Jfyhkgu

; ;	; sekunda [s];
	; sekunda [s];
; Układ;	; SI, CGS;
; Wymiar;	; [s]{displaystyle mathrm {[s]} };
Jednostka;	; czasu, okresu;
Typowe symbole wielkości;	; t, T, τ;
w jednostkach SI;	podstawowa;
w jednostkach CGS;	podstawowa;
Pochodzenie nazwy;	łac. pars minuta secunda – druga mała część;

Ten artykuł dotyczy jednostki czasu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Sekundy odmierzane przez wskazówkę zegarka (wskazówka sekundowa jest rozmyta)

Sekunda (łac. secunda – następna, najbliższa) – jednostka czasu, jednostka podstawowa większości układów jednostek miar np. SI, MKS, CGS – obecnie oznaczana s^[1], niegdyś sek^[2].

Jest to czas równy 9 192 631 770 okresom promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma poziomami F = 3 i F = 4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego^[2] S_1/2 atomu cezu ¹³³Cs (powyższa definicja odnosi się do atomu cezu w spoczynku w temperaturze 0 K)^[3] . Definicja ta, obowiązująca od 1967 r., została ustalona przez XIII Generalną Konferencję Miar. Poprzednio sekundę definiowano jako 1/31 556 925,9747 część roku zwrotnikowego 1900 (XI Generalna Konferencja Miar z 1960 r.) lub 1/86400 część doby (do 1960 r.)^[4]^[5].

Termin sekunda pochodzi od łacińskiego wyrażenia pars minuta secunda (druga mała część).

Sterowany wahadłem wychwyt zegara, tykający co sekundę

Określenie sekunda jest stosowane także jako miara kąta i interwał muzyczny. W zapisie czasem oznaczana jest znakiem bis (U+2033).

Spis treści

1 Nowa definicja

2 Przedrostki SI

3 Wielokrotności sekundy

4 Przypisy

5 Zobacz też

6 Linki zewnętrzne

Nowa definicja |

Podczas 26. Generalnej Konferencji Miar^[6] przyjęta została nowa definicja sekundy. Sekunda, oznaczenie s, jest to jednostka czasu w SI. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej częstotliwości cezowej ∆ν_Cs, to jest częstotliwości nadsubtelnego przejścia w atomach cezu 133 w niezaburzonym stanie podstawowym, wynoszącej 9 192 631 770, wyrażonej w jednostce Hz, która jest równa s^-1^[7].

Przedrostki SI |

Wielokrotności i podwielokrotności sekundy (wyróżniono najczęściej używane):

Wielokrotności			Podwielokrotności
Mnożnik	Nazwa	Symbol	Mnożnik	Nazwa	Symbol
10⁰	sekunda	s
10¹	dekasekunda	das	10^–1	decysekunda	ds
10²	hektosekunda	hs	10^–2	centysekunda	cs
10³	kilosekunda	ks	10^–3	milisekunda	ms
10⁶	megasekunda	Ms	10^–6	mikrosekunda	µs
10⁹	gigasekunda	Gs	10^–9	nanosekunda	ns
10¹²	terasekunda	Ts	10^–12	pikosekunda	ps
10¹⁵	petasekunda	Ps	10^–15	femtosekunda	fs
10¹⁸	eksasekunda	Es	10^–18	attosekunda	as
10²¹	zettasekunda	Zs	10^–21	zeptosekunda	zs
10²⁴	jottasekunda	Ys	10^–24	joktosekunda	ys

W praktyce używa się tylko niektórych podwielokrotności jednostki, ponieważ wielokrotności jako mało naturalne zastępowane są innymi, choć nienależącymi do układu SI, ale za to łatwiejszymi do wyobrażenia, takimi jak minuta, godzina, doba, tydzień, miesiąc, rok itd. Jedna z wielokrotności SI – gigasekunda – mogłaby prowadzić do nieporozumień, ponieważ jej skrót jest identyczny z jednostką indukcji magnetycznej Gs układu CGS (podobnie: ps jako pikosekunda lub parsek).

Wielokrotności sekundy |

1 dekasekunda to 10 sekund.

1 hektosekunda to 1 minuta i 40 sekund.

1 kilosekunda to 16 minut i 40 sekund.

3,6 kilosekund to 1 godzina.

10 kilosekund to ok. 2 godziny i 50 minut.

100 kilosekund to ok. 1 dzień i 4 godziny.

1 megasekunda to ok. 11 dni i 13 godzin.

10 megasekund to ok. 3 miesiące i 25 dni.

100 megasekund to ok. 3 lata i 2 miesiące.

1 gigasekunda to ok. 32 lata.

10 gigasekund to ok. 3 wieki.

100 gigasekund to ok. 3 tysiąclecia.

1 terasekunda to ok. 31 tysiąclecia.

1 petasekunda to ok. 31 709 tysiącleci.

1 eksasekunda to ok. 31 709 791 tysiącleci.

1 zettasekunda to ok. 31 709 791 983 tysiącleci.

1 jottasekunda to ok. 31 709 791 983 765 tysiącleci.^[8]

Przypisy |

↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dziennik Ustaw, poz. 1638 nr 225 z 2006 roku); Rozporządzenie nie dopuszcza oznaczeń "s." ani "sek."

↑ ^a^b Mirosław Szymczak (red.), Słownik ortograficzny je̜zyka polskiego PWN wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11882-2, s. 721

↑ Oficjalna definicja BIPM

↑ BIPM - second, www.bipm.org [dostęp 2018-02-22] .

↑ Base unit definitions: Second, physics.nist.gov [dostęp 2018-02-22] .

↑ BIPM, Rezolucja 26. Generalnej Konferencji Miar, www.bipm.org [dostęp 2019-01-12] .

↑ Główny UrządG.U. Miar Główny UrządG.U., Streszczenie broszury SI, www.gum.gov.pl [dostęp 2019-01-12] .

↑ Perełki oprogramowania WNT, W-wa 1992, 2001,2008, ISBN 978-83-204-3337-1 (tytuł oryginału Programming Pearls (2nd Edition), ISBN 0-201-65788-0)

Zobacz też |

reguła pięciu sekund

kwarta

tercja

sekunda przestępna

minuta

godzina

doba

rok

wiek

tysiąclecie

Linki zewnętrzne |

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2006 r. nr 225, poz. 1638)

[DzU-1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dziennik Ustaw, poz. 1638 nr 225 z 2006 roku); Rozporządzenie nie dopuszcza oznaczeń "s." ani "sek."

[:0-2] Mirosław Szymczak (red.), Słownik ortograficzny je̜zyka polskiego PWN wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11882-2, s. 721

[3] Oficjalna definicja BIPM

[4] BIPM - second, www.bipm.org [dostęp 2018-02-22] .

[5] Base unit definitions: Second, physics.nist.gov [dostęp 2018-02-22] .

[6] BIPM, Rezolucja 26. Generalnej Konferencji Miar, www.bipm.org [dostęp 2019-01-12] .

[7] Główny UrządG.U. Miar Główny UrządG.U., Streszczenie broszury SI, www.gum.gov.pl [dostęp 2019-01-12] .

[8] Perełki oprogramowania WNT, W-wa 1992, 2001,2008, ISBN 978-83-204-3337-1 (tytuł oryginału Programming Pearls (2nd Edition), ISBN 0-201-65788-0)

搜尋此網誌