Jfyhkgu

Wydarzenia w Polsce |

• 
  20 marca – w Teatrze Wielkim w Warszawie po raz pierwszy w Polsce wystawiono operetkę.


• 
  7 maja – w Poznaniu odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.


• 
  1 czerwca – oddano do użytku linię kolejową ze Stargardu do Koszalina (dł. 135,38 km).

• Powstała w Brdowie fabryka kuczbaju (kuczbaj - rodzaj wełnianej tkaniny).

Wydarzenia na świecie |

• 
  15 stycznia – został obalony cesarz Haiti Faustyn I.


• 
  24 stycznia – powstało Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny.


• 
  28 stycznia – Olympia, stolica stanu Waszyngton, otrzymała prawa miejskie.


• 
  4 lutego – Konstanty Tischendorf odnalazł w klasztorze Świętej Katarzyny Codex Sinaiticus.


• 
  14 lutego – Oregon stał się 33. stanem Stanów Zjednoczonych.


• 
  17 lutego – w Teatro Apollo w Rzymie odbyła się premiera opery Bal maskowy Giuseppe Verdiego.


• 
  18 lutego – wojska francuskie zdobyły Sajgon.


• 
  19 marca – w paryskim Teatrze Lirycznym odbyła się premiera opery Faust Charles’a Gounoda.


• 
  29 marca – ukazał się pierwszy numer dziennika The Irish Times.


• 
  12 kwietnia – w kopalni koło Dogtown (dziś Magalia) w Kalifornii znaleziono największy wówczas samorodek złota o masie 20 kg.


• 
  16 kwietnia – założono miasto Fray Bentos w Urugwaju (jako Independencia).


• 
  25 kwietnia – francuski dyplomata i przedsiębiorca Ferdinand de Lesseps wbił w Port Saidzie łopatę w piasek, inaugurując budowę Kanału Sueskiego.


• 
  27 kwietnia – po ustąpieniu księcia Leopolda II w Toskanii ukonstytuował się pierwszy niepodległy rząd.


• 
  29 kwietnia – wybuch wojny Austrii z Francją i Piemontem.


• 
  2 maja – otwarto kolejowy Most Księcia Alberta w Kornwalii.


• 
  20 maja – wojna francusko-austriacka: zwycięstwo wojsk francusko-sardyńskich w bitwie pod Montebello.


• 
  22 maja – Franciszek II Burbon został królem Obojga Sycylii.


• 
  27 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo ochotników pod dowództwem Giuseppe Garibaldiego nad wojskiem austriackim w bitwie pod San Fermo.


• 
  30 maja – wojna francusko-austriacka: porażka armii austriackiej w bitwie z Piemontczykami pod Palestro.


• 
  31 maja – w Londynie po raz pierwszy zabrzmiał dzwon Big Ben.


• 
  4 czerwca – wojna francusko-austriacka: porażka Austrii w bitwie pod Magentą.


• 
  6 czerwca – królowa Wiktoria ogłosiła Queensland niezależną kolonią.


• 
  10 czerwca – Niemiecki matematyk Bernhard Riemann wygłosił wykład uznawany za początek wielowymiarowej geometrii Riemanna.


• 
  12 czerwca – Henry Temple został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.


• 
  15 czerwca – rozpoczęła się amerykańsko-brytyjska tzw. świńska wojna o graniczną wyspę San Juan w stanie Waszyngton.


• 
  24 czerwca – wojna francusko-austriacka: zwycięstwo wojsk francusko-sardyńskich pod dowództwem Napoleona III nad armią austriacką pod Solferino. W reakcji na krwawy przebieg bitwy (łącznie ok. 39 tys. poległych) Henri Dunant postanowił założyć organizację Czerwonego Krzyża.


• 
  28 czerwca – 40 psów (27 seterów i 23 pointery) uczestniczyło w pierwszej na świecie wystawie psów rasowych w angielskim Newcastle upon Tyne.


• 
  30 czerwca – francuski linoskoczek Charles Blondin po raz pierwszy przeszedł nad wodospadem Niagara.


• 
  5 lipca – odkryto atol Midway.


• 
  8 lipca – Karol XV został królem Szwecji i Norwegii.


• 
  11 lipca – wojna francusko-austriacka: zawieszenie broni w wojnie austriacko-piemonckiej i spotkanie Napoleona III z Franciszkiem Józefem w Villafranca.


• 
  25 sierpnia – Imam Szamil został schwytany przez wojska rosyjskie.


