Graniczna Placówka Kontrolna Cieszyn Graniczna Placówka Kontrolna SG w Cieszynie
Historia
Państwo
Polska
Sformowanie
1945[a]
Rozformowanie
24 sierpnia 2005 (przekształcenie)
Tradycje
Rodowód
PPK Cieszyn GPK OP Cieszyn GPK WOP Cieszyn
Kontynuacja
GPK SG w Cieszynie Placówka SG w Cieszynie Placówka SG w Bielsku-Białej
Organizacja
Dyslokacja
Cieszyn
Formacja
WOP Straż Graniczna
Podległość
10 Oddział Ochrony Pogranicza 4 Brygada WOP Komenda Wojewódzka MO Górnośląska Brygada WOP Beskidzki Oddział Straży Granicznej Śląski Oddział Straży Granicznej
Graniczna Placówka Kontrolna Cieszyn – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Czechosłowacją:
Cieszyn (most Wolności, most Przyjaźni)-Český Těšín (most Svobody, most Družby)
Cieszyn-Český Těšín (kolejowe)
Cieszyn-Chotěbuz
Leszna Górna-Horní Líštná
Jasnowice-Bukovec.
Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Cieszynie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Czechosłowacją/Czechami[b].
Spis treści
1Formowanie i zmiany organizacyjne
2Dowódcy granicznej placówki kontrolnej
3Uwagi
4Przypisy
5Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
W październiku 1945 roku Naczelny Dowódca Wojska Polskiego nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych[c].
Graniczna placówka kontrolna Cieszyn powstała w 1945 roku jako drogowy przejściowy punkt kontrolny III kategorii o etacie nr 8/12[1]. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego[2].
1 lipca 1965 roku Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Obrony Narodowej, Dowództwo WOP przeformowano na Szefostwo WOP z podległością Głównemu Inspektoratowi Obrony Terytorialnej. Do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odeszła cała kontrola ruchu granicznego oraz ochrona GPK. Tym samym naruszono jednolity system ochrony granicy[3]. GPK Cieszyn podlegała pod Komendę Wojewódzką Milicji Obywatelskiej, kontrolę graniczną wykonywali funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej podlegli MSW[4].
1 października 1971 roku WOP został podporządkowany pod względem operacyjnym, a od 1 stycznia 1972 roku pod względem gospodarczym MSW. Do WOP powrócił cały pion kontroli ruchu granicznego wraz z przejściami. Przywrócono jednolity system ochrony granicy państwa[5]. GPK Cieszyn podlegało bezpośrednio Górnośląskiej Brygadzie WOP w Gliwicach.
Wydarzenia:
1974 rok, GPK wizytował wiceminister Spraw Wewnętrznych gen. bryg. Tadeusz Pietrzak w obecności dowódcy WOP gen. bryg. Czesława Stopińskiego[6].
Straż Graniczna:
Z dniem 16 maja 1991 roku przejęta została przez Beskidzki Oddział Straży Granicznej i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Cieszynie. 1 grudnia 1998 roku przeszła w struktury Śląskiego Oddziału Straży Granicznej w Raciborzu. 1 marca 2000 roku, drogowe przejścia graniczne: Leszna Górna-Horní Líštná i Jasnowice-Bukovec przekazano do wykonywania kontroli granicznej przez funkcjonariuszy nowo utworzonej Granicznej Placówki Kontrolnej Straży Granicznej w Lesznej Górnej, która weszła w podporządkowanie Śląskiego Oddziału Straży Granicznej[7]. 15 października 2002 roku GKP SG w Cieszynie przejęła wraz z obsadą etatową pod ochronę odcinek, po rozformowanej strażnicy SG w Cieszynie, tj. odcinek granicy państwowej od znaku granicznego nr I/79 (włącznie) do znaku granicznego nr I/104/3 (wyłącznie) i funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 roku kiedy to została przekształcona w Placówkę Straży Granicznej w Cieszynie[d].
Dowódcy granicznej placówki kontrolnej |
chor. Bronisław Cybulski[8]
por. Albin Flisak[8]
mjr Feliks Massalski[8]
kpt. Klukowski[8]
kpt. Stanisław Kosior[8]
ppłk Leopold Bujak[8]
ppłk Stefan Burcen[8]
ppłk Ludwik Budrewicz[8]
–
ppłk Stefan Burcan (? – był 1984[9])
ppłk Lucjan Budrewicz (? – 15.05.1991[10]).
