Województwo lubuskie
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||
Kod ISO 3166-2 | PL-LB | ||||||||||||
TERYT | 08 | ||||||||||||
Siedziba wojewody | Gorzów Wlkp. | ||||||||||||
Wojewoda | Władysław Dajczak | ||||||||||||
Siedziba sejmiku | Zielona Góra | ||||||||||||
Marszałek | Elżbieta Polak | ||||||||||||
Powierzchnia (2017[1]) | 13 987,93 km² | ||||||||||||
Populacja (30 czerwca 2017) • liczba ludności | 1 016 652[2] | ||||||||||||
• gęstość | 73 os./km² | ||||||||||||
Urbanizacja | 64,89 | ||||||||||||
Tablice rejestracyjne | F | ||||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. K. Jagiellończyka 866–400 Gorzów Wielkopolski | |||||||||||||
Adres Urzędu Marszałkowskiego: ul. Podgórna 765–057 Zielona Góra | |||||||||||||
Podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||
Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||||
Strona Urzędu Marszałkowskiego | |||||||||||||
Portal Polska |
Województwo lubuskie – województwo w zachodniej Polsce, utworzone w 1999 roku – w wyniku reformy administracyjnej – z większości terytoriów dawnych województw: gorzowskiego i zielonogórskiego oraz niewielkiej części leszczyńskiego, a funkcjonujące od 1 stycznia 1999. Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski, zaś władz samorządu województwa – Zielona Góra.
Od północy graniczy z woj. zachodniopomorskim, od wschodu – z woj. wielkopolskim, od południa – z woj. dolnośląskim, a od zachodu – z Niemcami (Brandenburgia i Saksonia). Według danych na 30 czerwca 2017, obejmuje obszar o powierzchni 13 987,93 km²[1], a jego populacja wynosi 1 016 652 mieszkańców[2] (co czyni je drugim po województwie opolskim najmniej liczebnym województwem w Polsce)[2]. Posiada największą lesistość w kraju (49%).
Nazwa województwa nie pochodzi od Lubina, który leży w województwie dolnośląskim. Wywodzi się ona od krainy historycznej - Ziemi Lubuskiej. W skład województwa wchodzą ziemie pięciu krain historycznych – Ziemi Lubuskiej, Dolnego Śląska, Nowej Marchii, Wielkopolski, Łużyc Dolnych[3]. Wbrew nazwie nie zawiera Lubusza, ponieważ to miasto znajduje się na terytorium Niemiec.
Spis treści
1 Historia
1.1 1945–1998
1.2 Reforma z 1998
2 Geografia
2.1 Położenie administracyjne
2.2 Położenie fizycznogeograficzne
2.3 Topografia
2.4 Klimat
3 Podział administracyjny
3.1 Demografia
3.2 Religia
4 Administracja i polityka
4.1 Samorząd województwa
4.2 Administracja rządowa
4.3 Polityka
4.4 Współpraca międzynarodowa
5 Gospodarka
6 Ludność i miasta
7 Ośrodki akademickie
7.1 Gorzów Wielkopolski
7.2 Kostrzyn nad Odrą
7.3 Słubice
7.4 Sulechów
7.5 Zielona Góra
7.6 Żary
7.7 Żagań
7.8 Pozostałe
8 Bezpieczeństwo publiczne
9 Ochrona przyrody
9.1 Parki narodowe
9.2 Parki krajobrazowe
9.3 Zobacz też
10 Transport
10.1 Transport drogowy
10.2 Transport kolejowy
10.3 Transport wodny śródlądowy
10.4 Transport lotniczy
11 Media
12 Znane osoby związane z Ziemią Lubuską
13 Zobacz też
14 Przypisy
15 Linki zewnętrzne
Historia |
1945–1998 |
W 1945, po zakończeniu II wojny światowej, w granicach Polski znalazło się mniej niż 60% historycznej ziemi lubuskiej i stało się częścią województwa poznańskiego.[potrzebny przypis] 6 lipca 1950, w wyniku reformy administracyjnej, z zachodniej części województwa poznańskiego i fragmentu województwa wrocławskiego utworzono województwo zielonogórskie[4], pokrywające się w przybliżeniu z granicami obecnego woj. lubuskiego (w jego skład weszły historyczne ziemie Dolnego Śląska, Dolnych Łużyc, Nowej Marchii, zachodniej Wielkopolski i część Ziemi Lubuskiej). Reforma administracyjna z 1975 doprowadziła do podziału dawnego województwa zielonogórskiego na województwo gorzowskie i nowe województwo zielonogórskie, które istniały do 31 grudnia 1998.
