komitatów Ung, Bereg, Ugocsa i Máramaros. Dzisiejsza północna granica obwodu do 1945 stanowiła granicę państwową: Polski i Węgier (1938-1939), Polski i Czechosłowacji (1918-1939), austriackiej Galicji i Węgier (1867-1918), a przed 1772 – Rzeczypospolitej Obojga Narodów (województwa ruskiego) i Królestwa Węgier.

Ludność |

Obwód zakarpacki jest wielonarodowościowy. Wśród jego mieszkańców Ukraińcy stanowią 80,5%, Węgrzy – 12,1%, Rumuni – 2,6%, Rosjanie – 2,5%, Cyganie – 1,1%, Słowacy – 0,5%, Niemcy – 0,3%^[2].

Na Zakarpaciu urodzili się |

Robert Maxwell, Slatinské Dôly (obecnie Sołotwyno)

Milton Friedman, Beregszász (obecnie Berehowe),

Największe miejscowości |

Miejscowość	Nazwa ukraińska	Nazwa rusińska	Nazwa węgierska	Nazwa słowacka	Nazwa rosyjska	Liczba mieszkańców (według spisu z 5 XII 2001)
Użhorod	Ужгород	Унґгородъ	Ungvár	Užhorod	Ужгород	117 317
Mukaczewo	Мукачеве	Мукачів	Munkács	Mukačevo	Мукачево	82 346
Chust	Хуст	Густ	Huszt	Chust/Hust	Хуст	29 080
Berehowe	Берегове	Берегово	Beregszász	Berehovo	Берегово	26 735
Wynohradiw	Виноградів	Виноградово	Nagyszőlős	Vinohradov	Виноградов	25 760
Swalawa	Свалява	Свалява	Szolyva	Svaľava	Свалява	17 145
Rachów	Рахів	Рахово	Rahó	Rachov	Рахов	15 241
Tiacziw	Тячів	Тячево	Técső	Ťačov	Тячев	9786
Miżhirja	Міжгір'я	Волове lub Волове Поле	Ökörmező	Volové	Межгорье	9656
Irszawa	Іршава	Иршава	Ilosva	Iršava	Иршава	9515
Wełykyj Byczkiw	Великий Бичків	Бычків	Nagybocskó	Slatinské Dôly	Великий Бычков	9430
Sołotwyno	Солотвино	Солотвыно	Aknaszlatina		Солотвина	9276
Dubowe	Дубове	Дубово	Dombó	Dubové	Дубовое	9246
Wełyki Łuczki	Великі Лучки		Nagylucska	Veľký Lúčky	Великие Лучки	9029
Czop	Чоп	Чоп	Csap	Čop	Чоп	8919
Ilnycia	Ільниця	Ільниця	Ilonca	Iľnica	Ильница	8902
Busztyno	Буштино	Буштыно	Bustyaháza	Buštino	Буштына	8554
Korolewo	Королево	Королево	Királyháza		Королёво	8147
Wyszkowo	Вишково	Вышково	Visk	Višká	Вышково	8141
Biłky	Білки	Белки	Bilki		Белки	8078
Jasina	Ясіня	Єсінє	Kőrösmező	Jasiňa	Ясиня	8006

Zobacz też |

Tymczasowy Rząd Republiki Rusi Podkarpackiej (30 maja 1993 – sierpień 1994)

Przypisy |

↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 22.01.1946 об образовании Закарпатской области в составе Украинской ССР (Сборник законов СССР и указов Президиума Верховного Совета СССР. 1938 г. – июль 1956 г / под ред. к. ю. н. Мандельштам Ю. И. – Москва: Государственное издательство юридической литературы, 1956, s. 54).

↑ http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Zakarpattia/ Number and composition population of ZAKARPATTIA REGION by data All-Ukrainian population census '2001.

Linki zewnętrzne |

Zakarpacie, strona multijęzyczna

Watykan, Stolica Apostolska: możliwe uznanie Rusinów (zakarpackich) jako grupy etnicznej, ale nie narodowej, 06.12.2006

[1] Указ Президиума Верховного Совета СССР от 22.01.1946 об образовании Закарпатской области в составе Украинской ССР (Сборник законов СССР и указов Президиума Верховного Совета СССР. 1938 г. – июль 1956 г / под ред. к. ю. н. Мандельштам Ю. И. – Москва: Государственное издательство юридической литературы, 1956, s. 54).

[2] ttp://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Zakarpattia/ Number and composition population of ZAKARPATTIA REGION by data All-Ukrainian population census '2001.

p • d • e Czechosłowacja
		1918-1938	II wojna światowa (1938–1945)		1945–1948	1948–1989		1989–1992	Rozpad
Czechy, Morawy, Śląsk Czeski	kraje koronne Austro-Węgier	„pierwsza” Republika Czechosłowacka (ČSR) (1918–1938)	Kraj Sudetów i inne tereny wcielone do III Rzeszy po układzie monachijskim 1938 (1938–1945)		„trzecia” Republika Czechosłowacka (ČSR) (1945–1948)	Republika Czechosłowacka (ČSR) (1948–1960)	Czechosłowacka Republika Socjalistyczna (ČSSR) (1960–1990) od 1969 – Czeska Republika Socjalistyczna i Słowacka Republika Socjalistyczna	Czeska i Słowacka Republika Federacyjna (ČSFR) (1990–1992) składająca się z Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej	Czechy (od 1993)
Czechy, Morawy, Śląsk Czeski			„druga” Republika Czecho-Słowacka (ČSR) (1938–1939) Zawierająca autonomiczne regiony Słowacji i Ukrainy Karpackiej	Protektorat Czech i Moraw (1939–1945)					Czechy (od 1993)
Słowacja				„pierwsza” Republika Słowacka (1939–1945)					Słowacja (od 1993)
Słowacja				Południowa Słowacja i płd. Ukraina Karpacka przyznane w I arbitrażu wiedeńskim (1938) Węgrom, Karpato-Ukraina zajęta przez Węgry 15 III 1939 (1938–1947)					Słowacja (od 1993)
Ruś Podkarpacka					Obwód zakarpacki USRR (1944/1946–1991)			Obwód zakarpacki Ukrainy (od 1991)
			Czechosłowacki Rząd na Uchodźstwie

搜尋此網誌