Jfyhkgu

Ten artykuł dotyczy hiszpańskiej miejscowości. Zobacz też: prowincję Sewilla w Hiszpanii.

Sewilla Sevilla
Herb Flaga
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Andaluzja
Burmistrz	Juan Espadas
Powierzchnia	141,31 km²
Wysokość	7 m n.p.m.
Populacja (2015) • liczba ludności • gęstość	693 878[1] 4910 os./km²
Nr kierunkowy	95
Kod pocztowy	41001 do 41080
Tablice rejestracyjne	SE
Położenie na mapie Hiszpanii Sewilla
Położenie na mapie Andaluzji Sewilla
Położenie na mapie Europy Sewilla
37°22′38″N 5°59′13″W/37,377222 -5,986944
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Hiszpania

Sewilla (hiszp. Sevilla) – miasto w południowej Hiszpanii, stolica regionu Andaluzja. Duży port nad rzeką Gwadalkiwir, w XVII wieku najludniejsze miasto Hiszpanii, znane z największej katedry świata, pałacu i giełdy wpisanych na listę UNESCO. W rankingu opublikowanym przez Globalization and World Cities Research Network, Sewilla została sklasyfikowana w V kategorii (sufficiency level cities) miast o znaczeniu globalnym^[2].

Demografia |

Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju tzw. Wielki Zespół Miejski Sewilli (hiszp. Grande Área Urbana) ma 1 294 867 mieszkańców na powierzchni 1529 km², w latach 2001–2011 nastąpił wzrost ludności o 134 626 osób, co stanowi wzrost o 11,6%^[3].

Rozwój populacji centrum administracyjnego Sewilli (1842–2010)

Historia |

• Założona przez Iberów prawdopodobnie w II w. p.n.e. osada Hispalis, następnie zajęta przez Fenicję i Kartaginę.


• W 206 p.n.e. Scypion Afrykański Starszy założył osadę dla weteranów wojennych Italica.


• W 45 p.n.e. zdobyta przez Cezara, na którego polecenie wzniesiono mury obronne i przemianowano na Colonia Julia Romana^[4].


• Od 461 we władaniu Wizygotów, po Wandalach i Swebach.


• Od V w. była tu stolica archidiecezji.


• W 712 opanowana przez Maurów, pozostawała w cieniu Kordoby.


• Od 1023 stała się stolicą i rezydencją Abbadydów, w 1091 Almorawidów, a w 1145 Almohadów; w tym okresie nastąpił rozkwit miasta.


• W 1248 zajęta przez Ferdynanda III Kastylijskiego.


• W 1480 rozpoczął działalność pierwszy Trybunał Inkwizycji.


• Na przełomie XV i XVI wieku stała się punktem przeładunkowym w handlu z zamorskimi koloniami i jednym z największych miast kontynentu (ponad 100 000 mieszkańców).


• W 1505 założenie uniwersytetu (obecnie jeden z większych w Europie).


• W XVII stuleciu złoty wiek sztuki (m.in. Bartolomé Esteban Murillo).


• Po epidemii dżumy w 1649 nastąpiło powolne słabnięcie potęgi gospodarczej.


• W 1717 ze względu na zamulenie koryta Gwadalkiwiru musiała odstąpić Kadyksowi monopol w handlu z Ameryką.


• W XX wieku ponowny rozwój, w 1929 Wystawa Iberoamerykańska, w 1992 Wystawa Światowa w 500. rocznicę wyruszenia Kolumba na poszukiwanie zachodniej drogi do Indii.

Zabytki |

Arena walk byków w Sewilli

Giralda – aktualnie wieża katedry

Złota Wieża

Główne patio w Domu Piłata

Fragment pałacu na Placu Hiszpańskim

• 
  Alkazar – dawny pałac królewski, którego początki sięgają XI w., kiedy rezydowali tutaj przedstawiciele kalifatu kordobańskiego, rozbudowany w latach 1350–1369 przez Piotra I Okrutnego w stylu mudejar. Późniejsi królowie kontynuowali rozbudowę, przystosowując rezydencję do własnych potrzeb. Tutaj podejmowano decyzje o wysłaniu ekspedycji, m.in. Ferdynanda Magellana, a Krzysztof Kolumb został przyjęty przez Izabelę Kastylijską i Ferdynanda Aragońskiego po podróży do Ameryki. Budowla zawiera wiele sal, patios i ogrodów. Bogactwo ornamentyki, dekoracji ceramicznych i komnat sprawia, że sewilski alkazar zalicza się do najwspanialszych kompleksów pałacowych w Hiszpanii.