Reforma z 1998 |
Według pierwotnego projektu reformy prof. Kuleszy dawne województwa gorzowskie i zielonogórskie miały zostać podzielone między województwo zachodniopomorskie (Gorzów Wlkp.), dolnośląskie (Zielona Góra) oraz wielkopolskie. Spotkało się to z licznymi protestami organizowanymi głównie przez ówcześnie opozycyjne SLD (podczas jednej z demonstracji ukuto nawet złośliwy wierszyk: Ziemia lubuska pozdrawia premiera Buzka). Ostatecznie rząd okazał się niezdolny do przeprowadzenia swego projektu (w wyniku zawetowania ustawy przez prezydenta) i konieczne stało się utworzenie kolejnych województw, w tym lubuskiego. Jego nazwa pochodzi od historycznej miejscowości Lubusz (obecnie: Lebus w Niemczech), będącej administracyjnym i kulturalnym centrum Ziemi Lubuskiej w średniowieczu. Sami Niemcy zaś nazywają ziemię lubuską Neumark (Nowa Marchia), albo rzadziej wschodnią Brandenburgią.
Geografia |
Według danych z 1 stycznia 2017 powierzchnia województwa wynosiła 13 987,93 km², co stanowi 4,5% powierzchni Polski[1].
Lesistość województwa wynosi 49%[5]. Według danych z 31 grudnia 2012 w woj. lubuskim lasy obejmowały powierzchnię 687,2 tys. ha, co stanowiło 49,1% jego powierzchni. 4,6 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[6].
Położenie administracyjne |
Województwo jest położone w zachodniej Polsce i graniczy z[7]:
Niemcami (z krajami związkowymi Brandenburgią i Saksonią) na długości 195,6 km na zachodzie
oraz z województwami:
dolnośląskim – na długości 224,4 km na południu
wielkopolskim – na długości 278,3 km na wschodzie
zachodniopomorskim – na długości 206,2 km na północy
Położenie fizycznogeograficzne |
Charakterystyczny dla krajobrazu województwa jest układ naprzemianległych obniżeń pradolin i pasów wysoczyznowych wytworzony w wyniku ostatniego zlodowacenia. Jego zasięg wyznacza linia biegnąca przez Gubin, Lubsko, Zieloną Górę i Sławę. Obszary położone na południe od tej linii zostały ukształtowane podczas zlodowacenia środkowoeuropejskiego, które spowodowało dość dużą różnorodność krajobrazu.
Na północy Kotlina Gorzowska graniczy z Równiną Gorzowską, Pojezierzem Dobiegniewskiem, Równiną Drawską, Pojezierzem Wałeckim, od południa z Pojezierzem: Łagowskim i Poznańskim, od wschodu z Pojezierzem Chodzieskim, a na zachodzie łączy się z Kotliną Freienwaldzką. Długość Kotliny Gorzowskiej wynosi 120 km, szerokość do 35 km, powierzchnia obejmuje 3740 km².
W jej skład wchodzą 4 subregiony:
- Dolina Dolnej Noteci,
- Obornicka Dolina Warty,
- Dolina Dolnej Warty,
- Międzyrzecze Warty i Noteci.
Topografia |
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 195 km, to jest 1°45′38″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 128 km, co w mierze kątowej daje 1°52′57″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 53°07′26″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 352 (powiat strzelecko-drezdenecki),
- południowy: 51°21′48″ szer. geogr. N – pd.-wsch. narożnik działki ewidencyjnej nr 259 (powiat żarski),
- zachodni: 14°32′03″ dług. geogr. E – łuk Odry pomiędzy słupkami granicznymi nr 499 a nr 500 (powiat słubicki),
- wschodni: 16°25′00″ dług. geogr. E – pd.-wsch. narożnik działki ewidencyjnej nr 116 (powiat wschowski).
Ukształtowanie powierzchni ma charakter wybitnie nizinny.
Najwyższym punktem jest wierzchołek Gołębiej (pot. Góry Żarskiej) – 226,9 m n.p.m. w pasie Wzniesień Żarskich.