Uwagi |
↑Od 1991 roku graniczna placówka kontrolna Straży Granicznej.
↑Od 1 stycznia 1993 roku z Czechami.
↑Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z 28.10.1945 roku → Prochwicz 2011 ↓, s. 123.
↑W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej → Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757.
Przypisy |
↑ASGran., sygn. 217/32 ↓.
↑Dominiczak 1985 ↓, s. 47.
↑Żurawlow 2014 ↓, s. 37–38.
↑Gacek 2005 ↓, s. 13.
↑Żurawlow 2014 ↓, s. 38.
↑Gacek 2005 ↓, s. 42.
↑GPK SG w Cieszynie1 ↓.
↑ abcdefghJarmoliński 2013 ↓, s. 169.
↑Gacek 2005 ↓, s. 21.
↑Gacek 2005 ↓, s. 24.
Bibliografia |
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
Archiwum Straży Granicznej, zespół D WOP, sygn. 217/32, k. 56–60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945 roku
Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945-1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
Sławomir Żurawlow: Garnizon Wojska Polskiego w Gliwicach Rys historyczny 1945-2014. Gliwice: Zakład Poligraficzny Waldemar Wiliński, 2014.
Zespół Wydziału Prezydialnego Śląskiego OSG (A.B.): Straż Graniczna od 1991–Śląski Oddział Straży Granicznej (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2016-12-27].
p•d•e
Wojska Ochrony Pogranicza
Dyslokacja Wojsk Ochrony Pogranicza w 1957 roku
Oddziały OP 1945-1946
Lubań (1)
Krosno Odrz. (2)
Szczecin (3)
Słupsk (4)
Węgorzewo (5)
Białystok (6)
Lublin (7)
Przemyśl (8)
Nowy Sącz (9)
Gliwice (10)
Kłodzko (11)
Oddziały WOP 1946-1948 i 1957-1976
Łużycki (1)
Poznański (2)
Szczeciński (3)
Bałtycki (4)
Mazurski (5)
Białostocki (6)
Lubelski (7)
Rzeszowski (8)
Krakowski (9)
Katowicki (10)
Wrocławski (11)
Gdański (12)
Kętrzyński (19)
Białostocki (22)
Chełmski (23)
Przemyski (26)
Brygady OP 1948-1950
Gdańsk (4)
Lubań (6)
Ketrzyn (7)
Szczecin (8)
Krosno Odrz. (10)
Białystok (11)
Koszalin (12)
Chełm (13)
Przemyśl (15)
Kraków (19)
Gliwice (21)
Kłodzko (23)
Brygady WOP 1950-1958
Krosno (1)
Kraków (3)
Gliwice (4)
Kłodzko (5)
Lubań (8)
Krosno Odrz. (9)
Szczecin (12)
Koszalin (15)
Gdańsk (16)
Kętrzyn (19)
Białystok (22)
Chełm (23)
Przemyśl (26)
„Terytorialne” brygady WOP 1958-1990
Bałtycka (15)
Bieszczadzka
Górnośląska (4)
Karpacka (3)
Kaszubska (16)
Lubuska (9)
Łużycka (8)
Nadbużańska
Podlasko-Mazurska
Pomorska (12)
Sudecka (5)
Komendy odcinków
Szklarska Poręba (1)
Leśna (2)
Bogatynia (3)
Zgorzelec (4)
Tuplice (5)
Sękowice (6)
Gubin (7)
Cybinka (8)
Słubice (9)
Słońsk (10)
Mieszkowice (11)
Chojna (12)
Szczecin (13)
Nowe Warpno (14)
Międzyzdroje (15)
Trzebiatów (16)
Koszalin (17)
Słupsk (18)
Lębork (19)
Sopot (20)
Elbląg (21)
Braniewo (22)
Bartoszyce (23)
Węgorzewo (24)
Kowale (25)
Sejny (26)
Makowlany (27)