• 
  28 sierpnia – rozpoczęła się największa dotąd zaobserwowana burza słoneczna.


• 
  2 września – rozpoczęła się najsilniejsza w historii burza magnetyczna, która spowodowała awarie sieci telegraficznych w wielu miejscach na świecie.


• 
  20 września – otwarto ogród zoologiczny w Kopenhadze.


• 
  22 września – Robert Luther odkrył planetoidę Mnemosyne.


• 
  1 października – powstanie Garibaldiego: bitwa nad rzeką Volturno.


• 
  12 października – Joshua A. Norton ogłaszając się „cesarzem Stanów Zjednoczonych” nakazał „rozwiązanie” Kongresu.


• 
  22 października – wybuchła wojna hiszpańsko-marokańska.


• 
  26 października – statek pasażerski Royal Charter rozbił się podczas sztormu na skałach walijskiej wyspy Anglesey. Zginęło co najmniej 459 osób.


• 
  10 listopada – Austria, Francja i Sardynia zawarły traktat w Zurychu.


• 
  24 listopada – ogłoszona została teoria ewolucji Karola Darwina. Darwin opublikował „O powstaniu gatunków na drodze doboru naturalnego”.


• 
  2 grudnia – powieszony został John Brown, skazany na karę śmierci amerykański abolicjonista.

• 
  Aleksander Jan Cuza został wybrany na hospodara Mołdawii i Wołoszczyzny.


• 
  Karol XV objął tron Szwecji po Oskarze I.


• Rosjanie zajęli Czeczenię.


• 
  Francja rozpoczęła podbój Wietnamu.


• 
  David Livingstone odkrył jezioro Niasa.


• Podczas działań wojennych we Włoszech armia francuska użyła balonów obserwacyjnych.


• Z Europy do Australii sprowadzono 22 króliki, wkrótce stały się one prawdziwą plagą.

Urodzili się |

• 
  11 stycznia – George Curzon (Lord Curzon), polityk brytyjski (zm. 1925)


• 
  21 stycznia – Antoni Rutkowski, polski kompozytor i pianista (zm. 1886)


• 
  24 stycznia – Aleksandr Iljinski, rosyjski kompozytor (zm. 1920)


• 
  27 stycznia – Wilhelm II, król pruski i cesarz niemiecki (zm. 1941)


• 
  2 lutego – Havelock Ellis, brytyjski lekarz i reformator społeczny, twórca seksuologii (zm. 1939)


• 
  3 lutego – Olaf Finsen, farerski farmaceuta i polityk, brat Nielsa Ryberga Finsena (zm. 1937)


• 
  19 lutego – Svante Arrhenius, szwedzki fizyk i chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1927)


• 
  27 lutego – Roman Adame Rosales, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1927)


• 
  2 marca – Szolem Alejchem, żydowski pisarz (zm. 1916)


• 
  8 marca – Kenneth Grahame, brytyjski pisarz i ekonomista (zm. 1932)


• 
  16 marca – Aleksandr Popow, rosyjski fizyk (zm. 1906)


• 
  4 kwietnia – Contardo Ferrini, włoski prawnik, tercjarz franciszkański, błogosławiony katolicki (zm. 1902)


• 
  6 kwietnia – Karol Poznański, doktor chemii, syn Izraela Poznańskiego łódzkiego „króla bawełny” (zm. 1928)


• 
  3 maja – Jose Gallegos Arnosa, hiszpański malarz, rzeźbiarz (zm. 1917)


• 
  13 maja – Teodor Axentowicz, malarz; przedstawiciel kierunku Młodej Polski (zm. 1938)


• 
  15 maja – Piotr Curie, francuski fizyk (zm.1906)


• 
  22 maja – Arthur Conan Doyle, szkocki pisarz i spirytysta (zm. 1930)


• 
  13 czerwca – Konstanty Gorski, polski kompozytor i skrzypek-wirtuoz (zm. 1924)


• 
  27 czerwca – Leon Inchausti, hiszpański augustianin rekolekta, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)


• 
  6 lipca – Verner von Heidenstam, szwedzki prozaik i poeta (zm. 1940)


• 
  7 lipca – Józefina Vannini, włoska zakonnica, założycielka kamilianek, błogosławiona katolicka (zm. 1910)


• 
  4 sierpnia – Knut Hamsun, pisarz norweski (zm. 1952)


• 
  21 sierpnia – prof. Ludwik Krzywicki, socjolog działacz, społeczno-polityczny i ekonomista (zm. 1941)