Klimat |
Średnia roczna temperatura
Podział administracyjny |
Województwo lubuskie jest podzielone na 12 powiatów i 2 miasta na prawach powiatu. Na jego terenie funkcjonują 83 gminy: 9 gmin miejskich (w tym dwie tożsame z miastami na prawach powiatu), 34 gmin miejsko-wiejskich i 40 gmin wiejskich. W czterech przypadkach (Gubin, Nowa Sól, Żagań, Żary) istnieją zarówno gminy miejskie: GM Gubin, GM Nowa Sól, GM Żagań, GM Żary, jak i wiejskie (obwarzankowe): GW Gubin, GW Nowa Sól, GW Żagań, GW Żary. W województwie lubuskim są 43 miejscowości, posiadające status miasta (nadane prawa miejskie).
Największym powiatem województwa jest powiat żarski, którego powierzchnia wynosi 1392,78 km², a najmniejszym powiat wschowski 624,20 km². Największą gminą województwa jest gmina Drezdenko 399,91 km², a najmniejszą gmina miejska Łęknica 16,43 km²[8].
Wyłączając miasta na prawie powiatu (Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra) według danych z 30 czerwca 2017 powiatem o największej liczbie mieszkańców jest powiat żarski – 97,5 tys. osób, a powiatem o najmniejszej liczbie mieszkańców jest powiat sulęciński – 35,4 tys. osób. Wyłączając miasta na prawach powiatu, gminą o największej liczbie mieszkańców jest gmina miejska Nowa Sól – 39,1 tys. osób, a gminą o najmniejszej liczbie mieszkańców jest Szlichtyngowa – 1 296 osób[2].
Herb | Flaga | Powiat / miasto na prawach powiatu | Powierzchnia [km²] | Ludność (30 czerwca 2017) | Gęstość zaludnienia | Lokata w Polsce według powierzchni | Lokata w Polsce według ludności | Wydatki budżetu 2012[9] [mln zł] | Dochody budżetu 2012[9] [mln zł] | Zadłużenie samorządu względem dochodów 2012[9] [%] | Przeciętna stopa bezrobocia (30 czerwca 2014)[10] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
powiat gorzowski | 1214,23 | 71.316 | 59 | 84 | 169 | 46,8 | 50,1 | 55,8% | 10,7% | ||
powiat krośnieński | 1391,25 | 55.626 | 40 | 51 | 219 | 50,6 | 54,0 | 34,0% | 20,9% | ||
powiat międzyrzecki | 1387,61 | 58.359 | 42 | 52 | 205 | 53,5 | 54,2 | 17,3% | 20,8% | ||
powiat nowosolski | 770,73 | 86.939 | 113 | 192 | 109 | 74,3 | 76,9 | 38,2% | 21,9% | ||
powiat słubicki | 999,29 | 47.056 | 47 | 129 | 260 | 40,1 | 40,5 | 58,1% | 10,8% | ||
powiat strzelecko-drezdenecki | 1247,86 | 49.767 | 40 | 75 | 244 | 39,2 | 40,8 | 43,6% | 22,8% | ||
powiat sulęciński | 1177,80 | 35.370 | 30 | 90 | 302 | 36,4 | 35,4 | 54,7% | 14,3% | ||
powiat świebodziński | 936,57 | 56.168 | 60 | 144 | 220 | 55,4 | 57,7 | 39,6% | 11,4% | ||
powiat wschowski | 624,20 | 39.231 | 63 | 244 | 291 | 35,0 | 34,0 | 48,8% | 13,7% | ||
powiat zielonogórski | 1350,19 | 75.374 | 56 | 32 | 94 | 66,9 | 66,3 | 40,3% | 14,0% | ||
powiat żagański | 1131,78 | 80.387 | 71 | 98 | 122 | 64,6 | 65,6 | 40,3% | 22,1% | ||
powiat żarski | 1392,78 | 97.536 | 70 | 50 | 83 | 91,8 | 89,2 | 48,2% | 14,0% | ||
Gorzów Wielkopolski (m.np.p.) | 85,72 | 123.963 | 1446 | 30 | 28 | 420,9 | 438,4 | 42,6% | 7,0% | ||
Zielona Góra (m.np.p.) | 278,79 | 139.560 | 501 | 46 | 32 | 513,2 | 493,5 | 43,3% | 7,4% |
Demografia |
Według danych z 30 czerwca 2017 województwo liczyło 1 016 652 mieszkańców[2], co stanowiło 2,65% ludności Polski:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 1 016 652 | 100 | 521 800 | 51,33 | 494 852 | 48,67 |
powierzchnia | 13 987,93 km² | |||||
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 73 | 37 | 35 |
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2017[2]):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 1 016 652 | 100 | 521 800 | 51,33 | 494 852 | 48,67 |
Miasto | 659 708 | 64,89 | 343 806 | 33,82 | 315 902 | 31,07 |
Wieś | 356 944 | 35,11 | 177 994 | 17,51 | 178 950 | 17,60 |
Piramida wieku mieszkańców woj. lubuskiego w 2014 roku[11]:
Religia |
Administracja i polityka |
Samorząd województwa |
Organem stanowiącym samorządu jest Sejmik Województwa Lubuskiego, składający się z 30 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Zielona Góra. Sejmik wybiera organ wykonawczy samorządu, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków, z przewodniczącym mu marszałkiem.