• 
  Katedra Najświętszej Marii Panny w Sewilli – jest największym^[5] i jednym z najwspanialszych gotyckich kościołów na świecie. Powstała w latach 1402–1506 na miejscu meczetu z lat 1184–1196. Pozostawiony minaret, Giralda, o wys. 97 m wkomponowano w bryłę kościoła, uzupełniając o dzwonnicę. We wnętrzu zwracają uwagę kaplice – Capilla Mayor i Capilla Real, chór i grobowiec Kolumba.


• Kilkanaście innych gotyckich kościołów.


• 
  Ratusz – wspaniała renesansowa budowla, wzniesiona w latach 1527–1564 na dawnym placu turniejowym.


• 
  Giełda – renesansowy budynek giełdy handlowej, z lat 1583–1598. W XVIII wieku Karol III umieścił tutaj Główne Archiwum Indii, gromadzące dokumenty związane z dziejami odkrywania i podboju Nowego Świata.


• 
  Torre del Oro (Złota Wieża) z XIII wieku jedna ze 166 w systemie obronnym Maurów, potem przebudowana. Nazwę zawdzięcza nie tylko ówczesnej okładzinie złocistymi płytkami azulejos, ale i temu, że przechowywano w niej złoto złupione w koloniach. Była również istotna z punktu widzenia obronnego, ponieważ pomiędzy nią a bliźniaczą, już nie istniejącą, wieżą po drugiej stronie Gwadalkiwiru, można było rozpiąć łańcuch blokujący wejście do portu^[6]. Obecnie mieści Museo Maritimo^[7] poświęcone zabytkom i mapom morskim.


• 
  Arena walk byków (hiszp. La Plaza de Toros de la Real Maestranza de Caballería de Sevilla), amfiteatr zbudowany w latach 1749–1881, mieszczący 12 500 widzów. Wewnątrz znajduje się muzeum corridy, eksponujące kolekcję kostiumów (w tym pomalowana przez Picassa purpurowa kapa torreadora), portrety i afisze.


• 
  Główne Archiwum Indii – wpisane na listę UNESCO archiwum zawierające dokumentację posiadłości zamorskich Hiszpanii.


• 
  Szpital Miłosierdzia (hiszp. Hospital de la Caridad), szpital ufundowany w XVII wieku przez Miguela de Maňara. Szpital powstał na terenie Stoczni Królewskiej. Przy szpitalu zbudowany został również barokowy kościół, w którym znajduje się bogata kolekcja malarstwa hiszpańskiego.


• 
  Dom Piłata (hiszp. Casa de Pilatos), XV-wieczny pałac zbudowany na wzór domu Piłata. Jego budowę rozpoczął w 1492 roku Pedro Enriquez, królewski namiestnik, którego żoną była Catalina de Ribera. Budowę zakończył jego syn Fadrique, pierwszy markiz de Tarifa. On to po pielgrzymce do Jerozolimy w latach 1512–1519 stwierdził, że odległość z pałacu do kościoła Cruz del Campo jest taka sama jak z domu Piłata do Golgoty. Rozkazał więc umieścić stacje drogi krzyżowej między pałacem (pierwsza stacja) a kościołem (ostatnia stacja).


• 
  Plac Hiszpański (hiszp. Plaza de España), zbudowany w latach 20. XX wieku na podstawie projektu sewillskiego architekta Aníbala Gonzálesa półkolisty plac z jednej strony zamknięty pałacem, którego środkowa fasada zbudowana została w stylu barokowym, pozostała zaś część budynku w stylu renesansowym. Dodatkowo zbudowano dwie wieże narożne wzorowane na Giraldzie.


• 
  Królewska Fabryka Cygar – budynek z XVIII wieku.

Muzea |

• 
  Muzeum Sztuk Pięknych (Museo de Bellas Artes) – muzeum sztuk pięknych zawierające zbiory od średniowiecza do XX wieku.


• 
  Museum Archeologiczne – znajduje się w nim wspaniała kolekcja, od sztuki fenickiej począwszy (słynna fenicka statuetka oraz skarb Carambolo), przez sztukę rzymską, na ceramice mudejar skończywszy.

Parki i ogrody |

• 
  Park Marii Luisy (Parque de María Luisa) – park, zbudowany na Wystawę Światową, która odbyła się właśnie w Sewilli w 1929 roku.


• 
  Ogrody pałacu Alkazar – ogrody, umiejscowione z tyłu pałacu Alkazar. Były sadzone i projektowane równolegle do pałacu, w taki sposób, aby w każdym ich sektorze dominowały inne style i rośliny.


