Komisariat Straży Granicznej „Pudełko”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}





































Komisariat Straży Granicznej „Pudełko”
Komisariat SG „Leman”


Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1929
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat SC „Leman”
Organizacja
Dyslokacja

Leman
Pudełko

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 1
Obwód SG „Łomża”

Inspektorat Graniczny nr 1 Łomża.png

Komisariat Leman.png

Komisariat Straży Granicznej „Pudełko” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1929–1939.




Spis treści






  • 1 Geneza


  • 2 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 3 Służba graniczna


  • 4 Kierownicy/komendanci komisariatu


  • 5 Struktura organizacyjna


  • 6 Przypisy


  • 7 Bibliografia





Geneza |


Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Leman”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Chorzele”[4].


1 czerwca 1921 roku w Lemanie stacjonowała jeszcze 1 kompania celna 1 batalionu celnego. Posiadała ona swoje placówki w miejscowościach: Leman, Kozioł, Zimna, Łacha, Łączki, Warmiak[5]. Na przełomie roku 1921/1922 ochronę granicy państwowej od pododdziałów 1 batalionu celnego przejęła Straż Celna[5].


W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Myszyniec”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[7].
Już rozkazem nr 9 z 18 października 1929 roku w sprawie reorganizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski odtworzył komisariat „Leman”[8].



 Osobne artykuły: 1 Batalion Celny, Komisariat Straży Celnej „Leman” i Komisariat Straży Granicznej „Myszyniec”.


Formowanie i zmiany organizacyjne |


1 czerwca 1921 roku w Lemanie stacjonowała 1 kompania celna 1 batalionu celnego[5].


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[9].
Rozkazem nr 9 z 18 października 1929 roku w sprawie reorganizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski powołał komisariat Straży Granicznej „Leman”, przydzielił go do Inspektoratu Granicznego nr 1 „Stawiski”, określił numer i strukturę[8].
Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski przeniósł siedzibę komisariatu do Pudełka[10].
Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski przeniósł siedzibę placówki I linii „Pudełko” do Łączek[10].
Rozkaz komendanta Straży Granicznej płk. Jana Jura-Gorzechowskiego z 10 maja 1938 roku w sprawie terminologii w odniesieniu do władz i jednostek formacji, wydany w związku z rozkazami KSG z 25 i 29 kwietnia 1938 roku, przemianował inspektoraty graniczne na obwody Straży Granicznej z dodaniem nazwy miejscowości, w której jednostka stacjonuje. Jednocześnie nakazał używanie w stosunku do kierowników komisariatów i placówek nowych terminów: „komendant komisariatu” i „dowódca placówki”[11]. Komisariat wszedł w skład struktury Obwodu Straży Granicznej „Łomża”.
Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma wydzielił placówkę I linii „Olszanka” z komisariatu „Pudełko” i przydzielił go do komisariatu „Kolno”[12].



Służba graniczna |


Komisariat ochraniał odcinek granicy państwowej długości około 18,5 kilometra[13].


Sąsiednie komisariaty


  • komisariat Straży Granicznej „Kolno” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Myszyniec” − październik 1929


Kierownicy/komendanci komisariatu |





















stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
podkomisarz
Bolesław Ściegienny[14]
był w XII 1936

aspirant
Aleksander Kamiński[15][16]
po 1937 – 1939



Struktura organizacyjna |


Organizacja komisariatu w październiku 1929[8]:


  • 6/1 komenda − Leman


  • placówka Straży Granicznej I linii „Olszanka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łacha”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Zimna”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Pudełko”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Leman”


Organizacja komisariatu w 1933[17]:



  • komenda − Leman

  • placówka Straży Granicznej I linii „Turośl”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Olszanka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łacha”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Zimna”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Pudełko”


Organizacja komisariatu w 1934 i 1937[17]:



  • komenda − Leman

  • placówka Straży Granicznej I linii „Olszanka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łacha”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Zimna”


  • placówka Straży Granicznej I linii „Pudełko” → w 1937 przeniesiono do Łączek

  • placówka Straży Granicznej II linii „Turośl”


Organizacja komisariatu w 1939[17]:



  • komenda − Pudełko

  • placówka Straży Granicznej I linii „Olszanka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łacha”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Zimna”


  • placówka Straży Granicznej I linii „Pudełko”?

  • placówka Straży Granicznej II linii „Turośl”


Organizacja komisariatu w 1939[18] (wg Sobczaka):



  • komenda − Leman?

  • placówka Straży Granicznej I linii „Olszanka”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Łacha”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Zimna”


  • placówka Straży Granicznej I linii „Pudełko”?


  • placówka Straży Granicznej II linii „Leman”?



Przypisy |




  1. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.


  2. Piekarz 2017 ↓, s. 28.


  3. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.


  4. Kozłowski 2012 ↓, s. 25.


  5. abc OdeB batalionów celnych ↓, s. 1bc.


  6. Kula 1994 ↓, s. 40.


  7. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.


  8. abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 56.


  9. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  10. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 117.


  11. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 120-122.


  12. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 181.


  13. Wykazy jednostek IG „Łomża” ↓, s. 2.


  14. Kronika IG „Łomża” ↓, s. 12.


  15. Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 229.


  16. Kronika IG „Leman” ↓, s. 2/29.


  17. abc Polak 1998 ↓, s. 65.


  18. Sobczak 2014 ↓, s. 10.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-00.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].

  • Wykazy imienne oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

  • Antoni Krzysztof Sobczak: Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej w Ciechanowie w latach 1928–1939. Przyczynek do historii. 2014. [dostęp 2017-03-14].

  • Odpisy z kronik komisariatów Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1937–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.





Popular posts from this blog

Арзамасский приборостроительный завод

Zurdera