Marszałkowie Województwa Lubuskiego:
Andrzej Bocheński – od 1998 do 2006
Krzysztof Józef Szymański – od 30 listopada 2006 do 21 sierpnia 2008[12][13]
Marcin Jabłoński – od 21 sierpnia 2008 do 29 listopada 2010[14]
Elżbieta Polak – od 29 listopada 2010[15]
Komitet Wyborczy | Liczba radnych |
---|---|
KW Platforma Obywatelska | 10 / 30 |
KW Polskie Stronnictwo Ludowe | 8 / 30 |
KW SLD Lewica Razem | 5 / 30 |
KW Prawo i Sprawiedliwość | 5 / 30 |
KWW Lepsze Lubuskie – Bezpartyjny Samorząd | 2 / 30 |
Administracja rządowa |
Przedstawicielem Rady Ministrów, będącym terytorialnym organem administracji rządowej jest Wojewoda Lubuski, powoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski[17], gdzie znajduje się Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim. W ramach urzędu działa także delegatura Zielonej Górze[18].
Wojewodowie Lubuscy:
Jan Majchrowski – od 1999 do 2000
Stanisław Iwan – od 2000 do 2001
Andrzej Korski – od 2001 do 2004
Janusz Gramza – od 2004 do 2006
Marek Ast – 2006
Wojciech Perczak – od 2006 do 2007
Helena Hatka – od 2007 do 2011
Marcin Jabłoński – od 2011 do 2013
Jerzy Ostrouch – od 2013 do 2014
Katarzyna Osos – od 2015 do 2015
Władysław Dajczak – od 2015
Polityka |
Mieszkańcy województwa wybierają łącznie 12 posłów na Sejm w jednym okręgu wyborczym nr 8. Mieszkańcy wybierają 3 senatorów w jednomandatowych okręgach wyborczych: nr 20, nr 21, nr 22.
Do Parlamentu Europejskiego są wybierani 4 posłowie z okręgu wyborczego nr 13, który obejmuje także województwo zachodniopomorskie.
Współpraca międzynarodowa |
Umowy, porozumienia i oświadczenia o współpracy:
Brandenburgia (Niemcy) – od 12 stycznia 2000 r.
Obwód pskowski (Rosja) – od 16 stycznia 2002 r.
Obwód iwanofrankiwski (Ukraina) – od 16 września 2002 r.
Abruzja (Włochy) – od 2 lipca 2003 r.
Hajnan (Chiny) – od 24 lutego 2006 r.
Kiszyniów (Mołdawia) – od 14 marca 2007 r.
Obwód homelski (Białoruś) – od 7 grudnia 2007 r.
Obwód sumski (Ukraina) – od 7 grudnia 2007 r.
Kraj nitrzański (Słowacja) – od 17 kwietnia 2008 r.
Departament Lot (Francja) – od 17 października 2008 r.
Saksonia (Niemcy) – od 19 listopada 2008 r.
Obwód wołogodzki (Rosja) – od 2 czerwca 2011 r.
Gospodarka |
W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. lubuskiego wynosił 35,7 mld zł, co stanowiło 2,2% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 33,9 tys. zł (83,1% średniej krajowej), co plasowało lubuskie na 9. miejscu względem innych województw[19].