• 
  23 sierpnia – Wacław Szymanowski, rzeźbiarz (zm. 1930)


• 
  14 września – Tadeusz Zieliński, polski filolog klasyczny, historyk kultury (zm. 1944)


• 
  24 września – Julius Klengel, niemiecki wiolonczelista, kompozytor i pedago (zm. 1933)


• 
  30 września – Wincenty Sicluna Hernández, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)


• 
  9 października – Alfred Dreyfus, francuski oficer pochodzenia żydowskiego (zm. 1935)


• 
  16 października – Henryk Pachulski, polski kompozytor i pianista (zm. 1921)


• 
  18 października – Henri Bergson, francuski pisarz i filozof, laureat Nagrody Nobla (zm. 1941)


• 
  20 października – John Dewey, amerykański filozof i pedagog (zm. 1952)


• 
  4 listopada – Stanisław Niewiadomski, polski kompozytor, dyrygent, pedagog (zm. 1936)


• 
  18 listopada – Kost Łewycki (uk. Кость Левицький), premier Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (zm. 1941)


• 
  15 grudnia – Ludwik Zamenhof, twórca sztucznego języka esperanto (zm. 1917)


• 
  22 grudnia – Otto Ludwig Hölder, niemiecki matematyk (zm. 1937)

Zmarli |

• 
  13 stycznia
  
  
  
  • 
    Dominik Phạm Trọng Khảm, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1780)
  
  
  • 
    Łukasz Phạm Trọng Thìn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1819)
  
  
  
  


• 
  20 stycznia – Bettina von Arnim, niemiecka pisarka (ur. 1785)


• 
  29 stycznia – William Cranch Bond, amerykański astronom (ur. 1789)


• 
  13 lutego – Paweł Lê Văn Lộc, wietnamski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1830)


• 
  23 lutego – Zygmunt Krasiński, polski poeta i dramaturg (ur. 1812)


• 
  11 marca
  
  
  
  • 
    Józef Phạm Trọng Tả, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1800)
  
  
  • 
    Dominik Cẩm, wietnamski duchowny katolicki, święty (ur. ?)
  
  
  
  


• 
  16 kwietnia – Alexis de Tocqueville, francuski myśliciel polityczny, socjolog, polityk (ur. 1805)


• 
  6 maja – Alexander von Humboldt, przyrodnik i geograf (ur. 1769)


• 
  28 maja – Paweł Hạnh, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. 1826 lub 1827)


• 
  11 czerwca – Klemens Lothar von Metternich, austriacki polityk i dyplomata (ur. 1773)


• 
  31 lipca
  
  
  
  • 
    Piotr Đoàn Công Quý, wietnamski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1826)
  
  
  • 
    Emanuel Lê Văn Phụng, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1796)
  
  
  
  


• 
  4 sierpnia – Jan Maria Vianney, francuski duchowny katolicki, proboszcz w Ars, święty (ur. 1786)


• 
  14 sierpnia – Elżbieta Renzi, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1786)


• 
  15 września – Isambard Kingdom Brunel, brytyjski inżynier, konstruktor statków parowych i mostów (ur. 1806)


• 
  18 września – Leon Szubert, polski rzeźbiarz (ur. 1829)


• 
  4 października – Karl Baedeker, niemiecki księgarz i wydawca przewodników turystycznych (ur. 1801)


• 
  12 października – Robert Stephenson, angielski inżynier kolejnictwa (ur. 1803)


• 
  2 grudnia – John Brown, amerykański abolicjonista skazany na śmierć (ur. 1800)


• 
  8 grudnia – Thomas de Quincey, brytyjski pisarz oraz myśliciel epoki romantyzmu, eseista (ur. 1785)


• 
  16 grudnia – Wilhelm Karl Grimm, bajkopisarz niemiecki, młodszy z braci Grimm (ur. 1786)

Święta ruchome |

• 
  Tłusty czwartek: 3 marca


• 
  Ostatki: 8 marca


• 
  Popielec: 9 marca


• 
  Niedziela Palmowa: 17 kwietnia


• 
  Wielki Czwartek: 21 kwietnia


• 
  Wielki Piątek: 22 kwietnia


• 
  Wielka Sobota: 23 kwietnia


• 
  Wielkanoc: 24 kwietnia


• 
  Poniedziałek Wielkanocny: 25 kwietnia


• 
  Wniebowstąpienie Pańskie: 2 czerwca


• 
  Zesłanie Ducha Świętego: 12 czerwca


• 
  Boże Ciało: 23 czerwca

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: 1859