• 
  Ogrody Murillo (Jardines de Murillo) – ogrody, ciągnące się wzdłuż murów Alkazaru, niedaleko dzielnicy Santa Cruz. Budowa rozpoczęła się na początku XX wieku.


• 
  Park rozrywki Isla Mágica na Isla de la Cartuja – park, zbudowany specjalnie z okazji Expo 1992, które odbyło się w Sewilli.

Inne znane parki Sewilli:

• Parque de los Príncipes


• Parque del Alamillo


• Parque Amate


• Parque Metropolitano de la Cartuja


• Jardines de las Delicias


• Jardín Americano


• Jardín Este


• Jardines de Cristina


• Jardines Chapina


• Jardines de la Buhaira


• Jardines de San Telmo


• Jardines del Guadalquivir


• Jardines del Valle

Opera |

Sewilla bądź jej okolice są miejscem gdzie toczy się akcja kilku oper. Są to Cyrulik sewilski, Wesele Figara, Carmen, Don Giovanni i Fidelio.

Pasos |

 Osobny artykuł: Wielki Tydzień w Sewilli.

Sewilla jest znana z barwnych obchodów Wielkiego Tygodnia. W tym okresie przybywają do miasta setki tysięcy pielgrzymów i turystów.

Klimat |

Sewilla znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego^[8][9] typu śródziemnomorskiego^[10], z łagodnymi zimami oraz długimi ciepłymi, w połowie gorącymi latami.

Sport |

• Real Betis


• FC Sevilla


• CB Sevilla


• Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 1999

Miasta partnerskie |

• 
  Rabat, Maroko
  


• 
  Kansas City, Stany Zjednoczone
  


• 
  Angers, Francja
  


• 
  Buenos Aires, Argentyna
  


• 
  Columbus, Stany Zjednoczone
  


• 
  Guadalajara, Meksyk
  


• 
  Cartagena, Kolumbia
  


• 
  Kraków, Polska
  


• 
  Ho Chi Minh, Wietnam
  

Zobacz też |

• 
  św. Ferdynand – patron miasta


• Kościół św. Magdaleny w Sewilli

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• 
  Serwis internetowy rady miejskiej Sewilli (hiszp.)
  


• 
  Explore Seville (niezależny, prywatny serwis o Sewilli)


• All Seville


• Sewilla w fotografii


• Parki Sewilli

http://www.youtube.com/watch?v=U5pqYJ02Ub8

p • d • e Gminy prowincji Sewilla Aguadulce • Alanís • Albaida del Aljarafe • Alcalá de Guadaíra • Alcalá del Río • Alcolea del Río • La Algaba • Algámitas • Almadén de la Plata • Almensilla • Arahal • Aznalcázar • Aznalcóllar • Badolatosa • Benacazón • Bollullos de la Mitación • Bormujos • Brenes • Burguillos • Las Cabezas de San Juan • Camas • La Campana • Cantillana • Cañada Rosal • Carmona • Carrión de los Céspedes • Casariche • Castilblanco de los Arroyos • Castilleja de Guzmán • Castilleja de la Cuesta • Castilleja del Campo • El Castillo de las Guardas • Cazalla de la Sierra • Constantina • Coria del Río • Coripe • El Coronil • Los Corrales • El Cuervo de Sevilla • Dos Hermanas • Écija • Espartinas • Estepa • Fuentes de Andalucía • El Garrobo • Gelves • Gerena • Gilena • Gines • Guadalcanal • Guillena • Herrera • Huévar del Aljarafe • Isla Mayor • La Lantejuela • Lebrija • Lora de Estepa • Lora del Río • La Luisiana • El Madroño • Mairena del Alcor • Mairena del Aljarafe • Marchena • Marinaleda • Martín de la Jara • Los Molares • Montellano • Morón de la Frontera • Las Navas de la Concepción • Olivares • Osuna • Los Palacios y Villafranca • Palomares del Río • Paradas • Pedrera • El Pedroso • Peñaflor • Pilas • Pruna • La Puebla de Cazalla • La Puebla de los Infantes • La Puebla del Río • El Real de la Jara • La Rinconada • La Roda de Andalucía • El Ronquillo • El Rubio • Salteras • San Juan de Aznalfarache • San Nicolás del Puerto • Sanlúcar la Mayor • Santiponce • El Saucejo • Sewilla • Tocina-Los Rosales • Tomares • Umbrete • Utrera • Valencina de la Concepción • Villamanrique de la Condesa • Villanueva de San Juan • Villanueva del Ariscal • Villanueva del Río y Minas • Villaverde del Río • El Viso del Alcor