W 2010 r. produkcja sprzedana przemysłu w woj. lubuskim wynosiła 24,6 mld zł, co stanowiło 2,5% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w lubuskim wynosiła 3,1 mld zł, co stanowiło 2,0% tej sprzedaży Polski[20].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. lubuskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3140,74 zł, co lokowało je na 14. miejscu względem wszystkich województw[21].
W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 63,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 16,3% do aktywnych zawodowo[22].
Według danych z 2011 r. 3,2% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. lubuskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[23].
Ludność i miasta |
W województwie lubuskim są 43 miasta, w tym 2 miasta na prawach powiatu. Liczba ludności – według stanu na 30 czerwca 2017[2], powierzchnia – według stanu na 30 czerwca 2014. Wytłuszczone zostały miasta na prawach powiatu.
Miasto | Powiat | Powierzchnia (w ha) | Powierzchnia (w km²) | Ludność ogółem | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|---|
Babimost | powiat zielonogórski | 365 | 3 | 3959 | 1320 |
Bytom Odrzański | powiat nowosolski | 230 | 2 | 4364 | 2182 |
Cybinka | powiat słubicki | 529 | 6 | 2781 | 464 |
Czerwieńsk | powiat zielonogórski | 936 | 9 | 4094 | 455 |
Dobiegniew | powiat strzelecko-drezdenecki | 569 | 6 | 3100 | 517 |
Drezdenko | powiat strzelecko-drezdenecki | 1072 | 11 | 10 300 | 936 |
Gorzów Wielkopolski | m.n.p.p. Gorzów Wielkopolski | 8572 | 86 | 123 963 | 1441 |
Gozdnica | powiat żagański | 2388 | 24 | 3144 | 131 |
Gubin | powiat krośnieński | 2068 | 21 | 16 761 | 798 |
Iłowa | powiat żagański | 918 | 10 | 3963 | 396 |
Jasień | powiat żarski | 479 | 5 | 4358 | 872 |
Kargowa | powiat zielonogórski | 455 | 5 | 3750 | 750 |
Kostrzyn nad Odrą | powiat gorzowski | 4614 | 46 | 17 980 | 391 |
Kożuchów | powiat nowosolski | 594 | 6 | 9511 | 1585 |
Krosno Odrzańskie | powiat krośnieński | 815 | 8 | 11 537 | 1442 |
Lubniewice | powiat sulęciński | 1211 | 12 | 2020 | 168 |
Lubsko | powiat żarski | 1251 | 13 | 14 182 | 1091 |
Łęknica | powiat żarski | 1643 | 16 | 2502 | 156 |
Małomice | powiat żagański | 537 | 5 | 3522 | 704 |
Międzyrzecz | powiat międzyrzecki | 1026 | 10 | 18 310 | 1831 |
Nowa Sól | powiat nowosolski | 2180 | 22 | 39 082 | 1776 |
Nowe Miasteczko | powiat nowosolski | 329 | 3 | 2840 | 947 |
Nowogród Bobrzański | powiat zielonogórski | 1463 | 15 | 5160 | 344 |
Ośno Lubuskie | powiat słubicki | 801 | 8 | 3892 | 487 |
Otyń | powiat nowosolski | 786 | 8 | 1542 | 193 |
Rzepin | powiat słubicki | 1142 | 11 | 6591 | 599 |
Skwierzyna | powiat międzyrzecki | 3589 | 36 | 9718 | 270 |
Sława | powiat wschowski | 1431 | 14 | 4334 | 310 |
Słubice | powiat słubicki | 1921 | 19 | 16 802 | 884 |
Strzelce Krajeńskie | powiat strzelecko-drezdenecki | 494 | 5 | 10 057 | 2011 |
Sulechów | powiat zielonogórski | 688 | 7 | 17 054 | 2436 |
Sulęcin | powiat sulęciński | 856 | 9 | 10 191 | 1132 |
Szlichtyngowa | powiat wschowski | 155 | 2 | 1296 | 648 |
Szprotawa | powiat żagański | 1095 | 11 | 12 035 | 1094 |
Świebodzin | powiat świebodziński | 1693 | 17 | 22 015 | 1295 |
Torzym | powiat sulęciński | 911 | 9 | 2519 | 280 |
Trzciel | powiat międzyrzecki | 304 | 3 | 2479 | 826 |
Witnica | powiat gorzowski | 824 | 8 | 6830 | 854 |
Wschowa | powiat wschowski | 839 | 8 | 14 084 | 1761 |
Zbąszynek | powiat świebodziński | 290 | 3 | 5035 | 1678 |
Zielona Góra | m.n.p.p. Zielona Góra | 5834 | 58 | 139 560 | 2406 |
Żagań | powiat żagański | 4038 | 40 | 26 076 | 652 |
Żary | powiat żarski | 3349 | 33 | 37 957 | 1150 |
Ośrodki akademickie |
Gorzów Wielkopolski |
- Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
AWF w Poznaniu – Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim
- Wyższa Szkoła Biznesu w Gorzowie Wielkopolskim
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – Punkt Konsultacyjny w Gorzowie Wlkp.