Michałowo (28)
Kleszczele (29)
Terespol (30)
Włodawa (31)
Hrubieszów (32)
Bełz (33)
Lubaczów (34)
Przemyśl (35)
Olszanica (36)
Baligród (37)
Komańcza (38)
Jasło (39)
Nowy Sącz (40)
Nowy Targ (41)
Czarny Dunajec (42)
Rajcza (43)
Ustroń (44)
Jastrzębie (45)
Racibórz (46)
Głubczyce (47)
Prudnik (48)
Paczków (49)
Lądek (50)
Bystrzyca (51)
Duszniki (52)
Wałbrzych (53)
Krośnieńska
Bataliony OP
Lębork (2)
Braniewo (3)
Bartoszyce (5)
Sopot (8)
Węgorzewo (9)
Elbląg (10)
Kowale (11)
Szklarska Poręba (12)
Sejny (13)
Lubań (14)
Makowlany (15)
Bogatynia (16)
Michałowo (17)
Zgorzelec (18)
Kleszczele (19)
Trzebiatów (20)
Terespol (21)
Koszalin (22)
Włodawa (23)
Ustka ((24)
Hrubieszów (25)
Bełz (27)
Lubaczów (29)
Tuplice (30)
Przemyśl (31)
Gubin (32)
Olszanica (33)
Słubice (34)
Baligród (35)
Słońsk (36)
Mieszkowice (38)
Chojna (40)
Szczecin (42)
Trzebież (44)
Międzyzdroje (46)
Nowy Sącz (49)
Nowy Targ (53)
Czarny Dunajec (55)
Żywiec (57)
Ustroń (61)
Cieszyn (63)
Racibórz (67)
Głubczyce (69)
Prudnik (71)
Paczków (73)
Stronie Śl. (75)
Bystrzyca K. (77)
Duszniki (79)
Wałbrzych (81)
Bataliony WOP
Nowy Sącz (31)
Nowy Targ (32)
Czarny Dunajec (33)
Żywiec (34)
41 sam.
Ustroń (41)
Cieszyn (42)
Racibórz (43)
Głubczyce (44)
Prudnik (45)
Paczków (46)
Stronie Śl. (51)
Bystrzyca K. (52)
Duszniki (53)
Wałbrzych (54)
Szklarska Poręba (81)
Leśna (82)
Bogatynia (83)
Zgorzelec (84)
Tuplice (91)
Gubin (92)
Słubice (93)
Słońsk (94)
Mieszkowice (121)
Chojna (122)
Szczecin (123)
Police (124)
Międzyzdroje (125)
Świnoujście (125)
Trzebiatów (151)
Koszalin (152)
Ustka (153)
Lębork (161)
Sopot (162)
Sztutowo (163)
Braniewo (191)
Bartoszyce (192)
Węgorzewo (193)
Kowale O (194)
Gołdap (221)
Sejny (222)
Sokółka (223)
Michałowo (224)
Hajnówka (225)
Terespol (231)
Włodawa (232)
Hrubieszów (233)
Bełz/Tpmaszów (234)
Lubaczów (261)
Przemyśl (262)
Olszanica (263)
Baligród (264)
Krosno (265)
Bataliony portowe
Szczecin
Gdynia
Gdańsk
Świnoujście
Inne
Samodzielna Eskadra Lotnictwa Rozpoznawczego WOP
Samodzielne OZ
OZ Ketrzyn
OZ Białystok
OZ Chełm
OZ Przemyśl
Szkolnictwo WOP
CSz WOP
OS WOP
SSM WOP
SPŁ WOP
SPS WOP
SSam WOP
OTPS WOP
Dywizjony OP
Kaszubski
Pomorski
Bałtycki
Rzeczny
Strażnice WOP
Babie Doły
Banie
Barciany
Barnisław
Bartnica
Bartoszyce
Barwinek
Bąsak
Biała Góra
Białopole
Białowieża
Bielawa D
Bliszczyce
Dubeninki
Bobolin
Boboluszki
Boboszów
Bobra W
Bielice
Braniewo
Bratków
Brzozowice
Podgrodzie
Budoradz
Bukowiec
Cedynia
Chałupki
Chełmsko
hojna
Chyżne
Cieszyn
Cisna
Czajki
Czelin
Czeremcha
Czermna
Czumów
Darłowo
Dębina
Dobra
Dołhobrody
Dołhobyczów
Dorohusk
Drogoradz
Dubienka
Dytmarów
Działoszyn
Dziewięcierz
Dziwnów
Dźwirzyno
Frombork
Gdańsk
Gdynia
