Jinja
Główny pawilon (honden) Yasukuni-jinja
Wnętrze Itsukushima-jinja
Hiyoshi-taisha w Ōtsu
Jinja (jap. 神社 jinja, kamiyashiro, chram shintoistyczny) – miejsce kultu w japońskiej religii shintō. Odróżnia się także inne typy i rodzaje tych budowli o nazwach: jingū, miya, taisha.
Sferę sacrum od profanum rozdziela zwykle brama torii. Niektóre chramy są duże, lecz spotyka się też jedynie wydzielone place, drzewa lub małe ołtarze. Tradycyjnie chramy shintō buduje się z drewna, bez użycia gwoździ. Niektóre przebudowywane są co jakiś czas (przeważnie co 20 lat) na podstawie pierwotnego projektu. W Japonii jest około 80 tys. chramów.
Jinja zazwyczaj składa się z tzw. honden, głównego pawilonu, w którym przechowywane są święte przedmioty i haiden - budynku poświęconego modłom i obrzędom kultowym oraz pawilonów dodatkowych o różnym przeznaczeniu, np.:
heiden - pawilon składania ofiar;
norito-den - pawilon ceremonii religijnych;
kagura-den - pawilon ze sceną służącą ceremonialnym tańcom i muzyce kagura. Taniec ten w dawnych wiekach odbywał się na otwartej przestrzeni przed chramem. Miało to odniesienie do tańca wykonanego przez bogów przed jaskinią, w której ukryła się bogini Amaterasu, w celu celu wywabienia jej stamtąd.
Honden i inne pawilony były i są budowane w jednym z kilku tradycyjnych stylów architektonicznych:
shinmei-zukuri - styl stosowany w konstrukcji pawilonów honden, jeden z najstarszych. Przykładem takiej budowli jest główny chram w Ise, Ise-jingū. Słowo shinmei (pol. boska jasność, świetlistość) jest zarówno ogólnym odniesieniem do kami, jak i odmienną wersją imienia bogini Amaterasu Ōmikami;
kasuga-zukuri - styl, który rozwinął się w epoce Nara, reprezentowany m.in. przez honden chramu Kasuga w Nara. Kasuga to bóstwo rodu (ujigami) Fujiwara, czczone w chramie Kasuga.
taisha-zukuri - styl budowy hondenów w wielkich chramach, jak np. w Izumo-taisha w prefekturze Shimane;
hachiman-zukuri;
nagare-zukuri - styl "falowy", obecnie najbardziej rozpowszechniony. Ma swoje początki w okresie Nara (okres)Nara. Typowym przykładem są dwa chramy Kamo w Kioto;
gongen-zukuri - styl architektury chramów, który stał się popularny po okresie Azuchi-Momoyama. Trzy zasadnicze pawilony: honden, heiden i haiden są przeważnie połączone, tworząc literę "H". Jednym z najstarszych przykładów tego stylu jest chram Kitano-Tenman-gū w Kioto. Słowo gongen znaczy awatar w kontekście procesu łączenia (harmonizacji) elementów shintō i buddyzmu.
Do najstarszych i najważniejszych chramów shintoistycznych należą m.in.:
chram Ise w Ise (prefektura Mie);
chram Atsuta w Nagoi (prefektura Aichi);
Izumo-taisha (prefektura Shimane);
Kasuga-taisha w Narze;
Itsukushima-jinja na wyspie Miyajima;
Fushimi-Inari w Kioto.
Zobacz też |
- kannushi
- miko
Bibliografia |
Basic Terms of Shinto, Kokugakuin University, Institute for Japanese Culture and Classics, Tokyo 1985
| ||||||||||||||||||||