Uniwersytet Szczeciński – Punkt Konsultacyjny w Gorzowie Wlkp.
Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi – Punkt Informacyjno-Rekrutacyjny w Gorzowie Wlkp.
Kostrzyn nad Odrą |
- Wyższa Szkoła Zawodowa w Kostrzynie nad Odrą
Uniwersytet Szczeciński – ośrodek zamiejscowy w Kostrzynie nad Odrą
Słubice |
- Collegium Polonicum w Słubicach
Sulechów |
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie
Zielona Góra |
- Uniwersytet Zielonogórski
Uniwersytet Szczeciński – Instytut Filozoficzno-Teologiczny im. Edyty Stein w Zielonej Górze
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu – Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Zielonej Górze
Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu – Międzywydziałowy Ośrodek Dydaktyczny w Zielonej Górze- Zachodnia Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych
Żary |
Łużycka Wyższa Szkoła Humanistyczna w Żarach
Żagań |
Politechnika Poznańska – Wydział Maszyn i Transportu w Żaganiu
Pozostałe |
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – ośrodek zamiejscowy w Strzelcach Krajeńskich
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie – Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Międzyrzeczu
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Paradyżu (w ramach Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego)
Politechnika Koszalińska – ośrodek zamiejscowy w Drezdenku (zlikwidowano)
Bezpieczeństwo publiczne |
W województwie lubuskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gorzowie Wielkopolskim i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[24].
Ochrona przyrody |
Na terenie województwa znajduje się 61 rezerwatów, chronionych jest 1510 pomników przyrody.
Parki narodowe |
- Drawieński Park Narodowy
- Park Narodowy Ujście Warty
Parki krajobrazowe |
- Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
- Gryżyński Park Krajobrazowy
- Krzesiński Park Krajobrazowy
- Łagowsko-Sulęciński Park Krajobrazowy
- Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa
- Park Krajobrazowy Ujście Warty
- Przemęcki Park Krajobrazowy
- Pszczewski Park Krajobrazowy
Zobacz też |
- Bory Dolnośląskie
- Pojezierze Lubuskie
- Wał Zielonogórski
Transport |
Transport drogowy |
Według danych na dzień 31 grudnia 2015, na terenie województwa lubuskiego było 14 975,7 km dróg publicznych, w tym: 906,2 km dróg krajowych (z czego 89,2 km autostrad i 142,4 km dróg ekspresowych), 1 604,9 km dróg wojewódzkich, 4 151,5 km powiatowych i 8 313,1 km gminnych[25].