Gierałcice
Gierałtów
Godów
Golińsk
Gołdap
Gorzyce
Gościce
Górowo
Górzyca
Grabiszyce
Graniczne Budy
Gronowo
Gródek
Gryfino
Grzmiąca
Gubin
Gubin p
Hel
Hermanowice
Hołny
Hrubieszów
Hulskie
Huta P
Jabłeczna
Jakuszyce
Jałówka
anów
Janów P
Jantar
Jarnołtów
Jarnołtówek
Jarosławiec
Jaryłówka
Jasiel
Jasienica G
Jaśliska
Jaworzynka
Jodłowo
Jodłówka
Jurgów
Kacwin
Kalników
Kamienica
Kamieniec
Kamieńczyk
Karpacz
Karsibór
Karszno
Karwia
Kietrz
Kiry
Kłopot
Kocioł
Kodeń
Kołbaskowo
Kołobrzeg
Komańcza
Konieczna
Konradów
Korbielów
Korczowa
Kosarzyn
Kostrzyn
Kostrzynek
Kościno
Koźlice
Krajnik G
Krasne Pole
Krężelka
Krościenko
Krowica
Kryłów
Krynica
Krynki
Krzanowice
Krzyczew
Strażnica WOP Krzyżkowice
Kucyk
Kuczery
Kujoty
Strażnica WOP Lasówka
Strażnica WOP Lesica
Leszna G
Lipnica
Lipsk
Lubaczów
Lubawka
Lubin
Lubin (R)
Lubinowo
Lubusz
Lubycza
Ludwików
Lutogniewice
Lutowiska
Łaszczów
Łazy
Łeba
Łęknica
Łomnica
Łowin
Ługi
Łupków
Łysa Polana
Markocice
Masiewo
Matcze
Mątyty
Medyka
Mędrzyki
Mielno
Mierzyn
Międzywodzie
Międzyzdroje
Miłoszów
Miszkieniki
Mosty
Mrzeżyno
Muszyna
Muszynka
Myślibórz
Namyślin
Niedamirów
Lubusz N
Odra
Okrzeszyn
Olszyna
Ołownik
Orle
Owczary
Owsiszcze
Ożenna
Pamięcin
Pasterka
Piasek
Pieńsk
Pilszcz
Piwniczna
Pławidła
Pobiedna
Podczerwone
Pogwizdów
Pokrzywna
Polanowice
Poluńce
Pomorzowice
Poniwiec
rajów
Posłusze
Przesieka
Przewóz
Przyrzecze
Przytor
Przywarówka
Puck
Puńców
Puńsk
Radków
Radomierzyce
Radoszyce
Rąpice
Rokita
Romaliny
Rosówek
Rowy
Roztoka
Równe
Rudawa
Rudziszki
Ruptawa
Rutka Tartak
Rybocice
Rycerka
Rzędziny
Strażnica WOP Sadzarzewice
Strażnica WOP Sękowice
Strażnica WOP Sianki
Strażnica WOP Sierakośce
Strażnica WOP Siwoszewo
Skała
Skrbeńsko
Słubice
Słubice-P
Smołdziński L
Sobibór
Soblówka
Sobolice
Sokółka
Sopot
Sortowo
Stanisławczyk
Stanowisko
Stańkowa
Stepnica
Stilo
Stolec
Sejny
Sławatycze
Sobieszewo
Sołotwina
Stare Łysogórki
Świątki
Pstrążna
Późno
Strzegów
Strzyżów
Stuposiany
Szlachtowa
Szczurkowo
Sztutowo
Ściborzyce
Śląski Dom
Rewal
Świecko
Świeradowiec
Świerże
Terespol
Tłumaczów
Tokary
Piaski
Toporów
Torki
Trzciniec
Trzebina
Krystynopol
GPK/PPK
Bezledy
Barwinek
Białowieża
Bielawa
Bielinek
Bobolin
Bobrowniki
Braniewo
Chałupki
Cieszyn
Czeremcha
Darłowo
Dorohusk
Dziwnów
Gdańsk
Gdańsk-Wrzeszcz
Gdynia
Głubczyce
Głuchołazy
Gryfino
Gubin K
Gubin D
Hel
Hrebenne
Hrubieszów
Jakuszyce
Kołbaskowo
Kołobrzeg
Kostrzyn
Kraków-Balice
Krościenko
Krynki
Krzanowice
Kudowa
Kukuryki
Kunowice
Kuźnica
Lipszczany
Lubawka
Lubycza
Łeba
Łęknica
Łupków
Łysa Polana
Medyka
Międzylesie
Miłów
Muszyna
Narewka
Siółko
Neulinken
Ogrodniki
Okęcie
Olszanica
Olszyna
Otmuchów
Pargowo
Pietrowice
Owsiszcze
Piwniczna
Radoszyce
Rosówek
Rygałówka
