Komisariat Straży Granicznej „Krościenko”




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}





































Komisariat Straży Granicznej „Krościenko”


Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Niedzica”
Organizacja
Dyslokacja

Krościenko nad Dunajcem

Formacja

Straż Graniczna
Podległość

Inspektorat Graniczny nr 18
Obwód SG „Nowy Targ”

Komisariat Straży Granicznej „Krościenko” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Geneza


  • 2 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 3 Służba graniczna


  • 4 Kierownicy/komendanci komisariatu SG


  • 5 Struktura organizacyjna


  • 6 Uwagi


  • 7 Przypisy


  • 8 Bibliografia





Geneza |


Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2].
Komisariat Straży Celnej „Niedzica”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Sącz”[3].


W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Krościenko”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].



 Osobny artykuł: komisariat Straży Celnej „Niedzica”.


Formowanie i zmiany organizacyjne |


Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6].
Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Krościenko” do Inspektoratu Granicznego nr 18 „Nowy Targ” i określił jego strukturę organizacyjną[5].
Już 8 września 1828 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu i ustalał jego granice[7].
Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[8].
Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przemianował posterunek SG Sromowce Wyżne na placówkę Straży Granicznej I linii[9].
Rozkazem nr 3 z 27 lipca 1936 roku w sprawach reorganizacji placówek i zmian przydziałów, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek SG „Łęcko” [10].
Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski, działając na podstawie upoważnienia Ministra Skarbu z 14 października 1938 roku, przydzielił placówki: Niedzica” i „Kacwin” do komisariatu „Łapsze Niżne”[11], przeniósł placówkę I linii „Szczawnica” do Leśnicy[12].



Służba graniczna |


Sąsiednie komisariaty:




  • komisariat Straży Granicznej „Zakopane” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Muszyna” − 1928


  • komisariat Straży Granicznej „Zakopane” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Piwniczna” − 1935[13]



Kierownicy/komendanci komisariatu SG |





















stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
podkomisarz
Roman Bogdanowicz[14][a]
1928 – 1929

nadkomisarz
Paweł Herburt[14][b]
1929 – 1930[15]
w stan spoczynku


Struktura organizacyjna |




Szkic Obwodu SG „Nowy Targ”


Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[5]:



  • komenda − Krościenko nad Dunajcem

  • placówka Straży Granicznej I linii „Kacwin”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Czorsztyn”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Jaworki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Krościenko”


Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[7]:



  • placówka Straży Granicznej I linii „Kacwin”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Niedzica”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Szczawnica”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Krościenko”


Organizacja komisariatu we wrześniu 1929[8], w 1931, w 1935[13] :



  • 4/18 komenda − Krościenko (58,5 km)


  • placówka Straży Granicznej I linii „Kacwin” → w 1938 do komisariatu „Łapsze Niżne”


  • placówka Straży Granicznej I linii „Niedzica” → w 1938 do komisariatu „Łapsze Niżne”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sromowce Niżne”


  • placówka Straży Granicznej I linii „Szczawnica” → w 1938 przeniesiona do Leśnicy

  • placówka Straży Granicznej I linii „Jaworki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Krościenko”


Organizacja komisariatu w grudniu 1938[12]:



  • komenda − Krościenko

  • placówka Straży Granicznej I linii „Sromowce Niżne”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Leśnica”

  • placówka Straży Granicznej I linii „Jaworki”

  • placówka Straży Granicznej II linii „Krościenko”



Uwagi |




  1. Roman Bogdanowicz – w I wojnie światowej walczył w armii austro-węgierskiej na froncie włoskim. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego, a w 1922 został przeniesiony do rezerwy. Od 1923 w Straży Celnej – służył w komisariacie „Komańcza”. W 1926 przeniesiony z Komańczy do komisariatu „Zakopane”, a w 1927 do komisariatu SC „Szczawnica”. Po reorganizacji formacji, w marcu 1928 wstąpił do Straży Granicznej. W 1928 był służył w komisariacie SG „Krościenko”. W 1935 został przeniesiony do ZMIO SG w Krakowie, a w 1937 wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Zakopane”. We wrześniu 1939 był oficerem Brygady Strzelców Podhalańskich. W jej składzie przekroczył granicę polsko-węgierski i został internowany. Na terenie Węgier przebywał do końca II wojny światowej. Do Polski powrócił w maju 1945[14].


  2. Paweł Herburt – od 1914 żołnierz 3 kompanii piechoty I Brygady Legionów Polskich. W listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa. W składzie 1 pułku artylerii ciężkiej walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 28 września 1919 pod Dżwińskiem został ciężko ranny. W latach dwudziestych przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana.
    W 1929 został wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Krościenko”, a z dniem 30 września 1930 przeniesiony w stan spoczynku[15].




Przypisy |




  1. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.


  2. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.


  3. Kozłowski 2012 ↓, s. 34.


  4. Kula 1994 ↓, s. 40.


  5. abc Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28.


  6. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  7. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.


  8. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.


  9. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 103.


  10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 110.


  11. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 133.


  12. ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 135.


  13. ab Promińska 2011 ↓, s. 5.


  14. abc Kozłowski 2015 ↓, s. 38.


  15. ab Kozłowski 2015 ↓, s. 114.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].

  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.


  • Katarzyna Promińska. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”. , 2011. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 





Popular posts from this blog

Арзамасский приборостроительный завод

Zurdera