Droga | Trasa | Obecna długość w województwie | Uwagi |
---|---|---|---|
A2E30 | granica państwa z Niemcami – Świecko – Poznań – Łódź – Warszawa (węzeł Konotopa) – ... – Warszawa (węzeł Lubelska) – Biała Podlaska – Kukuryki – granica państwa z Białorusią | 92 km | Istniejące odcinki: Świecko – Warszawa (węzeł Konotopa); Choszczówka Stojecka – Kałuszyn |
S3E65 | Świnoujście – Goleniów – Szczecin A6 (węzeł Rzęśnica) – ... – Szczecin A6 (węzeł Klucz) – Parnica – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – A4 (Legnica) – Bolków – Lubawka – granica państwa | 147 km | Istniejące odcinki: węzeł Klucz – węzeł Sulechów; węzeł Sulechów – węzeł Nowa Sól Południe (jedna jezdnia, dwie tylko na węzłach) |
3E65 | Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce – granica państwa | 22 km | Istniejący odcinek: na południe od węzła Nowa Sól Południe |
12 | granica państwa z Niemcami – Łęknica – Drożów 3 – Głogów – Leszno – Jarocin – Kalisz – Sieradz – Piotrków Trybunalski – Sulejów – Radom – Zwoleń – Puławy – Lublin – Dorohusk – granica państwa z Ukrainą | 105 km | |
18E36 | granica państwa – Olszyna – Golnice – Krzyżowa | 71 km | Po dwa pasy ruchu w jednym kierunku. Wyremontowana jezdnia północna |
A18 | granica państwa – Olszyna – A4 | 71 km | Po całkowitej przebudowie drogi krajowej nr 18, obecnie 0 km |
22 | granica państwa z Niemcami – Kostrzyn nad Odrą – Gorzów Wielkopolski Człopa – Wałcz – Człuchów – Starogard Gdański – Malbork – Elbląg – Grzechotki – granica państwa z Rosją | 122 km | |
24 | Pniewy – Gorzyń – Skwierzyna – Wałdowice | 46 km | |
27 | granica państwa – Przewóz – Żary – Zielona Góra | 68 km | – |
29 | granica państwa – Słubice – Krosno Odrzańskie 32 | 58 km | – |
31 | Szczecin – Gryfino – Chojna – Sarbinowo – Kostrzyn nad Odrą – Słubice | 38 km | – |
32 | granica państwa z Niemcami – Gubinek – Zielona Góra – Sulechów – Stęszew | 104 km | |
92 | Rzepin – Świebodzin – Pniewy – Poznań – Września – Słupca – Golina – Konin – Kutno – Łowicz | 78 km | Dawna droga krajowa nr 2 |
- Wykaz dróg wojewódzkich w województwie lubuskim
Drogowe i piesze mosty graniczne:
Kostrzyn nad Odrą – Küstrin-Kietz – w ciągu drogi krajowej nr 22
Słubice – Frankfurt nad Odrą – w ciągu drogi krajowej nr 29
Słubice/Świecko – Frankfurt nad Odrą – w ciągu autostrady A2
Gubin – Guben – w ciągu drogi wojewódzkiej nr 138
Gubinek – Guben – w ciągu drogi krajowej nr 32
Zasieki – Forst – w ciągu drogi wojewódzkiej nr 289
Olszyna – Forst – w ciągu drogi krajowej nr 18
Łęknica – Bad Muskau – w ciągu drogi krajowej nr 12
Łęknica – Bad Muskau (Park Mużakowski) (most pieszy i rowerowy)
Przewóz – Podrosche – w ciągu drogi krajowej nr 27
Transport kolejowy |
linie kolejowe (czynne):
Berlin – Frankfurt nad Odrą – Słubice – Rzepin – Świebodzin – Zbąszynek – Poznań Gł.
Szczecin Gł. – Kostrzyn nad Odrą – Zielona Góra
Zielona Góra – Wrocław Gł.
Szczecin Gł. – Krzyż – Poznań Gł.
Cottbus (Chociebuż) – Wrocław Gł.
Berlin – Kostrzyn nad Odrą – Gorzów Wielkopolski – Krzyż – Piła Gł.
Gubin – Czerwieńsk (tylko linia towarowa)
Zielona Góra – Zbąszynek
Zielona Góra – Żary – Węgliniec
Żagań – Lubsko (tylko linia towarowa)
Gorzów Wielkopolski – Zbąszynek
Żagań – Głogów – Leszno- Ostrów Wlkp. – Łódź Kaliska (Niegosławice – Głogów tylko linia towarowa)
Kolejowe mosty graniczne:
Kostrzyn nad Odrą – Küstrin-Kietz
Słubice – Frankfurt nad Odrą
Gubin – Guben
Zasieki – Forst
Transport wodny śródlądowy |
drogi wodne:
- Odra
- Warta
- Noteć
Nysa Łużycka (od Gubina w dół rzeki)- Kanał Odra-Sprewa
porty i ważniejsze przystanie śródlądowe:
- Bytom Odrzański
- Cigacice
- Drezdenko
- Gorzów Wlkp
- Górzyca
- Kostrzyn nad Odrą
- Krosno Odrzańskie
- Miłów
- Nowa Sól
- Santok
- Słubice
- Urad
przeprawy promowe
Milsko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 282
Pomorsko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 281
Brody przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 280
Połęcko przez Odrę w ciągu drogi wojewódzkiej nr 138
Górzyca przez Odrę (planowane)[potrzebny przypis]
Oksza przez Wartę w ciągu drogi powiatowej
Santok przez Wartę – sezonowo
Transport lotniczy |
- Port lotniczy Zielona Góra-Babimost
Lotnisko Aeroklubu Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze-Przylepie
- Leśna baza lotnicza Lasów Państwowych w Lipkach Wielkich
- Lotnisko prywatne w Trzebiczu Nowym k. Drezdenka
Planowane lotnisko sportowe i baza lotnictwa sanitarnego w Wojcieszycach[potrzebny przypis] k. Gorzowa Wielkopolskiego- Lotniska poradzieckie w Tomaszowie k. Żagania i Wiechlicach k. Szprotawy
Media |
Największe media o zasięgu regionalnym:
TVP3 Gorzów Wielkopolski – siedziba w Gorzowie Wielkopolskim oraz redakcja zamiejscowa w Zielonej Górze
Radio Zachód – siedziba w Zielonej Górze oraz redakcja zamiejscowa w Gorzowie Wielkopolskim
Gazeta Lubuska – siedziba w Zielonej Górze oraz redakcja zamiejscowa w Gorzowie Wielkopolskim
Gazeta Wyborcza – oddziały w Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim
Znane osoby związane z Ziemią Lubuską |
Bernhard – ur. w Wojnowie, książę holenderski, niemiecki arystokrata, mąż królowej Holandii Juliany, ojciec królowej Beatrycze
Eleonora Karolina – ur. w Trzebiechowie, księżniczka Reuss-Köstritz, królowa Bułgarów jako żona Ferdynanda I.
Zobacz też |
- Ziemia Lubuska
- Diecezja zielonogórsko-gorzowska
polskie tablice rejestracyjne (wikisource)
Przypisy |
↑ abc Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r.. Główny Urząd Statystyczny, 2017-07-19. [dostęp 2017-07-27].
↑ abcdefg Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2017 r.. Główny Urząd Statystyczny, 2017-10-30. [dostęp 2017-11-10].
↑ Historia, portal ziemialubuska.pl
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
↑ Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-24, s. 69. ISSN 1230-5820.
↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ abc Analizy > Wykonanie budżetu przez lubuskie JST w roku 2012 (zestawienie tabelaryczne) PDF. Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze. s. 24, 41. [dostęp 2014-10-10].
↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 września 2014 r. ws. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz na obszarze powiatów (M.P. z 2014 r. nr 0, poz. 853)
↑ http://www.polskawliczbach.pl/lubuskie, w oparciu o dane GUS.
↑ Uchwała Nr I/3/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 30 listopada 2006 roku ws. wyboru Marszałka WL
↑ Uchwała Nr XXVI/240/2008 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 21 sierpnia 2008 r. ws. rozpatrzenia przez głosowanie wniosku o odwołanie
Marszałka WL
↑ Uchwała Nr XXVI/241/2008 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 21 sierpnia 2008 r. ws. wyboru Marszałka WL
↑ Uchwała Nr II/7/10 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 29 listopada 2010 r. ws. wyboru Marszałka WL
↑ Obwieszczenie Komisarza Wyborczego w Zielonej Górze z dnia 21 listopada 2014 r. o wynikach wyborów do rad na obszarze województwa lubuskiego (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2014 r., poz. 2228)
↑ (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
↑ (§3. Statut LUW w Gorzowie Wlkp.) Zał. do Zarządzenia Nr 112 Wojewody Lubuskiego z dnia 26 maja 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2009 r., Nr 71, poz. 985)
↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 625. ISSN 1230-5820.
↑ Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-24, s. 58-59. ISSN 1230-5820.
↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099)
↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].
↑ Ubóstwo w Polsce w 2011r.. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. s. 15. [dostęp 2012-06-08].
↑ Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112 (pol.). uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27].
↑ Transport – wyniki działalności w 2016 r./Transport – Activity Results in 2016 (pol. • ang.). Główny Urząd Statystyczny, 2016. s. 134, 135. [dostęp 2018-02-28]. ISSN 1506-7998.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2009 r. nr 187, poz. 1446)
↑ Zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10.12.2009
Linki zewnętrzne |
- Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
- Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim
- Województwo lubuskie w liczbach
|
|
|
Kontrola autorytatywna (województwo):
ISNI: 0000 0004 0621 7753
VIAF: 312774500
GND: 4596737-4
NKC: ge116867
- WorldCat