Rzepin
Siemianówka
Zubki
Skandawa
Sławatycze
Słubice
Szczecin M
Szczecin G
Szypliszki
Świecko
Świnoujście
Terespol d
Terespol k
Trzebież
Tuplice
Turoszów
Turowo
Ustka
Warszkajty
Węgliniec
Widuchowa
Władysławowo
Włodawa
Zasieki
Zawidów
Zebrzydowice
Zgorzelec
Zwardoń
graniczna placówka kontrolna
komenda odcinka
oddział ochrony pogranicza
przejściowy punkt kontrolny
samodzielny batalion ochrony pogranicza
strażnica
p•d•e
Górnośląska Brygada WOP
Rodowód
10 Oddział Ochrony Pogranicza
10 Katowicki Oddział WOP
21 Brygada Ochrony Pogranicza
4 Brygada WOP
Komendy odcinków
44 Ustroń
45 Jastrzębie Zdrój
46 Racibórz
47 Głubczyce
48 Prudnik
Bataliony OP
61 Ustroń
63 Cieszyn
67 Racibórz
69 Głubczyce
71 Prudnik
Bataliony WOP
31 Żywiec
41 Ustroń
42 Cieszyn
43 Racibórz
44 Głubczyce
45 Prudnik
46 Paczków
Strażnice
(194/199) Zawoja (Widły-Czatoza-Zawoja)
(195/200) Korbielów
(197/202) Soblówka (Glinka)
(198/203) Rycerka (Kolonia)
(199/204) Zwardoń
(200/205) Krężelka (Koniaków)
(201/206) Jaworzynka (Jasnowice)
(202/207) Wisła (Stożek)
(203/208) Poniwiec (Polana)
209 Leszna Górna (Dzięgielów)
(204/210) Puńców (Punców)
(205/211) Cieszyn
(205a/212) Pogwizdów
(206/213) Zebrzydowice (Kaczyce)
(207/214) Ruptawa (Marklowice)
(215) Skrbeńsko
(208/216) Godów
(209/217) Gorzyce
(210/218) Chałupki (Zebenkau)
(211/219) Owsiszcze (Owschutz)
(212/220) Krzanowice (Kranowitz)
(213/221) Kietrz (Katscher)
(214/222) Ściborzyce (Rozumowice)
(215/223) Pilszcz
(216/224) Boboluszki
(217/225) Bliszczyce
(218/226) Krasne Pole (Chomiz)
(219/227) Równe (Dobieszów)
(220/228) Pomorzowice (Pomonowice)
(221/229) Krzyżkowice (Dytmarów)
(222/230) Trzebina (Kunzendorf)
(222a/231) Pokrzywna
(223/232) Jarnołtówek (Zwierzynie)
(224/233) Konradów (Głuchołazy)
(225/234) Gierałcice (Giersdorf)
(226/235) Jarnołtów (Warmałcice)
(227/236) Jasienica Górna
(228/237) Gościce (Ujazd/Unikowice)
GPK
Cieszyn
Zebrzydowice
Chałupki (Rudyszwałd)
Owsiszcze (Pilszcz)
Krzanowice
Głubczyce
Pietrowice
Głuchołazy
PPK MRG
Jasnowice
Leszna Górna
Puńców
Pogwizdów
Kaczyce Górne
Kaczyce Dolne
Wymysłów
Marklowice
Skrbeńsko
Gołkowice
Olza
Chałupki
Pilszcz
p•d•e
Straż Graniczna
Komenda Główna Straży Granicznej
Strażnica Straży Granicznej
Oddziały
Obecne
Warmińsko-Mazurski OSG
Podlaski OSG
Nadbużanski OSG
Bieszczadzki OSG
Nadodrzański OSG
Morski OSG
Nadwiślański OSG
Karpacki OSG
Śląski OSG
Dawne
Beskidzki OSG
Łużycki OSG
Lubuski OSG
Pomorski OSG
Bałtycki OSG
Kaszubski OSG
Sudecki OSG
Śląsko-Małopolski OSG
Ośrodki szkolenia
Obecne
Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie
Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie
Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu