Konstanty Damrot
.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz td.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup td.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha td.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal td.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez td.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil td.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz tr.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup tr.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha tr.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal tr.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez tr.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil tr.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}
| ||
Data i miejsce urodzenia | 13 września 1841 Lubliniec | |
Data i miejsce śmierci | 5 marca 1895 Pilchowice | |
Wyznanie | katolickie | |
Kościół | rzymskokatolicki | |
Inkardynacja | Diecezja wrocławska | |
Prezbiterat | 1867 |
Konstanty Damrot (niem. Constantin Damroth[1]) ps. Czesław Lubiński (ur. 13 września 1841 w Lublińcu, zm. 5 marca 1895 w Pilchowicach k. Gliwic) – duchowny katolicki, poeta, pisarz i działacz górnośląski.
Spis treści
1 Życiorys
2 Twórczość
3 Dzieła
3.1 Zbiory poetyckie
3.2 Książki religijne
3.3 Historia
4 Upamiętnienie
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Linki zewnętrzne
Życiorys |
Urodził się w wielodzietnej rodzinie chłopskiej w Lublińcu jako syn Konstantego oraz Karoliny z domu Jüttner. O jego edukację zadbał krewny, ks. Juliusz Jüttner, który umieścił go w sierocińcu przy katolickim seminarium nauczycielskim w Paradyżu (obecna nazwa tej miejscowości: Gościkowo). Damrot zdał maturę w 1862 w gimnazjum w Opolu. Następnie studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W czasie studiów był aktywnym członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego oraz Koła Górnoślązaków, które przekształcił w Towarzystwo Polskich Górnoślązaków. W 1864 przeniósł się na Wydział Teologiczny, lecz wkrótce został wcielony do wojska i wziął udział w wojnie duńsko-pruskiej[2].
W 1867 roku otrzymał święcenia kapłańskie i objął wikariat w Opolu. W 1870 przeniósł się do Kościerzyny na Pomorzu, gdzie przez 13. lat pełnił funkcję dyrektora Katolickiego Seminarium Nauczycielskiego[3]. W 1884 powrócił na Górny Śląsk i pracował na stanowisku dyrektora Seminarium Nauczycielskiego w Opolu. Był czynnym członkiem Związku Opolskiej Inteligencji Philomatia.
Przyjaźnił się z Karolem Miarką starszym. W 1891 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Pilchowicach, gdzie zmarł.
Twórczość |
Konstanty Damrot publikował swoje dzieła pod pseudonimem Czesław Lubiński, dzięki czemu uniknął prześladowań ze strony władz pruskich. Książka Szkice z ziemi i historii Prus Królewskich wydana w Gdańsku w roku 1886 wzbudziła niepokój władz, które nie mogąc zidentyfikować autora, osadziły w więzieniu wydawcę „za wyszydzanie kościoła protestanckiego, obrazę rejencji oraz podsycanie nienawiści plemiennej” oraz skonfiskowały cały nakład książki[4].
Poezje Damrota ukazywały się w kalendarzach oraz czasopismach, m.in. w „Chacie”, „Dzienniku Chicagoskim” i „Pielgrzymie”. Był autorem popularnej pieśni patriotycznej „Długo nasz Śląsk ukochany...” śpiewanej na melodię polskiego hymnu narodowego oraz antybismarckowskiej fraszki „Przemoc i prawo”.
Dzieła |
Zbiory poetyckie |
„Wianek z Górnego Śląska”, wyd. Ignacy Danielewski, Chełmno 1867- „Z podróży” (1867)
- 2-tomowy zbiór wierszy patriotycznych „Z niwy ślązkiej: wiersze Czesława Lubińskiego” (1893) Katolik, Bytom. (także wydanie: Z niwy śląskiej: wiersze. Wyd. K. Miarka, 1922 Mikołów oraz Z niwy śląskiej Wyd. Katowice: BŚ, 1995 (Dąbrowa Górnicza: „Violet”)).
Książki religijne |
Opis Ziemi Świętej: do użytku szkólnego i prywatnego (1873). Gdańsk: H. F. Boenig
Obrazki misyjne z wszystkich krajów i wieków (1873) Gdańsk: H. F. Boenig
„Dzieje Starego i Nowego Testamentu” (1876) (także wyd.: Dzieje biblijne Starego i Nowego Testamentu dla szkół katolickich. Wyd. K. Miarka, 1922 Mikołów)
„Prosty wykład dziejów Starego i Nowego Testamentu: katechetom, nauczycielom i rodzicom chrześciańskim ofiaruje K. Damroth” (1876), Pelplin, S. Roman
Historia |
- Szkice z ziemi i historyi Prus Królewskich: listy z podróży odbytej przez Czesława Lubińskiego (1886)
- Szkice z ziemi i historyi Prus Królewskich: listy z podróży, 1999, Wyd. Śląsk, Katowice)
Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über d. schles.-polonischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte u. Volkskunde (pol. Najstarsze nazwy miejscowości Śląska, ich powstanie i znaczenie) (1896) Beuthen O.-S.: F. Kasprzyk (Beuthen O.-S.: Druk. Katolika).
Upamiętnienie |
Patron szkół podstawowych w Lubecku (okolice Lublińca) i w Rudzie Śląskiej oraz ulic w:
- Bielsku-Białej
- Bytomiu
- Chorzowie
- Gliwicach
- Kaletach
- Katowicach
- Kędzierzynie-Koźlu
- Kluczborku
- Lublińcu
- Mikołowie
- Mysłowicach
- Nysie
- Opolu
- Piekarach Śląskich
- Prudniku
- Pszczynie
- Radlinie
- Rudzie Śląskiej
- Rybniku
- Siemianowicach Śląskich
- Tychach
- Wrocławiu
- Zabrzu
- Zwonowicach
Przypisy |
↑ Bazy Biblioteki Narodowej. Baza: Przewodnik Bibliograficzny.
↑ JerzyJ. Oleksiński JerzyJ., I nie ustali w walce, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980, s. 171, ISBN 83-10-07610-X, OCLC 830955231 .
↑ „Literatura Polska. Przewodnik encyklopedyczny” Tom I, PWN, Warszawa 1984, ISBN 83-01-01520-9 hasło Konstanty Damrot, str. 176.
↑ JerzyJ. Oleksiński JerzyJ., I nie ustali w walce, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980, s. 174, ISBN 83-10-07610-X, OCLC 830955231 .
Bibliografia |
- RajmundR. Hanke RajmundR., Słownik polskiego śpiewactwa Górnego Śląska od Wiosny Ludów do przełomu tysiącleci, Katowice: Śląska Biblioteka Muzyczna, 2001, ISBN 83-907243-3-2, OCLC 297543168 .
Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego z okresu zaboru pruskiego. Szkice biograficzne, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 1979. ISBN 83-04-00132-2.- Katalog Biblioteki Narodowej
- J. Kajtoch, „Konstanty Damrot. Życie i twórczość literacka”, Katowice 1965 – pełny tekst monografii w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej.
- Jerzy Oleksiński, „I nie ustali w walce”, Nasza Księgarnia, Warszawa 1980, ISBN 978-83-10-07610-6, hasło „Konstanty Damrot” str.171-176.
- „Literatura Polska. Przewodnik encyklopedyczny” Tom I, PWN, Warszawa 1984, ISBN 83-01-01520-9 hasło Konstanty Damrot, str. 176.
Linki zewnętrzne |
- Poeta śląski ks. Konstanty Damrot
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0000 7145 8394
VIAF: 13109873
LCCN: n91040090
GND: 119084708
BnF: 135700973
NKC: ola2003193955
Open Library: OL2478635A
- WorldCat