Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.
Spis treści
1Formowanie i zmiany organizacyjne
2Służba graniczna
3Działania w kampanii wrześniowej
4Kierownicy/dowódcy placówki
5Przypisy
6Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1].
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Rajgród”. Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie” znalazła się w jego strukturze[2].
Służba graniczna |
W 1928 roku placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 6,5 kilometra[3].
Jej prawa granica rozpoczynała się od słupa granicznego nr 171, dalej m. Tworki, do m. Czarna Wieś.
Lewa granica do słupa granicznego nr 164, dalej m. Kołaki (wył.), do m. Danowo Nowe (wył.)[3].
Po reorganizacji placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 8 kilometrów[4].
Sąsiednie placówki
placówka Straży Granicznej I linii „Okoniówek” ⇔ placówka Straży Granicznej I linii „Kosówka” − 1928
Działania w kampanii wrześniowej |
6 września, z uwagi na dogodny do obrony teren, załoga placówki SG „Skrodzkie” przegrupowała się w okolice Czarnej Wsi. Kanał łączący jezioro Rajgrodzkie z łąkami pod Kosiłami spełniał rolę rowu przeciwczołgowego. W razie potrzeby można było otworzyć śluzę i wodą z jeziora zalać okoliczne łąki. Nasypy kanału były dogodnym miejscem do obserwacji i obrony[5].
Z uwagi na brak aktywności wojsk niemieckich zdecydowano wykonać wypad na teren Prus Wschodnich. W rejon Czarnej Wsi ściągnięto dodatkowe siły z Rajgrodu i z Tamy. Pierwsza grupa wypadowa miała maszerować od strony Tworek po Skrodzkie, druga od strony jeziora przez Tworki. Atak zaplanowano na godziny nocne 12 września. Pierwsza grupa wyruszyła z Czarnej Wsi już po południu. Około 21:00 dołączyła do niej grupa z Rajgrodu. Rozwinięto tyralierę od lasu przez Tworki w kierunku Skrodzkich. Koło Zawad Niemcy zauważyli atakujących strażników i otworzyli ogień z karabinów maszynowych. Brawurowo prowadzone natarcie polskie uzyskało powodzenie. Zdobyto karabin maszynowy i wyparto hitlerowców z ich pozycji. Oddział dotarł do skrzyżowania dróg na Prostki w Kopijkach, a jego patrole wyszły się aż po Wiśniewo Ełckie. W drodze powrotnej ściągnięto wiszącą na szkole flagę hitlerowską i zniszczono ją, a w odwecie za spaloną polską wieś Judziki, spalono stodołę pełną zboża[5].
Kierownicy/dowódcy placówki |
stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
starszy strażnik
Józef Smul[6]
IX 1928 –
przodownik
Marian Kęszycki[4]
starszy strażnik
Aleksander Dąbrowski
był X 1936[7]
Przypisy |
↑Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
↑ abWykazy jednostek IG „Łomża” ↓, s. 3.
↑ abWykazy jednostek IG „Łomża” ↓, s. 1.
↑ abSzczepański 2013 ↓, s. 208.
↑Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 43.
↑Wykaz kierowników placówek IG „Łomża” ↓, s. 4.
Bibliografia |
Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. T. I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-00.
Kajetan Szczepański. Udział Rajgrodzkiej Kompanii Straży Granicznej w wojnie obronnej 1939 roku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej”. 1-2, 2013. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
Wykaz kierowników placówek I i II linii Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1936–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wykazy imienne oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wykazy jednostek Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1932–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
p•d•e
Straż Graniczna (1928–1939)
Komenda Główna Straży Granicznej • Egzekutywa Komendy Głównej SG • Ekspozytura Inspektoratu Ceł • Flotylla Straży Granicznej • placówki SG • stopnie w SG • dyslokacja SG w 1930
II Rzeczpospolita
